第07版:vwnzva
3上一版  下一版4
 
Gij Daegsaek Sawgeq Sawcih Minzcuz Vunz Noix
版面导航     
3上一期  下一期4
新闻搜索:  
2025年3月26日 放大 缩小 默认        
lwnh denjciz minzcuz vunz noix Gvangjsih
Gij Daegsaek Sawgeq Sawcih Minzcuz Vunz Noix

□Vangz Gyanghmyauz hoiz
▲Fungmienh youzgyaeuq bonjsaw.
▲Gij bonjcau 《Sawmo Baeuqroxdoh》 banjbonj mbouj doengz.
 

Sam、Caizliu dwg yungh ceijsa bonjdieg lai, ndaej hab’wngq Guengjsae dienheiq cumxndat ak

Ceijsa dwg ceijnaeng ndawde cungj ndeu, cujyau dwg aeu naengfaex guh yienzliuh. Ciuq《Geiq Gohyoz Gisuz》geiqsij, Guengjsae hongfwngz cauh ceij youq Dunghhan geizbyai hainduj. Sungdai, vunz Yauzcuz yungh gij hongdawz genjdanh, dawz naeng faexsa、fiengz、gohazbiz doengh gij yienzliuh neix gatduenh、nienj soiq、sah seuq le yungh hoi daeuj gug liuh, caiq ginggvaq naengj、nienj、duetraemx doengh gij bouhloh neix, yaeb aeu ceij le nem youq gwnz ciengz hawj de gag hawqsauj couh baenz ceijsa. 1956 nienz, youq Guengjsae ranghdieg Ginhsiu Yauzcuz comzyouq haenx raen miz aen cauceij Yauzcuz Mingzdai, naeuz hawj raeuz rox gij gisuz cauh ceij Guengjsae lizsij gig nanz.

Cingdaih Yunghcwng ndaw bi (1723-1735 nienz), youq ndaw yienh Duh’anh gaenq miz haujlai ranz hongfwngz cauh ceijsa. Cingdaih geizbyai daengz Minzgoz cogeiz cauh ceijsa daengz bouh ceiq ak, mwhhaenx ndaw yienh miz cien lai ranz cauh ceij, bi cauh ceij gyawj 25000 rap, ceijsa Duh’anh mingzdaeuz riuz gvangq. Seizneix Dava Yauzcuz Swciyen Gungconh Yangh dwg “ranzmbanj ceijsa” mizmingz, Minz- goz 22 bi《Daihgaiq Geiqsij Nazmaj Yen》sij: “Cauh ceij, Nazmaj cij miz Gungconh aen yangh neix, mbanjmbanj cungj aeu gij hong neix guh daeuz.” Daengz seizneix, Dava Gungconh cauh ceijsa, lij ciuqyiengh yungh gij hongfwngz cauh ceij ceiq gaeuqgeq ciuhgonq cienz haenx.

Gij yienzliuh doenghgo cauh ceij Guengjsae dieg neix heuhguh “faexsa”, cohsaw heuhguh gosa, haeuj loih faex gosangh, dwg gofaex mbawloenq, gofaex bingzciengz sang 10 mij daengz 20 mij. Gosa maj youq Cungguek baihnamz diegraeuj、diegndat, miz gij daegdiemj hab’wngq ak、naih rengx caeuq dieg namhgenz, dingzlai maj youq diegbya diegfwz、 ndaw naz caeuq henz mieng, diegbya gwnz dat hix ndaej maj, caemhcaiq goekrag feuz, ok nga lai maj ndaej vaiq, dwg cungj faexmajvaiq. Gosa naengfaex raeuzrwd, yungzheih bok ok ganjfaex, saek loq mong roxnaeuz monggeq, gij nyinz de youh lai youh nyangq, dwg gij yienzliuh cauh ceij ceiq ndei.

Gij dinfwngz cauh ceijsa cienzdoengj gig fukcab, yaek ginggvaq cawj liuh、biuqbeg、dajgiengh、cauhraemxnyaq、cauceij、duetraemx、dakceij daengj geij cib bouh hong, cungj dwg yungh goengrengz, dwg gij hong yungh seiz lai ok rengz lai. Gij ceijsa daegbied ndei haenx saek ceij hausi, mbawceij unqnem nyangqnywt, rag ndaej bae, naih gienj naih daeb, ciengzseiz dwg ceij byoengq lij lienz sei, daegbied hab’wngq gij dienheiq Guengjsae hwngqfwg、cumxcamx, miz gijndei fuengz cumx、 fuengz non、fuengz mwt, gvangqlangh yungh daeuj causij sawging、cugbuj、bonjfwen、saw mbawheiq daengj. Ceijsa cawzliux baenz yaenq guh yieb saw ndaw bonjsaw, Guengjsae gak cuz yinzminz lij ciuq doxgaiq bonjdieg naemj ok banhfap, loq guh gyagoeng, aeu ceijsa daeuj guh fungmienh saw. Guhfap dwg aeu ceijsa doxdoiq daeb baenz yiebdoengz lumj bonj saw hung, aeu youzgyaeuq daeuj cimq doh bae, dawz okdaeuj dak hawq, ceijsa couh baenz gij caizliuh ndaemndet ronghgywg caemhcaiq haemq ndongj. Aeu cungj ceijsa youzgyaeuq neix cangding fungmienh, ndaej baujhoh bonjsaw, youh ndaej fuengz non fuengz cumx, dwg gij fuengfap vaiqbienh hawj bonjsaw yungh ndaej engq nanz.

Seiq、Banjbonj lai yiengh, cihsaw gak dieg cengca lai

Sawgeq sawcih minzcuz vunz noix Guengjsae seizlawz baenz mbouj miz lizsij swhliu geiqsij, ciuq lijlun daeuj gangj nguh gvaq cihsaw mizok, hoeng gij sawgeq ndaej riuzcienz daengz seizneix youh deng daengz gak cungj yingjyangj, baenz gij daegdiemj neiyungz doxlumj、nienzdaih mbouj doengz、banjbonj lai yiengh caemhcaiq mbouj miz bonjsaw bienbaiz、cingjleix ndei doekdingh gienzvi haenx. Aeu sawgeq Sawndip Bouxcuengh guh laeh, Sawmo Bouxcuengh dangqnaj raen miz haenx miz nienzdaih doekdingh ceiq caeux dwg《Bonjsaw Raez Hoenzsien Yienz Go》youq Cingdaih Genzlungz 36 bi (1771 nienz) causij, gij banjbonj neiyungz doxdoengz haenx miz daj Cingdaih byaibi、Minzgoz daengz 20 sigij 50-60 nienzdaih roxnaeuz 80-90 nienzdaih、engqlij 2000 nienz gvaqlaeng causij haenx gyawj 20 aen, gak banjbonj ndawde mbouj miz gij saenqsik doxgven haenx geiqsij, gak banjbonj vahdeihfueng、cihsaw cengca gig hung. Guhbaenz cungj daegdiemj neix miz geij aen yienzaen lajneix:

It dwg youq cihsaw mizok gaxgonq, vunzraeuz sojmiz ngeixnaemj, doeklaeng cungj cijndaej aeu bak rwz doxcienz. Couhcinj youq mboengq haemq nanz cihsaw mizok le, aenvih gij naengzlig dajcauh caeuq gyauyuz suijbingz daemq, cijmiz mbangj noix vunz rox cihsaw, dingzlai gojgaeq lizsij、cihsiz hongsaeh、gwndaenj daejniemh doengh gijneix lij baengh bak son hag rox cungj fuengsik ceiq gaeuqgeq neix cienzswnj. Gak minzcuz vwnzmingz goeknduj、aenbiengz bienqvuenh、gojfangz gojriuz、dienfaenz deihleix doengh gij vwnzva ciuhgeq neix dingzlai dwg baengh vunzlai dajcauh roxnaeuz dauqngeix, doiq cungj fuengsik cienzciep bak son hag rox neix, gij gojgaeq neiyungz dwg mbouj dwg caezcingj caeuq cinjdeng yaek yawj gij cihsiz suijbingz caeuq bonjsaeh son’gyauq bouxson daeuj gietdingh, hix yaek yawj gij naengzlig lijgaij caeuq naengzlig ciepsouh bouxdingq, doeklaeng dwg baenzlawz yiengh boux mbouj doengz boux、seiz mbouj doengz seiz. Mbouj miz bouxak daeuj doekdingh banjbonj byauhcunj roxnaeuz banjbonj gienzvi, neix couh dwg gij yienzaen goekgaen sawgeq cihsaw minzcuz vunz noix banjbonj lai mbouj miz dingh bonj.

Ngeih dwg gij vah Guengjsae gak minzcuz vunz noix vahdeihfueng cengca lai. Lumjbaenz Vahcuengh faen baenz vahdeihfueng baihbaek caeuq vahdeihfueng baihnamz, vahdeihfueng ndawde youh faen baenz vahdoj mbouj doengz. Gwnz lizsij yienznaeuz cauh ok seiq cungj cihsaw, hoeng doengh gij cihsaw minzcuz neix cungj caengz ginggvaq doengjit gveihfan, hix mbouj dwg cihsaw ndaej mauhgvaq vahdeihfueng, cihsiz caeuq gyaezmaij bouxcausaw doiq genjyungh cihsaw、faenzbonj neiyungz hix cauxbaenz banjbonj mbouj doengz, gij faenzbonj yunghcawq doxdoengz haenx cungj raen miz yungh cihsaw mbouj doengz、neiyungz mbouj doengz, daegbied dwg gij sawgeq ndawbiengz saenqyiengj ceiq yienhda. Lumjbaenz cih “天” Sawgun, youq ndaw saw Vahcuengh baihbaek Denzyangz Yen yungh “公式”(yaem gyawj mwn), youq ndaw saw Vahcuengh baihnamz Dasinh Yen ciengzseiz yungh “公式”(yaem gyawj faz). Linghvaih, cienzswnj vwnzva minzcuz vunz noix dwg fuengzcug cienzswnj caeuq saefouh cienz hawj lwgsae lai, saefouh sou lwgsae seiz bietdingh soengq saw moq hawj lwgsae, saw moq mizmbangj dwg saefouh caenfwngz causij, mizmbangj dwg lwgsae doq hag doq causij. Saw moq cau baenz, saw gaeuq couh vutvat deuz, nanz le hix mbouj rox byawz dwg bouxsij caeuq bi lawz sij baenz.

Sam dwg Guengjsae dieg youq yayezdai gifungh gihou,dohraeuj sang youh cumx, couhcinj dwg gij ceijsa fuengz cumx fuengz non fuengz mwt haemq ndei haenx hix mbouj ndaej ciengxlwenx souyo, saw yungh mbouj ndaej geijlai nanz, ndawbiengz mboujduenh dawz bonj saw gaeuq vaih haenx cau roengz bonj moq bae, banjbonj hix vuenh ndaej deih.(caengz sat)

 
 
 
   
   
   


版权所有 广西民族报

联系电话:0771-5528076 5559552
传真:0771-5528087 电子邮箱:gxmzbw@163.com
地址:广西南宁市桂春路16号 邮政编码:530028
 

关闭