De ciuhvunz neix ca mbouj lai cij guh gienh saeh ndeu: Gienq vunz.

Gienq vunz, eiqsei dwg gienqnaeuz bouxwnq，couh dwg bouxgienqnaeuz.

Fanz Baujsah dwg bouxgienqnaeuz Sanglingj. De dwg boh’au gou, daj gou rox geiq saeh hwnj, couh raen de cunz mbanj haeuj ranz, bae guh bouxgienqnaeuz. De baengh aen bak de, roxnaeuz diuz linx raeh de, gangj fug haujlai vunz, banh ndei haujlai saeh. Cijaeu dwg de oknaj, bouxgajvunz hix ndaej cuengq mib, bouxguhcaeg hix gyau ok huq caeg ndaej, bouxluqvunz caeuq bouxgangjgyaj hix gangj ok vahcaen, lailai lo.

Gou roxnyinh seuqsak, youq mwh gou haj bi de, gij ginggvaq caeuq cingzgingj Fanz Baujsah bae gienqnaeuz Veiz Gvanghyiz caeuq Banh Siuyangh song gvanbaz fug soengq dahlwg hawj vunz haenx, daengz seizneix lij haeuj sim haeuj uk, lumj dwg saeh ngoenzlwenz nei.

Seizde dwg ngoenz mwhnit ndwenlab ndeu, gou lij gutgungq youq ndaw moeg, miz vunz geiq laj din gou, ndoekndiem lili, gou cungj daeb din, laj din lij deng vunz geiq. Bingzciengz vunzranz hemq gou hwnq caeuq gyaep gou hwnq, cungj mbouj dwg yienghneix. Bouxneix dwg byawz ha? Gou dingj mbouj ndaej biengj moeg bae, dingh da baez yawj, dwg boh’au Fanz Baujsah.

Boh’au Fanz Baujsah bi de mbouj gvaq cij samcib bi, byom lumj duzlingz, mumh rim naj caez, bwn fwngz caeuq bwn ga cungj raez gvaq bouxwnq, hix lumj duzlingz nei. De cij aen bak de caeuq bouxwnq doxlumj. Aen bak de, song gep naengbak mbangmbi’mbi, saujnyat, youh fob, lumj dwg aen lwgmanh saz box deng mbak baenz song dip nei. Naengbak de youq seizhah caeuq seizcou hoengz- maeq di, lumj dwg miz youz mab, gizsaed mbouj dwg, dwg aenvih seizhah caeuq seizcou mbwn cumx. Mbouj saenq daengz seizdoeng caeuq seizcin bae yawj, mbwn sauj、nit, naengbak couh bienq dek, lumj din fwngz deng dek nei. Youq mwhde, mbanj dou gizgiz cungj raen cungj bak neix. Danghnaeuz aen bak boh’au Fanz Baujsah caeuq vunzlai mbouj doengz haenx, couh dwg de cangh gangj raixcaix, rox gangj raixcaix lo. Gij vah daj aen bak de gangj okdaeuj, roix daemh roix, coenzcoenz dingjyungh, lumj dwg gij haeux caeuq youz daj ndaw cang cuengq okdaeuj nei, lij miz noh caeuq bya dem, hawj vunz mbouj ndaej mbouj fug, mbouj ndaej mbouj aeu coenz.

Boh’au Fanz Baujsah lieg bak doiq gou riu, naeuz: “Siengj mbouj siengj gwn dangz?”

Byawz mbouj siengj gwn dangz? Gou lumj duzbya yawjraen nohset nei, sikhaek ngaek gyaeuj.

“Vaiq hwnq daeuj, riengz gou bae.”

Gou daenj geu buh gou nyinhnaeuz ceiq gyaeundei de, ok rug bae lo, yawjraen boh’au caeuq daxboh gou gangj saeh, dingq mbouj seuq, lumjnaeuz dwg gij saeh ranz lawz gai dahlwg, caeuq gou yaek miz dangz gwn mbouj miz saek di gvanlienz. Song boux laux raen gou okdaeuj, couh daengx gangj saeh, yawj coh gou. Boh’au daeuj daengz dangqnaj gou, gaem fwngz gou, rag gou bae. Gou gyajcang mbouj nyienh, cang guh boux lwgnyez gvai, dauqyawj daxboh, yawj de doengz mbouj doengzeiq. Daxboh mbouj leixlangh. Boh’au raen gou niujniuj neznez, naeuz: “Gou caeuq boh mwngz gangj gvaq, ciq mwngz yungh baez ndeu.”

Gou laihnaeuz boh’au dwg daiq gou bae haw, aenvih gwnz haw cij miz dangz gai. Siengj mbouj daengz de daiq gou bae gizde dwg caeuq haw doxfanj, byaij ha byaij ha, byaij haeuj ndaw mbanj ranz ndeu bae, gou doeklaeng caencingq rox ranz de dwg ranz Veiz Gvanghyiz.

Ranz neix gou mwh engq iq wnggai daeuj gvaq, miz di ndaejgeiq. Gou ndaejgeiq ceiq cingcuj dwg ranz neix naeuh raixcaix, gij ciengznamh ranz gizgiz dek caez, diuz liengz ranz naeuhnduk, gij vax hoemq ranz vauq mbouj caezcienz. Ndaw ranz cawzle aen cauq caeuq aen mbonq ndeu, saekdi doenghgaiq reihnaz, caiq mbouj miz gijmaz doxgaiq mizyungh. Caeuq ranz gou doxbeij ca haujlai bae, ranz gou miz sam aen mbonq, miz ringj、miz aencibuh caeuq souhyinhgih, lij miz duz cwz ndeu. Ranz neix doenghgaiq neix cungj mbouj miz, neix aiqnaeuz dwg aen yienzaen vihmaz gou gvaqlaeng mbouj caiq daeuj gizneix. Gou ngoenzneix riengz boh’au daeuj, dwg aenvih miz dangz gwn. Hoeng gou mbouj rox, gou miz dangz gwn caeuq ranz vunz neix miz gijmaz gvanlienz? Gou seizneix dandog yawjraen ranz neix miz gij bienqvaq de, dwg lai miz aen mbonq iq ndeu, dwg yungh faexcuk dap baenz, mbitmbit mbiengj- mbiengj, lumj yaek sanq bae nei.

Boh’au Fanz Baujsah caeuq Veiz Gvanghyiz naengh youq song aen daengqdonh, naj doxdoiq. Naeuz dwg naj doxdoiq, Veiz Gvanghyiz cix cungj ngaemq gyaeuj, lumj dwg mboujgvaqeiq roxnaeuz saetnaj nei. De daenj geu buhbiu, uqwtwt, lij fong dem, wnggai dwg ndangdaenj daengx bi cungj daenj de. De din daenj haizcauj, yawj bae cocat youh geng, lumj dwg daj aen daici gaeuq raed daeuj guh baenz nei. Caiq yawj bae, ndaw ranz lij miz vunz, ceiqnoix miz sam boux lwgnyez nienzgeij hung gvaq gou roxnaeuz iq gvaq gou, ndoj youq baihlaeng aen loz boek dauqdingj de, gaemdawz aen loz, da yawj boh’au Fanz Baujsah caeuq Veiz Gvanghyiz, roxnaeuz yawj gou. Daj yiengh yawj, cungj dwg lwgmbwk. Gou roxnaj boux dahcej daih nienzgeij hung gvaq gou gyoengqde, de daeuj ranz gou ciq haeux gvaq. Yaepyet, raen lij miz vunz, dwg ngamq daj laeng rug haeujdaeuj, dwg boux mehmbwk gyaeuj suek soujgaen ndeu, gvaqlaeng gou cij rox de heuhguh Banh Siuyangh, dwg baz Veiz Gvanghyiz. Banh Siuyangh ndaw rungj umj mbuk, ndaw mbuk haengjdingh miz lwgnding, haxbaenh gou mingz- mingz dingqnyi laeng rug miz lwgnding daej, miz mehmbwk doj, seizneix yawjraen vunz, mbouj nyi sing lo. Gou raen mehmbwk caeuq gyoengq lwgnyez cungj mbaet heiq youq, dingq song bouxsai gangjvah.

（1）

他一辈子几乎只做一件事：晕闻。

晕闻是壮语，意思是劝说别人。晕是劝说，闻是人，那么晕闻，意思就是说客。

樊宝沙是上岭村的说客。他是我堂叔，从我记事起，就耳闻目睹他走村串户，去做说客。他凭着一张嘴，或三寸舌头，说服了一个又一个的人，解决了一桩又一桩事情。只要是他出马，杀人的人能放下刀，盗窃的人会交出赃物，骗子和撒谎的人会吐出真话，等等。

我清楚地记得我五岁那年，樊宝沙去劝服韦光益和潘秀香夫妇要把女儿送人的过程和情景，至今依然动人心魄、历历在目。

那是寒冬腊月的一天，我还蜷缩在被窝里，有人抠我的脚心，弄得痒痒的，我不断地蹬腿，脚心还在被人抠。通常家人把我弄醒和鼓捣起床，都不是这样的。这人是谁呀？我被迫掀开被子跃起，定睛一看，是堂叔樊宝沙。

堂叔樊宝沙那年不过三十岁，精瘦得像个猴，满脸胡子，手上和腿上的毛都比别人长，也像个猴。他唯一和常人一样的地方，是一张嘴。他的嘴，薄薄的两片唇，干巴巴，紫黑，像是烤糊的红薯被切开。它在夏天和秋天红润一些，像是有油水涂抹，其实没有，是夏天和秋天气候湿润的缘故。不信到了冬天和春天看，气候干燥、阴冷，嘴就会变得皲裂，像龟裂的手脚一样。在那个年代，我们村到处可见这样的嘴。如果说堂叔樊宝沙的嘴与众不同，就是他太能说了，太会说了。从他嘴里说出的话，一套一套的，句句管用，像是从仓廪里输出的粮油，甚至鱼肉，让人不得不服，不可能不受。

堂叔樊宝沙在咧着嘴对我笑，说：“想不想吃糖果？”

谁不想吃糖？我像看见诱饵的鱼，立马点头。

“快起来，跟我走。”

我穿上我认为最好的衣服，从里屋出去，看见堂叔和我父亲在说事情，听不太清，好像是谁家卖女的事，和我将要得糖果吃没关系。两个大人见我出来，停止说事，把目光投向了我。堂叔上前来，抓住我的手，牵我走。我假装不愿意，装乖孩子，回头看父亲，征求或请示他同意。父亲没有动作和表情。堂叔见我扭扭捏捏，说：“我跟你爸讲过了，借用你一下。”

我以为堂叔是带我上街，因为街上才有糖果卖。想不到他带我走往的是与街相反的方向，走着走着，进了村里的某家，我后来具体地知道是韦光益的家。

这户人家我更小的时候应该是来过的，有些印象。我印象最深的是十分的破陋，房屋的泥墙四处开裂，房梁腐朽，屋盖的瓦片残缺不全。房子里除了锅灶和一张床，一些农具，再也没有有用的东西。与我家相比，那是差得太多了，我家有三张床，有碗柜、缝纫机和收音机，还有一头牛。这家这些都没有，这可能是我后来不再来的原因。我今天跟堂叔来，是因为有糖果吃。可是我不明白，我有糖果吃跟这户人家有什么关系？我现在看到这家唯一的变化，是多了一张小床，是竹子搭的，歪歪扭扭，快要垮了。

堂叔樊宝沙与韦光益在两张小矮凳上坐着，面对面。说是面对面，韦光益一直低着头，像是愧疚或丢脸的样子。他身着单衣，脏兮兮的，打着补丁，应该四季都穿着这身衣服。他脚上穿的是草鞋，鞋绳是橡皮筋，看上去又糙又硬，像是从旧轮胎上剪过来做成的。再放眼看去，房屋里还有人，至少有三个比我大和比我小的孩子，躲在两个倒扣的箩筐后面，抓着箩筐，在看堂叔樊宝沙和韦光益，或是看我。从长相看，都是女孩子。我认得比我大的她们中的大姐，她来我家借过米。眨眼间，发现还有人，是刚从屋后进来的，一个裹着头巾的妇女，我后来知道她叫潘秀香，是韦光益的妻子。潘秀香怀里抱着襁褓，襁褓中肯定有婴儿，刚才我分明听见屋后有婴儿的哭声，有女人音在哄，现在看见了人，没有了声音。我发现女人和女孩们都屏息静气，听着两个男人的谈话。