来源:广西民族报
发布时间:2024-08-02
第九期
原文:却说司马懿前军哨到城下,见了如此模样,皆不敢进,急报与司马懿。懿笑而不信,遂止住三军,自飞马远远望之。果见孔明坐于城楼之上,笑容可掬,焚香操琴。左有一童子,手捧宝剑;右有一童子,手执麈尾。城门内外,有二十余百姓,低头洒扫,傍若无人。懿看毕大疑,便到中军,教后军作前军,前军作后军,望北山路而退。次子司马昭曰:“莫非诸葛亮无军,故作此态?父亲何故便退兵?”懿曰:“亮平生谨慎,不曾弄险。今大开城门,必有埋伏。我兵若进,中其计也。汝辈岂知?宜速退。”于是两路兵尽皆退去。孔明见魏军远去,抚掌而笑。众官无不骇然,乃问孔明曰:“司马懿乃魏之名将,今统十五万精兵到此,见了丞相,便速退去,何也?”孔明曰:“此人料吾生平谨慎,必不弄险;见如此模样,疑有伏兵,所以退去。吾非行险,盖因不得已而用之。此人必引军投山北小路去也。吾已令兴、苞二人在彼等候。”众皆惊服曰:“丞相之机,神鬼莫测。若某等之见,必弃城而走矣。”孔明曰:“吾兵止有二千五百,若弃城而走,必不能远遁。得不为司马懿所擒乎?”后人有诗赞曰:
瑶琴三尺胜雄师,诸葛西城退敌时。十五万人回马处,土人指点到今疑。
言讫,拍手大笑,曰:“吾若为司马懿,必不便退也。”遂下令,教西城百姓,随军入汉中:司马懿必将复来。于是孔明离西城望汉中而走。天水、安定、南安三郡官吏军民,陆续而来。
(节选自《三国演义》第九十五回,人民文学出版社,1979年)
译文:
1
Dauq gangj gij bouhdoih siendaeuz Swhmaj Yi daeuj daengz laj singz, raen yienghneix, cungj mbouj gamj haeujbae, couh gipmuengz bauq hawj Swhmaj Yi dingq. Swhmaj Yi roxnyinh ndeiriu cix mbouj saenq, couh hawj bouhdoih dingz roengzdaeuj, swhgeij gag gwih max bae, daj gizgyae cazyawj cingzgvang. Dangqcaen raen Gungjmingz naengh youq gwnz singz, riunyumnyum dwk, cingq coemh yieng danz gimz. Baihswix miz boux sawdoengz ndeu, fwngz gaem fag giemq; baihgvaz hix miz boux sawdoengz ndeu, fwngz gaem gaiqbaetfaenx. Ndaw rog bakdou singz, miz 20 lai boux beksingq cingq ngaem gyaeuj dangq mbouj miz vunz nei baetsauq dwk. Swhmaj Yi yawj le gig geizheih, couh dauqma daengz henzbing, minghlingh bouhdoih baihlaeng bienq baihnaj, baihnaj bienq baihlaeng, coh roenbya iq baihbaek doiqdauq. Lwg daihngeih de Swhmaj Cauh cam:“Nanzdauh dwg Cuhgoz Lieng mbouj miz bingmax, couh gyajcang guh gij yiengh neix? Daxboh vihmaz doiq bing?” Swhmaj Yi naeuz:“Cuhgoz Lieng soqlaiz siujsim, mbouj guh gij saeh mauhyiemj. Ngoenzneix cienzbouh hai dousingz, haengjdingh miz maizfug. Danghnaeuz bingmax raeuz haeujbae, couh deng geiq de lo. Mwngz lij nienzoiq, rox gijmaz? Yaek aeu vaiqdi doiqdauq.” Yienghneix song loh bingmax couh cienzbouh doiq bae lo. Gungjmingz raen Veiginh doiq deuz sat le, angq dwk dopfwngz riu hwnjdaeuj. Gyoengq guen cungj gig geizheih, couh cam Gungjmingz:“Swhmaj Yi dwg boux cienghginh Veiginh mizmingz, ngoenzneix daiqlingx 15 fanh bing ak daeuj daengz gizneix, baez raen cwngzsieng le, couh fwt dwk doiq deuz, dwg vihmaz ne?” Gungjmingz naeuz:“De liuh daengz gou soqlaiz guhsaeh siujsim, mbouj guh gij saeh mauhyiemj; raen yienghneix, laihnaeuz miz bing maizfug, ndigah couh doiq bing lo. Gou mbouj dwg mauhyiemj, aenvih cungj mbouj miz maz banhfap le cij yienghneix guh. Swhmaj Yi bietdingh daiq bing coh roenbya iq baihbaek doiq bae. Gou gaenq heuh Gvanh Hingh caeuq Cangh Bauh youq gizde deq dawz gyoengqde lo.” Gyoengqvunz cungj roxnyinh doeksaet caeuq boiqfug:“Gij geiqmaeuz cwngzsieng ak ha, lienz saenzsien caeuq duzfangz cungj cai mbouj daengz. Danghnaeuz dwg doengh gij vunz dou, bietdingh vut singz deuz lo.” Gungjmingz naeuz:“Gou cijmiz 2500 boux bing, danghnaeuz vut singz deuz, bietdingh hix deuz mbouj ndaej gyae. Yienghhaenx lij dwg deng Swhmaj Yi gaeb dawz ha?” Vunz ciuhlaeng miz sei haenh naeuz:
Fag gimz sam cik caen dwg ak, Cuhgoz geiq ak doiq bingmax. Cibhaj fanh bing deng caenh ma, vunzlaeng vah daengz lij geizheih.
Vah gangj sat le, de dopfwngz riu naeuz:“Danghnaeuz gou dwg Swhmaj Yi, gou itdingh mbouj sikhaek doiq bing.” Yienzhaeuh roengz minghlingh heuh beksingq Singzsae caez senj daengz Hancungh: Swhmaj Yi bietdingh dauq daeuj. Gungjmingz couh lizhai Singzsae coh Hancungh doiq bae. Guenhak ginhminz Denhsuij、Anhding、Nanzanh sam aen gin laebdaeb riengz gvaqdaeuj.
(上林县:李秋萍/Lij Ciuhbingz)
2
Gaenqnaeuz gij bing Swhmaj Yi daengz dangqnaj laj singz, raen yienghneix, cungj mbouj gamj haeuj singz, vaiqdi bauq naeuz Swhmaj Yi nyi. Swhmaj Yi riu dwk mbouj saenq, couh hawj cienz- bouh bingmax dingz baenaj, gag gwih max buet bae, liz gyae muenghyawj. Dahraix raen Gungjmingz riunyumj naengh youq gwnz laeuzsingz, oenq yieng ndaek gimz. Mbiengjswix miz boux lwgnyez fwngz gaem fag baujgiemq; mbiengjgvaz miz boux lwgnyez fwngz gaem gaiq beiz rienggvang. Baksingz, miz ngeihcib lai vunz, ngaem gyaeuj dajsauq saj raemx, lumjnaeuz henzndang mbouj miz saek boux vunz, Swhmaj Yi yawj sat ngeiz lai, couh daengz cungqgyang ndawbing, hawj bing baihlaeng vuenh guh bing dangqnaj, bing dangqnaj vuenh guh bing baihlaeng, coh roen lueg baihbaek ndoeng deuz bae. Lwgngeih de Swhnaj Cauh naeuz:“Dwg mbouj dwg Cuhgoz Lieng mbouj miz bingmax, nyengh guh yienghneix yaeuh ni? Vihmaz daxboh couh doiq bing?”Swhmaj Yi naeuz:“Cuhgoz Lieng seiqvunz guhsaeh siujsim, mbouj aiq maij mauhyiemj. Ngoenzneix hai dousingz, bietdingh miz bingmaeuq. Danghnaeuz bing raeuz haeujbae couh ngaiz deng geiq canggumz lo. Gyoengqsou baenzlawz rox ni? Hab vaiq doiq bing deuz.” Yienghneix song loh bingmax cungj doiqlaeng deuz liux. Gungjmingz raen Veiginh buetdeuz gyae, bekfwngz riu dwk. Goenghak mbouj miz saek boux mbouj heiqlau, couh cam Gungjmingz:“Swhmaj Yi dwg bouxdaiqbing mizmingz Veigoz, seizneix daiq cibhaj fanh bingmax maenh’ak daengz gizneix, baez raen cwngzsieng vihmaz couh vaiq doiq deuz?” Gungjmingz naeuz:“Boux vunz neix liuhsiengj seiqvunz gou siujsim, bietdingh mbouj gamj mauhyiemj; aenvih raen yienghneix, ngeiz miz bing maeuq. Sojlaiz daiq bing deuz. Gou mauhyiemj cix dwg bik dwk mbouj ndaej mbouj yungh aen fap neix. De bietdingh yinx bing yiengq baek ndonj roensaejgaeq deuz bae. Gou gaenq minghlingh Gvanh Hingh、Cangh Bauh song boux daiq bing youq gizhaenx caengj.”Gyoengq vunzlai cungj doeksaet fug naeuz:“Cwngzsieng geiqmaeuz ak! Deng dou raen yienghneix ne, bietdingh vut singz buetdeuz lo.” Gungjmingz naeuz:“Bing raeuz cijmiz song cien haj bak vunz, danghnaeuz vut sing deuz, bietdingh mbouj ndaej deuz gyae, mbouj ngaiz Swhmaj Yi daiqbing gaeb seuq ha?” Daihlaeng miz vunz haenh naeuz:
Yiuzgimz sam cik dingj bak fanh bing,
Cuhgoz baihsae singz bikdoiq vunzdig seiz.
Cibhaj fanh bingmax deuz dauqlaeng,
Goeng maenh’ak daezdiemj daengz mwngz ngeiz.
Gungjmingz baez gangj sat couh bekfwngz riuhaha, naeuz:“Danghnaeuz gou dwg Swhmaj Yi, bietdingh mbouj doiq bing.” Yienghneix couh roengzlingh, hawj beksingq Singzsae, gaen bangbing haeuj Hancungh; Swhmaj Yi bietdingh caiq fan dauqlaeng ma. Yienghneix Gungjmingz liz Singzsae coh Hancungh deuz. Denhsuij、Anhding、Namzanh sam aen gin bing hak beksingq, laebdaeb daeuj comz.
(南宁武鸣区:黄美菊/Vangz Meijgiz)
编辑:黄誉琦