It

Youh daengz mwh gauhgauj bi 2023. Ngamqngamq ninz hwnq, gou couh yawjraen gwnz vangj nauhyied dangqmaz, bouxboh bouxmeh、bouxdoih bouxcaen cungj fat gij vah hohfuk youq ndaw baengzyouxgien, doenghgij saeh：Cico cang seuqsadsad bae ciepsoengq gaujseng mbouj aeu cienz、aen laex gyoengq gaujseng mienggangj aeu buekrengz gaujndei daengj cix youq ndaw ginz cienz fat lailai. Seiqlengq cungj dwg yiengh gaenjfoedfoed neix, ndaw uk gou baenq baema doenghbaez, daengz bi gou bae gauhgauj haenx.

Gou dwg bi 1993 gauhgauj, baez luqlawq gvaqbae samcib bi lo. Mwhhaenx gauj hwnj daihhag lij haemq hoj bw，ndaej gangj dwg vunzlai caenx byaij dug faex gvaq dah，mbouj lumj seizneix daihhag ciuloeg beijlwd baenzlai sang. Gauhcungh gou youq Duh’anh Yauzcuz Swciyen Gauhgiz Cunghyoz (sukgangj heuh Duh- anh Gauhcungh) hagsaw. Duh’anh Gauhcungh youq Hozciz hung daengz Gvangjsih cungj maqhuz mizmingz. Hagdangz neix son hag guenj hag yiemzndaet dangqmaz, canghson dawz bouxhag haeujsim lai, haedguenj bouxhag yiemzyiyi; bouxhag naihhaemz naihhoj, bouxboux seizseiz hagsaw cungj buekrengz liuxliux、hoj lai rem lai. Ngeihcib lai bi daeuj, gizneix bibi cungj miz hagseng ndaej gaujhwnj Cinghvaz、Bwzda. Cuhcungh sam bi, gauhcungh sam bi, gou daengxheij youq gizneix hagsaw roek bi lo, saehneix saehhaenx mwh lwgcoz cungj yaenq youq ndaw uk gou bae.

Gou hagsaw hawjrengz lai, aiqdwg haemq aeunaj, lau hag mbouj baenz le deng vunz riu bae，baenzneix yienghyiengh saeh hagsaw gou cungj gag haeujrwz baiz ndei. Daxboh raen gou baenzneix dwghoz lai, mbouj youheiq gou hag mbouj baenz saekdi.Mwhde boh gou dwg boux lauxsae Duh’anh Yauzcuz Swciyen Gyauswh Cinsiuh Yozyau (sukgangj heuh Duh’anh Swhfan), de dwg daj Bwzvang Yangh Cunghyoz diuh daengz Duh’anh Swhfan sonsaw. Dingq de gangjgvaq, mwhhaenx yaek daj Bwzvang Yangh Cunghyoz diuh bae ndaw yienh, bouxdaeuz gyauyuzgiz ndaw yienh cam de, aeu genj bae aen Cwngzgyangh Cunghyoz ndaw yanghcin hamq yienhsingz dang yaucangj, roxnaeuz genj bae Duh’anh Swhfan sonsaw，baenzneix ne dan ndaej guh canghson，mbouj ndaej guh bouxguenj lubw. Goengboh da cungj mbouj yaep couh genj bae Duh’anh Swhfan lo，aenvih baenzneix gou caeuq daegnuengx couh ndaej bae aen siujhag ndaw yienh ceiq ndei—— Duh’anh Yauzcuz Swciyen Anhyangz Cin Daihngeih Siujyoz hagsaw lo. Vih gou caeuq daegnuengx ndaej haeuj aen hagdangz rem’ak，de cuengqdeuz faenh hong ndei bonjfaenh, sojmiz bohmeh cungj baenzneix lai, caenh muengh lwgnyez youq ndei gwn van, bonjfaenh ok geijlai cungj ndaej, aen gojgaeq Meh Mungswj Senj Ranz Sam Baez hix dwg baenzneix.

Daxboh mbouj youheiq gou hag mbouj baenz, mbouj gangjnaeuz mbouj leix mbouj langh bw, de dauq seizseiz cungj haeujsim gou youq ndaw hag hag rox mbouj gwn imq mbouj daenj raeuj mbouj. Mwhde gou youq hagdangz, hagsaw gwndaenj haemzhoj lai, dan gangj yienghgwn, mboujmiz geij yiengh genj, donq haeux he danmiz haeuxseuq song daengz seiq liengx、byaekheu faenh he caeuq di nohmienz he, song sam gak ngaenz, dungxgvat mbouj raen lauz. Goengboh rox gou youq ndaw hag gwn mbouj ndei, lau yingzyangj mbouj gaeuq, mizseiz daengz ngoenzsinghgiz, de couh daj ndaw danhvei caij danci seiq haj goengleix, soengq haeux soengq byaek daeuj hawj gou gwn, deihdeih miz yiengh bitcik caeuq gyaeqgienj gou haengj gwn, ciuhvunz gou cungj yaek ndaejgeiq gij haeux gij byaek haenx geij rang geij feih. Hoeng seizneix baenzlawz cungj gwn mbouj ok gij feihdauh mwhhaenx lo, aiq aenvih doengh bi haenx mbouj miz maz gwn lai. Mboengq yaek daengz gauhgauj, daxboh lij cawx raemxyingzyangj Houzdaeuzguh Daiyangzsaenz ma hawj gou gwn, lau gou mbouj miz rengz rumj hag unsaw.

Doengh bi haenx dwg mboengq 7 nyied 7 hauh daengz 9 hauh gauhgauj, dou cungj seih naeuz neix dwg ndwencaet laepsaengx. Baihnamz ndwen 7 cungj deng mwh fwnraemx lai. Bi gauhgauj haenx yiengh gou ceiq ndaejgeiq couhdwg doek fwnhaenq, haenq daengz bak bi cij raen baez, daj gauhgauj gonq geij ngoenz couh haidaeuz fwndoek, yienhsingz cungj deng dumh liux. Raemx dumh hwnj roen, mbangj giz dumh mij lai song mij laeg, vunz dangh mbouj gvaq, ci byaij mbouj bae, naengh ruz bae cijndaej. Duh’anh Gauhcungh dieg youq gwnz Ndoi Diloz, haemq sang, caengz deng dumh, hoeng doengh gizdieg ok bakdou bak lai mij cungj deng dumh liux, seiqhenz seiqlengq cungj dwg raemxrongz, gag hagdangz lumj aen dauj nei. Caengz daengz gauhgauj hagdangz cix suenqveh ndei lo, hix bwh gaeuq gak yiengh aeuyungh, hawj gyoengq lauxsae caeuq doengzhag ndaej hagsib saedceij ciuq yiengh baeznaengz. Miz mbangj doengzhag youq gauhgauj gonq ngoenz he, lij bae gwnz gai giz raemxfeuz danghraemx, hawj bonjfaenh ndaej simsoeng di. Gou lij ndaejgeiq cingx, ngoenz 7 nyied 9 hauh banringzgvaq haenx dwg gauj cwngci caeuq swnghvuz, gauj daengz buenqbangh sawqmwh mbwn laepsaengsaeng, byajraez byajmig，doekfwn hung haenq, gyoengq doengzhag gaujsi de cungj doeksaet liux. Bang vunz gauhgauj dou bi haenx, gauj liux yiengh ndaw saw hagdangz, lij aeu gauj youq ndaw caihux dingj roengzma dem.

Gauhgauj sat le, gyoengq lauxsae cungj nyinhnaeuz gij daez haenx naek gvaq gaenh geij bi, haujlai doengzhag cungj naeuz gauj mbouj ndei geijlai. Gauhgauj sat ngoenz daihsam, gij raemx yienhsingz roengz haujlai, goengboh daj mbiengj doulaeng hagdangz haeujdaeuj yawj gou. Ranghdieg doulaeng hagdangz sang gvaq douhung baihnaj, raemx roengz ndaej vaiq. Goengboh doq byaij doq cam, cungjsuenq youq bakdou hagdangz ra raen daeggou, mwhde gou caeuq doengzhag cingq yaek bae gai danghraemx ne. Goengboh cengj aen danci de, ndang bueg buh mbang, mbouj riu mbouj gaenj, raen gou le gangj coenz vah daihdaeuz dwg:“Danghnaeuz bineix gauj mbouj hwnj，mbouj ngaih law， binaj menhcaiq gauj.”

（1）

一

2023年的高考如期而至。一觉醒来，看到网络上沸腾起来了，家长们、亲友们纷纷在朋友圈发祝福的话，出租车整装待发免费接送考生、考生们迎考宣誓仪式等也在群里热传。感受着这种紧张热烈的氛围，我的思绪沿着时光长河溯流而上，回到我高考那一年。

我参加高考是1993年，如今一晃三十年过去了。那时考大学竞争还是蛮激烈的，堪称挤独木桥，不像现在大学录取率比较高。我高中就读的是都安瑶族自治县高级中学（简称都安高中）。都安高中在河池乃至广西都小有名气。这里学风严谨，教师责任心强，管理严格；学生刻苦努力，时刻保持一种顽强拼搏、迎难而上的拼劲。二十多年来，学校每年都有考上清华、北大的学生。我在这学校读了六年，初中三年，高中三年，留下了满满的青春记忆。

我在学习上很刻苦，可能是因为自尊心比较强，怕落后了被别人笑话，所以我都能主动安排好自己的学习。父亲对此颇感欣慰，从来不操心我的学习。那时父亲是都安瑶族自治县教师进修学校（简称都安师范）的老师，他是从百旺乡中学调到都安师范的。听他说过，当时从百旺乡中学调往县城时，县教育局领导曾征求他的意见，说有两个选择，可以到县城附近乡镇的澄江中学任校长，也可以到都安师范，但只能是一般教师，没有领导岗位了。父亲毫不犹豫地选择了都安师范，因为这样的话我和弟弟就可以到县城最好的小学——都安瑶族自治县安阳镇第二小学读书。父亲为了我和弟弟能够接受更好的教育，放弃了自己更好的职位，天下父母大多如此，可以为了孩子的成长而从不计较自己的利益，就如孟母三迁。

父亲对我的学习不用操心，但并不代表不关心我的学习，反而是时时刻刻关注着我在学校的学习生活情况。那时我在学校，学习生活很艰苦，仅从吃的来说，就比较简单，一餐就是二至四两米饭、一份青菜和一些肉末，仅仅二三角钱，算是清汤寡水。父亲知道我在学校生活的艰苦，怕我营养跟不上，有时周末他会骑自行车，从四五公里外的单位给我送来饭菜，一般都是我爱吃的烧鸭和蛋卷，那可口的味道让我一辈子也忘不了。可惜现在已经吃不到那样的美味了，也许是那年代食物比较贫乏的缘故。高考前的一段时间，父亲还买了猴头菇太阳神营养液给我补充营养，怕我精力跟不上复习的强度。

那时高考是每年的7月7日至9日，我们称之为黑色七月。7月也是南方的汛期。那年高考给我印象最深刻的一件事就是下大雨，百年一遇的大雨，从高考前几天就开始下，把县城给淹成了水城。街道上都是水，深的一米多至二米，人走不了，车走不了，要坐船才行。都安高中位于地罗岭上，地势比较高，没被淹着，但出了校门百多米的地方都被淹着了，学校四面八方都是水，成了孤岛。高考前学校是有预案的，物资备足了，教师和同学们的学习生活并不受影响。有的同学在高考前一天，还到街上水浅的地方踩水，放松紧张的情绪。我还清晰地记得，7月9日那天下午考的是政治和生物，考到一半时天突然黑了下来，接着是电闪雷鸣，下了一场暴雨，把考试中的同学惊着了。我们那一届高考，除了接受知识的考验，还多了一场自然的考验！

高考结束后，老师们普遍认为那年的高考题目是近年来最难的，许多同学都说发挥得不理想。高考后的第三天，县城的水退了不少，父亲到学校来看我，他是从学校后门那边过来的。学校后门那一带地势比前面大门的高，水退得也快。父亲一路问过来，终于在学校大门口找到了我，当时我正要与同学到街上踩水呢。父亲推着自行车，身子有些单薄，神情较为平静，见到我的第一句话就是：“如果今年考不上，没关系，明年复习再考。”