Roxnaeuz lauheiq aenvih boux neix dwg Vangz Gij, daegde caeuq swhgeij doxcaez byaij gvaq seiznomj vaiqlag、seizrauh nyapnyuk、seizcoz ndatcingz. Songde doengzcaez ginglig gvaq gijneix, hawj songde——Hix caenhmiz songde ndaej rox ndawsim doiqfueng naemj gijmaz.

Dahsanh hwnj daihhag le, dahnuengx hwnj gauhcungh it nienzgaep, daegnuengx hwnj siujyoz. Daxboh gagnyinh aenrap gwnz mbaq engq naek lo, de gietdingh caiq ok rog bya bae dajgoeng, daxmeh hix gaenriengz bae baihrog ciengx bingh, gij hoengheiq Gvangjdungh mbouj beij gij hoengheiq ndaw bya caepnit, haemq habngamj ndangdaej daxmeh. Caiqgangj lo, song gvanbaz co ranz youq roxnaeuz youq ranz goengdeih hix ndaej mbaet di ngaenz ndeu.

Dahsanh doeg daengz daihhag sam nienzgaep, bihaenx ngoenzcieng, daxboh vihle mbaet ngaenz- roen, lai canh di ngaenzgyaban ndeu, daegdaengq caeuq ndaw cangj doxyaeng ngoenzcieng yaek louz roengzdaeuj gyaban, mbouj dauqbae ranz lo. Bihaenx cawzdoeng, nae doek ndaej gibseiz. Dahsanh hen youq ndaw ranzfaex yiengjngudngud haenx, hen daxgoeng nienzgeq, daiq daegnuengx dahnuengx gvaq aen cieng mbouj miz bouxhung guenj ndeu. Dahnuengx caeuq daegnuengx cungj cam daxboh daxmeh seizlawz cij dauqma, byawz bang gyoengqde cawx bauqva, bineix gyoengqde bae hagdangz, buhmoq byawz bang cawx, gij vwndiz neix Dahsanh mbouj dap ndaej saek aen. De hix mbouj rox aen cieng neix baenzlawz gvaq. Cawzdoeng ndaw bya, moknit youh noengz youh na, mbouj rox seizlawz cij sanq, gwnz mbwn mumjmumj gyumqgyumq.

Ndwencieng co’ngeih, ciuq sibsug cienzdoengj, Dahsanh yaek bae ranz Vangz Gij soengq gaeqlix soengq nohlab soengq ceizet “baiq ranzcaen”, hoeng bineix ndaw ranz caenhmiz de “bouxhung” ndeu ndwi, yaek daengz ngoenzcieng de cij riengjret ganj dauq ranz, seizhaenx ranzranz cungj ganj bwh huqgwn gvaq cieng, gaenbonj cingj mbouj ndaej vunz daeuj bang gaj moucieng. Daxboh daj cienz hawj de gvaq, heuh de cawx di noh he dawz gvaqbae, hoeng de gagnyinh mbouj miz naj swhgeij gag bae banh gij saeh neix. Gvaqlaeng dingqnyi daxboh lwnh, mwh ndwencieng co’ngeih, de hawj daxboh Vangz Gij daj aen hoengzbau cien maenz ndeu gvaq, hoeng daxboh Vangz Gij cix mbouj aeu.

Ngoenzhaenx banhaet, nae doekfaenfaen, Vangz Gij caeuq daxboh daxmeh de caij nae gvaqdaeuj, ceizet caeuq haeuxsei deng gyoengqde umj youq ndaw rungj. Daxmeh Vangz Gij riunyumnyum naeuz, danghnaeuz ngaiz nae rwed, heiqraemx haeujbae couh mbouj ndei gwn lo. Ciuq sibsug, Vangz Gij dwg ranzhaq, Dahsanh dwg ranzaeu, ceizet caeuq haeuxsei, gyahwnj song daih daeh gaeq bit bya noh, gij huqlaex baiqcaen caengz baenzgya moix bi ngoenzcieng neix, wngdang dwg ranz Dahsanh soengq bae hawj ranz Vangz Gij. Ceizet guh baenz le baihrog lumj bu caengz lab ndeu nei, henhoh aen ceiz, cuengq geijlai nanz cungj mbouj fatmwt, vunz ndaw bya cungj gyaez dang saejdaeuz daeuj gwn. Haeuxsei guh baenz diuz le byotdiemz hab bak, cuengq youq ndaw gang fung ndei haenx ndaej yo daengz binaj cawzcin, ndaej soengq youzcaz, youh ndaej hawj lwgnyez ndaw bya gwn guhcaemz. Song yiengh doxgaiq neix youq ndaw da vunz ndaw bya gig bingzciengz, hoeng yaek guh ndei cix feiq haujlai goengrengz. Daem haeux gaenx mienh cungj dwg hongrengz caeuq hong gisuz, gvendaengz ceiz nu mbouj nu caeuq haeuxsei byot mbouj byot. Daxgoeng nienzlaux, Dahsanh rengz- nomj, cungj guh mbouj ndaej gij saeh neix.

Raen daxmeh Vangz Gij daiq Vangz Gij nyaengq gwnz nyaengq laj, sousib ndei nohgaeq caeuq duzbya lo, Dahsanh cij naemj hwnj gwnz bamlaeuz ndaw ranz lij dak miz raetndoi maklaeq. Raetndoi aeu raemxndat cimq, maklaeq duet byuk caeuq naeng, cuengq haeuj ndaw rek bae, caiq gya fwnz dawzyubyub, riengz dwk fwnz dawz yiengjbiba, aen ranz sikhaek cungj rang liux. Vunz ndaw bya heuh ngeih laeuz baenz bamlaeuz, ndaej vunz youq, hix ndaej dak doxgaiq.

Bakdou yaep amq yaep rongh, Vangz Gij umj bog fwnz ndeu haeujdaeuj. Vih fuengbienh bag fwnz, de duet buhrog caeuq bohlaengj roengzdaeuj, caenh daenj geu buhmbang bieg ndeu. Geu buhmbang bieg neix de ceiq maij daenj lo, dwg bi’gvaq ngoenzseng Dahsanh soengq hawj de. Neix dwg Dahsanh soengq de yiengh huqlaex nduj. Vihliux buen fwnz, youh mbouj siengj loengh uq geu buhbieg, Vangz Gij cungj dwg yaengx fwnz hwnjdaeuj, dawz genbuh cug hwnj sangswd dwk, loh’ok song diuz gen youh byom youh miz rengz haenx. Aen yiengh Vangz Gij coemj haeuj ndaw da Dahsanh, dahde nyinhnaeuz daegde riu baez ndeu, rongh raemh lai, yawj mbouj cingcuj fajnaj de baenzlawz yiengh, caenhraen lwgda de unqswnh raixcaix.

Ndaw ranz sikhaek raeujrub haujlai. Laeuzfaex、najranz、laenghongh、reihbyaek cungj miz cingsaenz liux. Gwnz naj daxgoeng、daegnuengx dahnuengx cungj miz riu liux, song boux lwgnyez youh lingzlaeux hwnjdaeuj lo.

Daxboh Vangz Gij vunz sangmaengh, mbouj gyaez gangjvah, raen mehyah daiq Dahsanh sousib aenranz, de couh gizneix moebmoeb, gizhaenx yawjyawj. Cienq gvaengz ndeu le, fatyienh saeu- laeuz、dou、conghcueng daengj haujlai giz cungj ngeng caeuq vaih lo, danghnaeuz mbouj gibseiz coih ndei, aen laeuzfaex geij cib bi neix gig nanz cengj ndaej gvaq ciengz nae gwnz bya neix.

（3）

也或许是因为对方是黄杞，那个和她一起走过快乐的童年、烦恼的少年、热血的青年的男孩。他们共同经历的这些，让他们——也只有他们能更懂对方。

山妹上大学以后，妹妹上高一，小弟上小学。父亲觉得肩上的担子更重了，他决定再度出山打工，母亲也跟着去外边养病，毕竟广东的空气不比山里的空气湿冷，比较适合母亲的身体。况且，两夫妇租房或住工房也能节省一些。

山妹大三那年春节，父亲为了节省路费，多赚些加班费，主动跟厂里提出春节留在那边加班，不回来了。那一年冬天，飞雪如约而至。山妹守着吱嘎作响的木屋，守着年迈的爷爷，带着弟妹过了个“没大人管”的年。妹妹和小弟几次追问爸妈什么时候回来，谁给他们买烟花，今年他们去学校的新衣服谁买这些问题，山妹一个也回答不上来。她也不知道这个春节该怎么过。冬天的山里，冷雾又浓又厚，不知什么时候才散得开，天空灰蒙蒙的。

大年初二，按照传统习俗该是山妹家去黄杞家送活鸡送腊肉送糍粑“拜亲家”的日子，可是今年家里只有她一个“大人”，临近春节她才从学校匆匆赶回家，那时候家家都赶着备年货，根本请不到人帮杀年猪。父亲给她打过钱，让她去买些拿过去，可她实在拉不下这个脸自己去操办这些事。后来听父亲说，正月初二的时候，他给黄杞爸爸打了个一千元钱的红包，但是人家没要。

那天清晨，雪依然下着，黄杞和他爸妈踏雪而来，糍粑和粿条被他们紧紧护在怀里。黄杞母亲笑盈盈地说，若是飘了雪，水气渗进去就不好吃了。按照习俗，黄杞是嫁家，山妹是娶家，糍粑和粿条，加上那两大袋鸡鸭鱼肉，作为婚前每年的春节拜亲礼，应该由山妹家送给他家。糍粑成型以后表面自带一层糯米蜡，就像一层自然形成的保鲜膜，利于存放，是山里人餐前就茶果腹的首选。粿条成型后甜脆可口，放在密闭的容器里可以存放到来年春天，既是油茶的好伴侣，又是山里小孩最爱的零食，能帮大人安抚好自家爱跑爱跳容易馋嘴的孩子。这两样东西在山里人家看来稀松平常，但是制作的时候却要经过不少工序。而且舂米搓面都是体力活和技术活，直接影响到糍粑的韧度和粿条的甜脆程度，决定它们的口感。年迈的爷爷和力气单薄、缺乏技术的山妹都是做不来的。

看着黄杞母亲带着黄杞忙上忙下，把鸡肉和鱼都收拾好了，山妹才想起家里楼圈上还有晒干了的野香菇和野毛栗。野香菇用开水泡开，野毛栗去了壳和毛，撒一把进汤锅里，再加一把柴进灶膛里旺旺地烧着，随着柴火噼啪的响声，香气瞬间在空气中弥散开来。山里人把木楼的二楼称为楼圈，可以住人，也可以晾晒东西。

门口一暗一明，黄杞抱了一大捆柴火进来。为劈柴方便，他把外套和毛衣都脱了，只穿一件薄薄的白衬衫。那是他最喜欢的一件白衬衫，去年他过生日的时候山妹送的。那是她送他的第一件礼物。为了搬柴火，又不想弄脏白衬衫，黄杞几乎是平举着那一大捆柴火，扎得高高的袖子，露出精瘦有力的胳膊。他这副傻样正撞进山妹眼里，她感觉他笑了一下，背着光，看不清表情，只看到他深邃的眼里有一种柔和的光。

屋里一下暖了许多。木楼、前坪、后院、菜地全部都有了精神。笑容再次显现在爷爷、弟弟和妹妹脸上，两个孩子又重新活泼起来。

黄杞父亲高高壮壮的，不太爱说话，看到妻子带着山妹收拾屋子，他就这里捶捶，那里看看。转了一圈以后，发现楼柱、门、窗等关键部位都出现了一些倾斜和破损，不及时修缮的话，这座几十年的木楼很难撑过山上的雪天。