第07版:vwnzva
3上一版  下一版4
 
Sawgeq Sawndip Bouxcuengh
版面导航     
3上一期  下一期4
新闻搜索:  
2025年5月14日 放大 缩小 默认        
lwnh mbangj sawgeq cihsaw minzcuz vunz noix Gvangjsih
Sawgeq Sawndip Bouxcuengh

□Vangz Gyanghmyauz hoiz
▲Bonjsaw 《Mo Buq Daemz》.
▲Bonjsaw 《Mo Sicungz Rangh Gyax Go》.
 

Haj、Sawmo Bouxcuengh 《Mo Buq Daemz》

Mbouj faen gienj, cek ndeu, 49 yieb. Mbouj rox coh bouxsij, Cinghgvanghsi caet bi (1881 nienz) Veiz Sangingh caubonj. Ceijsa, cangbwn, Sawndip cauloeg, sawmaeg. Ceksaw sang 19 lizmij, gvangq 17 lizmij, moix buenq yieb 8 baiz, baiz miz 10 cih. Haeujsenj buek daih’it 《Mingzloeg Sawgeq Dijbauj Guekgya》, bienhauh 02383. Cek caubonj neix dwg 2001 nienz Baksaek Si Yougyangh Gih Minzcunghgiz boux duiyouh ganbu Cinz Gencinh daj Baksaek Si Yougyangh Gih Bwzlanz Yangh Lujbingz Cunh Mbanjnazdau soucomz, seizneix yo youq Gvangjsih Bouxcuengh Swcigih Saujsu Minzcuz Gujciz Baujhu Yenzgiu Cunghsinh. Sou haeuj 《Hoizgej Ingjyaenq Baeuqroxdoh Sawmo Bouxcuengh》(8 Gienj), Gvangjsih Minzcuz Cuzbanjse 2004 nienz 4 nyied okbanj.

Sawmo dwg loih sawging ndawbiengz saenqyiengj Bouxcuengh ndawde cungj ndeu. Mo dwg youq gwnz giekdaej ciuhgonq swyenz baiqfug、gojfangz dijhi caeuq ndokgaeq boekgvaq, youz yahsien hwngfat yienjbienq baenz cungj ndawbiengz saenqyiengj Bouxcuengh. De baiqfug bouxsaenz caux biengz Baeuqroxdoh baenz bouxsaenz ceiq ak caeuq cojsae, guhbaenz le sawging saenqyiengj ndawbiengz geiqloeg baenz dauq yizsiz fapsaeh caeuq sawgangj, couh dwg sawmo.

Bouxcausij Veiz Sangingh dwg goengmo Bouxcuengh, mbouj rox gij saeh ciuhvunz de. Bonj saw gaeuq neix mbouj miz daez.《麽破塘Mo Buq Daemz》dwg bouxbien gaengawq gij cujyau neiyungz de daeuj an, bonj saw neix dwg gij vahswz goengmo Bouxcuengh. Goengmo, Vahcuengh heuhguh “bouxmo”, aenvih gyoengqde cungj dwg bouxsai cungnienz roxnaeuz bouxlaux, ndigah sibgvenq heuhguh “goeng”. Goengmo Bouxcuengh bingzciengz guh lai cungj hong, daih’it dwg bouxguhnaz, bingzciengz guh hongreih hongnaz; daihngeih dwg ginggvaq saek duenh hagsib caeuq lienhguh le baenz boux cienzswnj yizsiz ndawbiengz, gyoengqde doenggvaq baiq saefouh hag dinfwngz lienh ndaej sug le baenz bouxcienzswnj guh yizsiz, miz ranzcawj cingj couh longz buhdauh bae guh gij hong gouq ndawbiengz、nai simvunz; gyoengqde lij dwg boux diuzgaij ndawbiengz guhdaeuz goengngeih、cawqleix gij gvanhaeh ndawbiengz caeuq vunzlai、gaijgez ngaekngeu cengnauh, dwg bouxvunz miz vwnzva caeuq bouxvunz gienzvi ndaejdaengz vunzmbanj gingqcungh.

《麽破塘Mo Buq Daemz》ndawde “麽mo” miz song caengz eiqsei: It dwg singdaemq roxnaeuz mbouj ok sing damz; ngeih dwg cungjheuh gij yizsiz ndawbiengz saenqyiengj mo Bouxcuengh. “破Buq” couh dwg buqcawz、dwkbyoengq. “塘Daemz” yienzbonj eiqsei dwg aendaemz、daemzbya, neix dwg ndawbiengz saenqyiengj ndawde lajyaem hojnanh. “Mo buq daemz” eiqsei dwg guh mo buqcawz hojnanh, nai simvunz.

Daengx bonj saw hamz miz caux fanhfaed、mbouj ei bohmeh dingh couxhaq, ndaw yaem angqyangz、mo ciengq goengdojdeih seiq cieng. Ciengq ok gij lizsij boux goengcoj yinzvwnz Baeuqroxdoh、Mehloeggyap caux mbwn、deih、vunz caeuq fanhfaed, lwnhgangj gij goj dahlwg ranzcawj mbouj ei han haq、ienuengj giengh dah, miuzsij “de” youq ndaw yaem gij ndwenngoenz vuenyungz rag muengx dwkbya、dajndaem daemj baengz、doiq fwen gangjyoux. Geiqloeg goengmo guh gij yizsiz baenzlawz “buq daemz”、gienq “de” deuz ok hojnanh. Sawging mbouj miz geijlai cungfap gyauqdiuz, daengx bien cungj dwg gij ndwenngoenz cwxcaih, daj ndawde yawj ok gij yisuz daegsaek ndawbiengz saenqyiengj baenz sei mizmingz, doiq yenzgiu ndawbiengz saenqyiengj Bouxcuengh caeuq cihsaw、vahgangj、vwnzyoz、yisuz、minzsuz Bouxcuengh daengj miz camgauj gyaciz.

Roek、Sawmo Bouxcuengh《Mo Sicungz Rangh Gyax Go》

Mbouj faen gienj, cek ndeu, 32 yieb. Mbouj rox coh bouxsij, Cinghgvanghsi ngeihcib it bi (1895 nienz) Luz Dauyi caubonj. Ceijsa, cangbwn, Sawndip cauloeg, sawmaeg. Ceksaw sang 20 lizmij, gvangq 14 lizmij, moix buenq yieb 6 baiz, baiz 10 cih saw. Haeujsenj buek daih’it 《Mingzloeg Sawgeq Dijbauj Guekgya》, bienhauh 02384. Cek saw neix dwg 1986 nienz Baksaek Si Minzcuz Swvu Veijyenzvei ganbu Vangz Swjyi daj Denzyangz Yen Yifung Cin Nwngzdai Cunh Mbanjbohfuz soucomz, seizneix yo youq Gvangjsih Bouxcuengh Swcigih Saujsu Minzcuz Gujciz Baujhu Yenzgiu Cunghsinh. Sou haeuj《Hoizgej Ingjyaenq Baeuqroxdoh Sawmo Bouxcuengh》(8 Gienj), Gvangjsih Minzcuz Cuzbanjse 2004 nienz 4 nyied okbanj.

Cek saw neix dwg gij swz ciengqdoeg goengmo Bouxcuengh caeq sicungz(duzdoengz) caeuq gejcawz lwggyax ienhaenq, gouz saenzmbwn bauj vunzmbanj bingzonj. Sicungz dwg gisieng’yoz ndawde cungj gvanghyoz yienhsiengq ndeu, mwh daengngoenz ndit ciuq daengz caekraemx byonghmbwn, nditrongh bienq ngut roxnaeuz ingj dauq, youq gwnzmbwn bienqbaenz diuz rongh gungj caet saek ndeu. Hoeng youq ciuhgonq, vunz ciuhgonq Bouxcuengh aenvih deng gij suijbingz cauhguh hwngfat caeuq nyinhrox hanhhaed, raen ok duz sicungz mbouj rox aeu gohyoz daeuj cekgej. Mizmbangj nyinhnaeuz duz sicungz dwg ciudaeuz mbouj ndei, yaek cauxbaenz vunz dai bae、cwz max dai、feiz coemh ranz doengh gij caihaih neix. Bouxlaux ciengzseiz son lwgnyez, raen duz sicungz mbouj ndaej aeu fwngz bae vix, mboujnex lwgfwngz couh naeuh bae. Youq doenghbaez Gvangjsih Dunghlanz Yen dieg Bouxcuengh, vunzlai nyinhnaeuz ok duz sicungz dwg saenzmbwn yienh ndang, naeuz duz sicungz dwg “saenzmbwn roengz ndawbiengz bae gwn raemx”. Mwh vunzraeuz youq rogdoengh raen sicungz goengq gvaq gwnz mbanj bonjfaenh roxnaeuz gwnz ranz bonjfaenh, yaek ganjgip buet ma mbanj youq henz mboq、henz cingj、dah rij roxnaeuz gangraemx ranz bonjfaenh hemq sam sing, gyaep sicungz deuz, mbouj hawj de gwn raemx liux, bik sicungz vuengmuengz vut deuz “rokraemx caet saek”, couh mbouj deng cainanh. Cienzgangj “rokraemx caet saek” dwg sicungz aeu daeuj daek raemx, sicungz doeksaet le, aenrok couh bienqbaenz heiqraemx caet cungj saek siu bae mbouj raen dem lo. Seizneix, gij raemx “rokraemx caet saek” doek daengz haenx couh baenz “raemx fuk”, daek daeuj hawj daengx mbanj vunz gwn, couh ndaej bungz rwix bienq ndei. Danghnaeuz saenzmbwn roengz ndawbiengz daeuj gwn raemx seiz, vunzmbanj yawj mbouj raen roxnaeuz dauq daengz ndaw mbanj mbouj gibseiz, couh nyinhnaeuz aen mbanj neix raemxmboq、raemxcingj、raemxdah deng saenzmbwn gwn liux, mbouj gitleih. Aen mbanj neix yaek youq sam ngoenz ndawde gaj mou caeq sicungz, youz goenglaux ndaw mbanj roxnaeuz goengmo youq gizdieg sicungz gwn raemx haenx nda daiz caeq, daengx mbanj vunz dinghdingh ndwn youq seiqhenz, dingq goengmo ciengqdoeg ging sicungz, docih saenzmbwn roengz daengz lajbiengz bauq saenq yienh ndang, caemhcaiq gouz saenzmbwn bauj vunzmbanj bingzan. Daengx mbanj moix boux siu nyup yieng ndeu, gwn sieg lwed mou seng ndeu, biujsiq caeuq sicungz caez gwn caemh yiengjfuk. Yizsiz guh sat le vunzmbanj faen nohmou baema, gak ranz aeu nohmou caeq daizbaed, cingjgouz vunzranz bingzan.

Ndawbiengz Bouxcuengh riuzcienz mizgven gij goj lwggyax, gangj daengz miz boux lwgnyez ndeu daj iq boh meh dai bae baenz lwggyax, youz goengda yahdaiq ciengx hung baenz vunz, doeklaeng dingj mbouj ndaej deng nyoegnyamx ok rog bae louzlangh, youq byonghroen ndaej daengz saenzcoj caux biengz Bouxcuengh Baeuqroxdoh、Mehloeggyap soulouz, son de guh goengmo, hag baenz le cienmonz bae bang vunz gej gij ienhaenq lwggyax. Couh lumj “sicungzgvaiq” ityiengh, “lwggyax ien” hix dwg cungj ien rwix nanz gej ndeu. Ndawbiengz nyinhnaeuz, fanzdwg famh “lwggyax ien”, yaek cingj goengmo ciengqdoeg “ging lwggyax”, buqgej “ien lwggyax”, gouz ciuhvunz bingzan swnhleih.

《麽使虫郞甲科Mo Sicungz Rangh Gyax Go》 ndawde, “麽mo” couhdwg mo doeg、nam doeg; “使虫sicungz” couhdwg duzdoengz, dangdieg heuh duzdoengz guh duz sicungz; “郞rangh” couhdwg biencieng; “甲gyax” dwg lwggyax; “go” dwg gomoeg、loihbied. 《麽使虫郞甲科Mo Sicungz Rangh Gyax Go》eiqsei dwg aen loihbied mo ging sicungz、ging lwggyax.

Daengx bonj saw hamz mo caux feiz、mo caux luengz、mo baenz goengdauh、mo duznengz caux rin、mo sicungz caux gvaiq、mo lwggyax daengj roek cieng. Gangj ciengq gij lizsij vunz ciuhgonq Bouxcuengh caux feiz、lienh luengz caux cax, gangj daengz gij goj ranz Loeg、ranz Laz beixnuengx lienh baenz goengdauh, geiqloeg goengmo baenzlawz guh gij yizsiz caeq sicungz gvaiq caeuq buqcawz lwggyax ienhaenq. Daengx bonj saw dwg bien faenzcieng haj cih dawzyinh, miz lizsijyoz、cezyoz、seveiyoz、minzsuzyoz、yijyenz vwnzswyoz daengj lai aen yozgoh yenzgiu gyaciz.

 
 
 
   
   
   


版权所有 广西民族报

联系电话:0771-5528076 5559552
传真:0771-5528087 电子邮箱:gxmzbw@163.com
地址:广西南宁市桂春路16号 邮政编码:530028
 

关闭