Byavuengz daengj youq hamq baihnamz Dahbyayieng, liz bakmbanj baihbaek Mbanjcuengh dou aiq miz leix baj roen. Bya mbouj suenq sang, hoeng, ndaej raemxdah yinhcumx, miz lingzsingq, liglaiz hekyouz cungj yawj dij. Lumjbaenz bouxgonq youq bangxciengz hekding veh dozveh “Muzlanz Guh Bing”, youq bangxdat bak congh Duzsuhyenz gaek haujlai hot sei haenh gij gingjsaek gyaeundei doenghnaz. Congh Duzsuhyenz youq buenqbyongh bya, it bi seiq geiq mbouj nit mbouj hwngq, liengzndei dangqmaz, hix mbouj miz nengznyaek caeuq duznyungz daeuj yoekyau. Gyoengqdou youq lajbya guhhong baeg le, cungj haengj hwnj bya bae naengh youq bak congh Duzsuhyenz yietbaeg gangjgoj, swnhbienh ngonz- yawj gingjsaek doenghnaz.
Dangqnaj Duzsuhyenz gek diuz Dahbyayieng couhdwg Doenghnaz Dahbyayieng.
Cinnduj, fwnmoenq foenfoen, mbaeu lumj faiqgung, bieg lumj fwjyungz, saeq lumj bwnvaiz. Bya- yamz、Byayieng、Byarungh、Byahau、Byabouj, doengh aen bya gaenh homh youq seiqhenz doenghnaz neix, caeuq gij mbanjranz、gij faexheu laj dinbya, ndaej fwnmoenq goemq ndaej mumj- mumj gyumqgyumq, yaep raen yaep mbouj raen. Roegenq mbin bae mbin dauq, roegbaqba riengz laeng vaiz byoek hwnj byoek roengz.
Laj dinbya, ngeihcib sigij hajcib nienzdaih, gyoengqvunz longz luiq, loh din. Daengz ngeihcib sigij caetcib nienzdaih, gyoengqvunz longz buh- suliu, daenj mauhdiemx. Seizneix, gyoengqvunz daenj buhdangjfwn suliu, daenj haizraemx doengzsang, youq doenghnaz gyongz naz、mbup naz、oemq naz. Doenghbaez aeu vaiz cae rauq, seizneix yungh soujfuz doh- lahgih; doenghbaez goemz hwet ndaem naz, seizneix iet hwet ndek gyaj, beuq bwnhviq. Sing hat vaiz、sing soujfuz dohlahgih, mwnq hwnj mwnq roengz. Baenz gaiq baenz gaiq nazraemx ndaej rauq ndaej lumj aen gingqbingz nei, baenz aen baenz aen “gingqbingz” ndaej gyaj ndek cang ndaej heuseuseu.
Sing fwen hix hap hwnj gwnz bya daeuj:
“Diegsien youq mwnqlawz?
Cawqcawq yienh dangqnaj;
Sawdikdik raemxdah,
Gwnz bya heusausau.
Doenghnaz gyaeu raixcaix,
Faenh raeuz maij dangqmaz;
Diegsien youq doenghnaz,
Dwg fajfwngz raeuz cauh.”
Cingqcaen dwg fuk dozcingeng gyaeulengj he!
Seizhah, daengngoenz rongh- satsat, aenmbwn osoemsoem, doengh- naz mwncupcup, heusausau. Raq fwnnaemq doek sat, diuz saidoengz venj youq gyangmbwn, gyaeuj ndeu youq ndaw Dahbyayieng, gyaeuj ndeu youq dingj Byarungh.
Laj saidoengz, liengjndaem、liengjhoengz bi gvaz bi swix, gyaep- henj、gyaepbieg yaep yienh yaep duemh. Gyoengqvunz youq doenghnaz heusausau neix ndai naz、dwk bwnh、cawz non、 mbaet vaeng.
Sing fwen hix cienz daeuj:
“Vanq bwnh youq gyangdoengh,
Saidoengz daeuj buenx raeuz;
Doenghnaz baenzlai gyaeu,
Cungj dwg raeuz daeuj cauh.
Guhhong dangq yienjheiq,
Saedceij baenzlai ndei;
Gwnzmbwn saidoengz raez,
Lajdeih vunz vuen’angq.”
Gij cingzgingj neix dwg youq mwh ngeihcib sigij hajcib nienzdaih he. Roekcib nienzdaih, gaenq ndaem haeuxsuengcauh, caetcib nienzdaih yungh cazyanghgih ndaem naz. Dien- heiq hwngq, gyoengqvunz uet hanh lumj fwn. Eu fwen couh caeuq gaxgonq mbouj doxdoengz lo:
“Cazyanghgih ndaem naz,
Sing rwenz gaga yiengj;
Dienheiq lumj feiz iengj,
Guhhong riengj dangqmaz.”
Seizneix ndaem naz miz gisuz moq, mbouj caiq gungj hwet lo. Gij fwen couh yienghneix eu lo:
“Ndek gyaj youq gyangdoengh,
Saidoengz venj Byahau;
Cien bi gungj hwet gauz,
Seizneix dauq coih cingq.”
Doengh fuk doz seizhah guhhong neix cien bienq fanh bienq!
Seizcou, gwnzmbwn mboujmiz saek geu fwj, aenmbwn osoemsoem. Byacwx cingxgvekgvek, Byagaenh heuswgswg. Laj dinbya, ranz bieg faex loeg. Doenghnaz henjcwtcwt, gwnz lohgihgwngh vunz byaij ci ringx.
Youq bi 1987 gaxgonq, gyoengq- dou lijdwg dawz liemz goemzgingq gvej, yienznaeuz dienheiq liengz lai lo, hoeng gij dwgrengz sinhoj de caeuq goemzgingq ndaem naz doxdoengz. Hoeng, sim’angq raen haeux henj, it bi dwgrengz bonjfaenh seizneix ndaej demsou lo. Miz fwen eu naeuz:
“Gungj hwet daeuj gvej haeux,
Yienznaeuz dwgrengz lai;
Yawj haeuxcaux baenz baiz,
Sim’angq baij najbyak.”
(1)