Caet、Fwen Bouxcuengh《Fwen Aeu Gaen》
Mbouj faen gienj, cek ndeu, 58 yieb. Mbouj rox coh bouxsij, Cinghsenhdungj sam bi (1911 nienz) caubonj. Ceijsa, cangbwn, Sawndip cauloeg, sawmaeg. Ceksaw sang 13 lizmij, gvangq 13 lizmij, moix buenq yieb 7 baiz, baiz miz 10 cih saw. Bonj saw neix dwg Gvangjsih Baksaek Si Denzyangz Vwnzva’gvanj gvanjcangj gaeuq Dangz Yinzbinh youq 20 sigij 80 nienzdaih daj Denzyangz Yen Denzcouh Cin Lungzbingz Cunh soucomz, seizneix yo youq Gvangjsih Bouxcuengh Swcigih Saujsu Minzcuz Gujciz Yenzgiu Baujhu Cunghsinh. Sou haeuj 《Gyoebcomz Sawgeq Minzgoh Bouxcuengh·Fwenangq》, Gvangjsih Minzcuz Cuzbanjse 1997 nienz 4 nyied okbanj.
Minzgoh Bouxcuengh goekgaen gyaeraez, doiq fwen gak dieg Bouxcuengh gak miz cwngheuh mbouj doengz. Gizdieg vahdeihfueng baihbaek Vahcuengh heuhguh fwen、beij, gizdieg vahdeihfueng baihnamz Vahcuengh heuhguh sae、lwnz、gya daengj, gij eiqsei de cungj dwg gij fwen haenhciengq, hix heuhguh fwen. Fwen、beij cujyau dwg vah gawq haj cih seiq coenz, sae、lwnz、gya cujyau dwg vahgawq caet cih song coenz, guhbaenz gij fwen baihbaek “fwen” baihnamz “sae” vahgawq gezgou caeuq funggek daegcwng. Minzgoh gawq ndaej geiq saeh geiq lizsij, youh ndaej gangjok gamjcingz sim’eiq. Youq Guengjsae fwen lai fwen daih, eu fwen dwg “ciuq fwen ra youx” gij fuengsik youqgaenj, vihneix minzgoh ndawde fwenyoux soqliengh ceiq lai.
《寬歐巾Fwen Aeu Gaen》 ndawde “寬fwen”doengz “欢”,dwg vahdeihfueng baihbaek Vahcuengh baenzneix cwngheuh minzgoh, hix ndaej guh dungswz “ciengq”; “歐aeu”, eiqsei dwg “aeu” “gouz”; “巾gaen” couhdwg gaenfwngz、gaen- gyaeuj, gij doxgaiq dinghcingz bouxcoz sai mbwk doxlienh, dwg gij fwen bouxcoz sai mbwk doxgyaez、doxra. Bonj saw neix gohswz baudaengz fwen gouz gaen、fwen doxgyaez、fwen duenz、fwen binhlangz seiq bouhfaenh, ciengq ok bouxcoz sai mbwk baenzlawz daj doxgyaez、doxndiep、gaujniemh、dinghcingz seiq duenh cingzgamj fazcanj, hopheux guhhong cauh ok ndwenngoenz gyaeundei guh diuz cawjsienq, doeng- gvaq miuzsij gij ciengzgingj bouxcoz sai mbwk caez guhhong, fanjyingj song boux vunz guhyoux youq mbouj doengz duenhmbaek fazcanj gij cingzgamj daejniemh de, gangj ok bouxcoz sai mbwk simmuengh swyouz、ndiepcingz seuqcingh caeuq ndwenngoenz vuenyungz. Ndaw fwen geiqsij haujlai Bouxcuengh ciuhgonq gij dinfwngz guh hongreih hongnaz caeuq gij fungsug ndwenngoenz, dwg gij sukingj ndawbiengz gwndaenj、lizsij vwnzva、vwnzmingz dajcauh ciuhgonq Bouxcuengh daengj.
《Fwen Aeu Gaen》bungz moix bi hawfwen、ngoenzciet caeuq seizhoengq seiz bouxcoz sai mbwk doiqciengq, ndaej gangj dwg “guhyoux fapbauj” bouxcoz Bouxcuengh ciuhgonq, ndawde coenzndei de gak dieg ciengq mbouj dingz mbouj duenh:
Sai:
Nuengx miz gaen mbouj lok
Beix cam goek cam rieng
Nuengx miz gaen baenz sieng
Gaenva cuengq rim loengx
Nuengx laepda gangjhoengq
Mbouj sij soengq hawj beix
Mbwk:
Langh beix siengj aeu gaen
Gaen venj gwnz dahhaij
Gaen venj baih daengngoenz
Doengz yaek aeu cix yuengq
Yuengq mbouj ndaej couh bin
Gaej aeu rin bae vit
Sai:
Gaen nuengx venj gwnzmbwn
Mbin youq gwnz dahhaij
Venj youq baih daengngoenz
Hawj doengz baenzlawz yuengq
Langh miz sim le nuengx
Duengh roengzdaeuj hawj gou
Mbwk:
Beix cam nuengx aeu gaen
Caeuq nuengx ndaem reih caed
Caeuq nuengx nyaeg reih faiq
Gaiqgaiq guh ndaej baenz
Cam gaen cix hawj buh
Hawj buh caiq hawj vinj
Doengh gij vah neix yawj hwnjdaeuj youh caen youh soh, hoeng cix hawj vunz raen gig miz dauhleix caeuq dungxcaiz, mbouj miz ciengzgeiz cazyawj caeuq daejniemh, yaek youq dangciengz doiqciengq ok bak couh baenz faenzcieng caen mbouj yungzheih, mbouj miz saekdi caizhangz guh fwen, yaek guh youx cungj hoj ha!
Bet、Sawheiq Bouxcuengh《Fwen Yahvaiz》
Mbouj faen gienj, cek ndeu, 75 yieb. Mbouj rox coh bouxsij, caubonj Cingciuz. Ceijsa, cangbwn, Sawndip cauloeg, sawmaeg. Ceksaw sang 15 lizmij, moix buenq yieb 6 baiz, baiz miz 10 cih saw. Bonj saw neix youq 2016 nienz 11 nyied Gvangjsih Baksaek Si Yougyangh Gih caeuq Yinznanz Swngj Funingz Yen dieg gapgyaiq soucomz, seizneix yo youq Gvangjsih Bouxcuengh Swcigih Saujsu Minzcuz Gujciz Baujhu Yenzgiu Cunghsinh.
Bonj saw neix mbouj miz daez,《吩娅歪Fwen Yahvaiz》dwg gaengawq gij gangjfap bouxcienzswnj daeuj an. “吩娅歪Fwen Yahvaiz” dwg cungj heiq ndawbiengz Bouxcuengh, dwg Heiqcuengh baekloh Bouxcuengh, riuz youq Mbanjcuengh Guengjsae Lungzlinz、Sihlinz、Denzlinz、Yougyangh caeuq Yinznanz Swngj Gvangjnanz、Funingz daengj yienh gih.“吩”couh dwg fwen, ndaej naeuz dwg “ciengq”; “娅歪” couh dwg yahvaiz. “吩娅歪Fwen Yahvaiz” eiqsei couh dwg gij fwen danq yahvaiz.
“吩娅歪Fwen Yahvaiz” cungj heiq neix dwg daj gij hozdung ndawbiengz Bouxcuengh doiq duzvaiz baiqfug、dajcaeq vaizvuengz hwngfat yienjbienq baenz. Youq seizneix ndawbiengz Bouxcuengh Gvangjsih Sihlinz Yen, lij riuzcienz cungj foux ndeu heuhguh “longh Yahvaiz”, eiqsei dwg “foux loengh gyaeujvaiz”. Aenvih cungj foux neix dingzlai youq ndaw hozdung ndwencieng caeuq seizcin dajndaem dajcaeq guh, ndigah youh heuhguh cin foux vaiz. Diuq foux seiz bouxlingxfoux raek moegngeg gyaeujvaiz, vahsug heuhguh “foux gyaeujvaiz”. Aen hozdung cin foux vaiz Bouxcuengh bingzciengz daj seizcin ciengnyied cocaet hainduj daengz sam nyied sam guhsat, cujyau faen baenz sam duenh: It dwg caeq saenzvaiz、coux saenzvaiz; ngeih dwg ngoenznaengz biujyienj, daih’iek song ndwen; sam dwg soengq saenzvaiz. Gij neiyungz diuq foux biujyienj cujyau dwg docih saenzvaiz cauhfuk hawj vunz, gouz saenzvaiz bauj aenmbanj bingzan, rumz swnh fwn cuk, vunz hoengh doihduz mboeng, caemhcaiq maqmuengh vunzlai gyaezhoh duzvaiz dawzcae, caeqbaiq saenzvaiz. Cin foux vaiz aeu laz、gyong、ca、loxlez、aendig、ngeihyienz、hauhgaeuvaiz daengj gij yozgi ndawbiengz daeuj ndaekroq. Faenbied yungz haeuj dajcaeq doeg ciengq、ciuq duzvaiz bae guh、doiqfwen、dwkgienz bajheiq daengj lai cungj minzcuz vwnzva yenzsu, miz gij yienghceij heiq.
“Fwen Yahvaiz” daih’iek youq Mingzciuz geizlaeng Cingciuz cogeiz guhbaenz, youq Cingciuz geizgyang cingzsug、youq Cingciuz geizlaeng hwnghoengh. Gwnz roenloh hwngfat, doiq ciengq gangj gojgaeq daengz faen aengiek gangjciengq, doeklaeng daengz doengh ndang biujyienh, ceiqsat cigciep cangyienj aengiek bouxvunz gangj goj daengj, dwg gij yisuz hingzsik yungzhab yinhyoz、diuqfoux、fwensei、gangjciengq、dwkgienz ndawbiengz Bouxcuengh. Bonj sawheiq neix aeu gij goj song beixnuengx rex gungz bang hoj、cawz yak bang ndei guh cawjsienq, gangj gyoengqde baenzlawz caeuq guenfouj doxdaeuq doxbuek. Geiq miz “sengciengq” “danciengq” “dozciengq” “daihciengq” “mehciengq” daengj aengiek faenboiq. Heiqcuengh aenvih gij seizdaih daegdiemj de, bouxyienj cungj dwg seizhoengq yienj, bingzciengz guh hongreih hongnaz, seizlawz miz vunz cingj couh seizlawz yienj, dandan hanh youq ndaw doengh gyaeuj mbanj gwnz daizheiq vaihvad, hoj guh roengzbae, seizneix gaenq nanz raen miz lo.