Seizdoeng Raeujrubrub ——Geiq Baez “Soengqgyauq Roengzmbanj” Ndeu

来源:广西民族报

作者:□ Cinz Lisinh / 覃丽新

发布时间:2024-08-02

  Yindungvei ngamq gietsat, gou couh ciep daengz aen dunghcih hagdangz, hawj gou bwh dangz goq ndeu, 12 nyied ndawcib gaen lingjdauj “soengqgyauq roengzmbanj”.

  Dang lauxsae ngeihcib lai bi, gou youq lajmbanj hwnjdangz cibngeih bi, daeuj ndaw singz youh hwnj le cib bi, ndaej camgya “soengqgyauq roengzmbanj” cungj hozdung neix lij dwg baez daih’it. Ndigah, ngamq ciep ndaej faenh dunghcih neix, gou couh heuh geij boux yijvwnz lauxsae doengz nienzgaep caez daeuj doxyaeng, guh ndei gij hong beigo:Senj goq、 sij gyauan、 sawqgangj、 muz goq、 caiq gaij gyauan、 caiq muz goq……Cig- daengz roxnyinh ra ok cungj lohnaemj haemq habngamj son’gyauq gij suij- bingz nyinhrox gyoengq lwgnyez laj- mbanj.

  12 nyied 15 hauh banhaet, mbwn bumz loq raen di mouh. Haeuj ndwenlab le, banhaet cungj miz di mwiroj hawj vunz roxnyinh nit raix- caix. Gij nditrongh haetneix lumj dwg dah laucouj nei, seiz rongh seiz ndumq, vunz soengz dwk hix aeu saenznit geij baez. Dou gungh miz bet boux vunz doengzcaez bae soengq- gyauq, aeu hai song aen cilwg bae.

  Liengzdangz Yangh Cungsim Siujyoz couh dwg aen hagdangz dou yaek bae soengqgyauq. Dingq doengh boux doengzsaeh bae gvaq Liengz- dangz Yangh Cungsim Siujyoz gangj, daj hagdangz hai ci, aeu ngeihcib faencung baedauq couh bae daengz haenx lo. Haetneix lauheiq dwg dienheiq yingjyangj, aen ci dou youq ndaw singz byaijbyaij dingzdingz:Byaij daengz aen bakroen, couh dingjlingz nyangz daenghoengz cingq rongh, ndigah cengdi moix aen bakroen cungj aeu caj daengheu rongh le cij ndaej byaij. Byaij sat diuz loh singzgih, dou cukcuk byaij le 15 faencung cij sat. Bonjlaiz dajsuenq caeuxdi hai ci hwnjdin, bae daengz haenx sien ra di seizgan caeuq gyoengq hagseng aen ban hwnjdangz haenx guh di gyauhliuz, lwnh di iekdingh godangz, seizneix yawj daeuj wnggai mbouj ndaej guh gyauhliuz lo.

  Byaij ok singzgih, ci couh cigsoh coh Liengzdangz Yangh hai bae. It loh byaij gvaq Mbanjcaijcunh, byaij gvaq Giuzgungj Cin. Daj Giuzgungj Cin gvaqbae, couh yawjraen loh song henz cungj dwg baenz benq baenz benq reih’oij, nyaengqnyatnyat, sang- ngaungau. Seizneix cingq dwg aen ciet dangzcangj caq oij, gij oij ndaw reih cingq dwg seiz maj ndaej ceiq sang ceiq hung ne. Ci youq gwnz loh iqet haifwfw, hawj vunz roxnyinh lumj ci cingq ndonj haeuj ndaw deihgoengq nei. Ci hai gvaq diuz geh “dinreih” song gaiq reih’oij doxciep, couh miz diuz rongh fwt yap haeuj ndaw ci daeuj, song da dou lumj deng rinswz suep dwk nei dinghdingh yawj dwk rog ci, yawjraen gaiq reih oij sang oij hung, gyoengqdou nyaenx mbouj ndaej sing hung yuqgetget hemq hwnjdaeuj, gwnz naj ndaw da cungj dwg hozhaenz rimbibi.

  Dienheiq seizdoeng mizseiz hix bienqvaq mboujduenh, yaek daengz hagdangz seiz, mbwn ciemhciemh laep le haujlai, fwn fifi fafa mwt ndaej nanetnet, gaiq gingq dangjrumz ci baihnaj yaepyet couh myoxmyoet lo.

  Ci hai daengz bakdou hagdangz, gyoengq lingjdauj Liengzdangz Yangh Cungsim Siujyoz cingq soengz youq bakdou coux dou roengz ci. Yamq roengz ci, fwn lij feifefe daj gwnz mbwn mbangmbang mwt roengzdaeuj, ndang gou youh “mbouj dingqgangj” dwk saenznit le baez he.

  Aen bakdou hagdangz mbouj suenq hung, gij cih song bangx ciengz bakdou ceiq yienhda. Baihgvaz dwg: Sam conq faenjbit sam cik gyangjdaiz rengh gozyin, it naed simhoengz it ciuh labnding cauh minzhoenz. Baih- swix dwg: Git ndei seiqvunz naed gaetnaeux daih’it, ceng guh boux nyezhung ndei seizdaih moq. Doeg song coenz vah neix le, ndaw sim gou amqamq boiqfug gij lijnen banhhag aen hagdangz neix.

  Gou riengz dwk gyoengq lingj- dauj hoihhoih yamq haeuj ndaw hagdangz, fwn mwt ndaej gwnz dieg dumzsisi, gwnz cauhcangz mbouj raen saek boux hagseng, aen hagdangz mbouj suenq hung neix caemrwgrwg. Aenvih dou gwnz loh nguh le di seizgan, ndigah gyoengqdou hwnj laeuz ngamq yamq haeuj ranz- banhgoeng gwn boi raemxndat he, lingz yibei daih’it dangz goq couh yiengj lo. Gou cuengq aen boiraemx couh ganjgip riengz dah lauxsae byaij hwnj seiq laeuz aen gyausiz gou yaek hwnjdangz haenx.

  Byaij haeuj aen gyausiz bingz- ciengz neix, raen baihlaeng gyausiz hoengqhanghang, roxnyinh haenx ndoj miz raq rumz liengzsisi cingq ci haeuj ndang gou daeuj, sawj gou mbouj roxnyinh youh saenznit le baez he. Gou baez yamq baez yamq byaij haeuj gyausiz, song da sauj le daengx ban hagseng, fatyienh daengx ban daih’iek miz samcib geij boux, gvaiq mbouj ndaej gou nyinhrox aen gyausiz bingzciengz neix yienh ndaej baenz- neix gvangq. Hwnj gvenq aen ban roekcib haj boux hagseng, gou ndaw sim caen hozhaenz aen ban cijmiz di hagseng neix dahraix.

  Gou yamq daengz gwnz gyangj- daiz, hai ok gogen, hai ndei gobwnj couh hainduj hwnjdangz lo. Gou dwg hwnj bien govwnz cek gwnz daihbet danyenz seiq nienzgaep, heuh 《Vangz Yungz Mbouj Mbaet Makmaenj Henz Roen》. Neix dwg bien gujvwnz ndeu, cungdiemj dwg rox doeg sug caeuq lijgaij govwnz, nanzdiemj dwg hawj gyoengq hagseng daj gwnz ndang Vangz Yungz —— Bouxvunz ndaw govwnz, hag rox aen dauhleix guhvunz: Bingzciengz aeu miz cungj sibgvenq sijsaeq cazyawj, nyinhcaen faensik. Hainduj gou ei gij gyauan sezgi ndei haenx bae menhmenh gangj: Daujgo ndei le couh gaisau Vangz Yungz boux vunz neix. Gangj le geij faencung, gou raen gyoengq hagseng cijguenj naengh youq gwnz eij cingqlili, daengx ban caemrwgrwg, gangj di neix mbouj miz vunz han, gangj di haenx hix mbouj miz vunz hai bak. Gou baez coenz baez coenz son gyoengqde doeg govwnz, cij ndaej dingqnyi gij sing gyoengqde. Doeg govwnz baez daih- ngeih seiz, gou mienh daiq doeg mienh byaij roengz ndaw ban bae. Mbouj byaij roengzbae gou mbouj rox, daengx ban ndaw saw cawz le gij govwnz yenzvwnz, gijmaz cih cungj mbouj sij miz, nanzgvaiq gyoengqde cungj mbouj dap ndaej hwnj saek aen neiyungz. Gou cai gyoengqde mboujnex dwg caeuq gou mbouj sug, miz di lau dap, mboujnex couh dwg caengz ndaej un saw gvaq. Ndigah gou couh dangciengz gaijbienq gij lohnaemj sonhag, sien yungh song faencung daeuj cijdauj gyoengqde un saw, caiq daiq gyoengqde bae hag govwnz. Caj gyoengq hagseng doeg cinj govwnz, rox veh vaiqmenh govwnz le caiq cijdauj gyoengqde ciuq gij vaiqmenh doeg sug doeg ndei govwnz. Aen godangz caemmeumeu ciemh- ciemh bienq hoenghhwdhwd hwnj- daeuj lo. Ciepdwk gou swnh ndat daj diet, yinjdauj gyoengqde baengh gij cekgej caeuq gij siengjsieng cihgeij bae lijgaij daengx aen gojgaeq, caiq rox caezcup dawz aen gojgaeq neix gangj okdaeuj. Youq seiz aeu senj daibyauj daeuj gangj gojgaeq hawj daengx ban dingq seiz, gyoengqde cungj yaengxfwngz ceng’aeu daeuj gangjgoj. Boux neix soengz hwnjdaeuj gangj caengz sat, boux haenx gaenq caj mbouj gib gag hwnj gyangjdaiz daeuj sim gaenj yaek sawq lo. Gou raen miz boux lauxsae youq baihlaeng dingq goq hix ndwn hwnjdaeuj cingq ngeng rwz nyinhcaen dingq gyoengq hagseng gangjgoj ne.

  Gyoengq hagseng boux ciep boux hwnjdaeuj lwnz dwk gangjgoj, gangj ndaej miz sing miz saek, miz goek miz gaen, mizyinx dangqmaz. Cigdaengz doengzsaeh youq hwzbanj baihlaeng gyausiz sij “seizgan roengzdangz daengz lo” geij cih saw hung neix, gou cij nyinh ndaej cihgeij ragdangz lo. Gou fouznaih dwk couh caeuq gyoengq hagseng roengzdangz lo.

  Roengzdangz le, gou cingq youq henz gyangjdaiz sousib gij saw sonhag, liuh mbouj daengz gyoengq hagseng cungj humx gvaq henz gyangjdaiz daeuj caeuq gou lwnh neix gangj haenx. Miz boux he cam:“Cinz lauxsae, mwngz daengz seizlawz youh daeuj hwnjdangz hawj dou ne?” Miz boux he mienh riu mienh gangj: “Cinz lauxsae, mwngz hwnjdangz gig mizyinx, gou hag ndaej le haujlai cihsiz, gou gyaez mwngz lai daeuj hwnjdangz hawj dou dingq.” Lijmiz boux he iu gou cuengqhag le bae ranz de gwn ngaiz, naeuz lij siengj cingj gou gwn gij oijndaem ceiq van ndaw ranz……

  Dingq dwk gij vah oiqepep, yawj dwk faj naj riunyumnyum, gou ndaw sim angq ndaej hai duj va hoengz- fwdfwd youh raeujrubrub lo. Gip ndei gij saw sonhag byaij ok gyausiz, nditrongh ciuq hwnj gwnz ndang gou, raeujrubrub. Gou mbouj rox seizlawz fwn dingz ndit okdaeuj lo. Doeklaeng dou bae ranzbanhgoeng camgya bingzgo, boux lauxsae yijvwnz aen ban gou ngamq hwnjdangz roengzdaeuj haenx hix haenh dwk mbouj dingz. Bingzgo sat de lij caegcaeg caeuq gou gangj, baezlaeng de aeu lai yawjnaek ra seizgan yinjdauj gyoengq hagseng un saw cij ndaej. Gou hix han de naeuz baezlaeng aeu lailai gyauhliuz gij sonhag fuengfap. Dangz goq neix yienznaeuz seizgan dinj, hoeng faenh cingz gou caeuq gyoengq hagseng gaenx hag ngah cam neix aeu ciengxlwenx raez roengzbae, dou iekdingh baezlaeng gou lij daeuj hawj gyoengqde hwnjdangz.

  Lizhai Liengzdangz Yangh Cungsim Siujyoz, nditrongh itcig ciuq dwk aen ci, ciuq ndaej gyoengqdou naengh ndaw ci ndang cungj raeuj- rubrub, sim cungj vansubsub.

  Gou nyinhnaeuz baez hozdung “soengqgyauq roengzmbanj” neix, gou mboujdan dwg ndaej duenhlienh le cihgeij, lij hawj gou roxnaj le gyoengq lwgnyez Liengzdangz baenzneix yied- cingz dwggyaez, hawj gou engq miz doenghlig haenqrengz guh ndei faenh hong son’gyauq. Neix dwg baez ging- lig nanz ndaej youh nanz lumz ndeu, hix dwg duenh ndaejgeiq gig dijbauj ndaw seiqvunz sonhag gou, de cig ndaej gou ndeindei caeu haeuj giz ndaw sim ceiq laeg ceiq laeg bae.

编辑:黄誉琦