Gij laeuz seizhaenx, mboujlwnh miz geijlai sang, cungj dwg baengh vunz daeuj hwnq, baez gaiq baez gaiq cien caep, roxnaeuz dwg ciennding, roxnaeuz dwg ciensuijniz. Dag cinj mbouj yungh cig, cix dwg aeu aen gyangqdiet ndeu yungh diuz mae ndeu lamh dwk, daj faj ciengz gyaeuj neix rag bae daengz gyaeuj haenx, beng soh beng maenh, satlaeng yungh da buenqduenh, hawj cien caep ndaej caeuq diuzmae ityiengh soh. Fajciengz bienq sang le, gyoengqde couh yungh diuz sauxraez hung lumj genfwngz, diuz dap diuz, yungh cagmaz lamh maenh, baez caengz baez caengz doxhwnj, laeuz miz geijlai sang, aen’gyaq couh miz geijlai sang. Byongh aen lai Liujcouh couh dwg yienghneix hwnq hwnjdaeuj, Yizfungh Gih、Liujsiz Gih、Gauhsinh Gih……Vunzguhnaz dajgoeng beij bouxlawz cungj rox gij baijbouh caeuq gezgou aen ranz aen singz neix, gyoengqde youq gizlawz loengloh cungj mbouj youq gizneix loengloh. Gij heiq vunzguhnaz daj- goeng beij bouxlawz cungj nem hwnj gij naengnoh aen ranz gizneix gonq. Hwnq baenz gaxgonq, gyoengqde moix ngoenz cungj youq gizneix roenx hanh、ok haex、sad nyouh, cigdaengz ndangdaej gyoengqde bouhfaenh ndeu caeuq aen ranz gyonj youq itheij.

Gij haexnyouh haenx ndawde hix miz faenh gou. Mwh gou lij iq, daxboh couh daiq gou bae dieghong. Gou baez okroet yiengj, de couh heuh gou ndonj haeuj giz dieg heuhguh veiswnghgenh ndaw aen ranz bae. Aen ranz caengz fung dingj, gwnzdieg gizgiz cungj dwg cien vaih, aen rug heuhguh veiswnghgenh haenx caengz cang doucueng caeuq aen cung raemx, dan miz gumz maeuq ndeu caeuq aencongh hung lumj gaemxgienz. Seiz ok haex, conghgumq doiqcinj aen congh haenx, buz sing ndeu, mbaenq haex yiengh lumj aen’gyoij couh doek roengz ndaw congh bae, lienz singhap cungj mbouj miz. Gij vunz maij seuq, seiz ok haex couh riuj byongh doengj raemx bae riengz, ndingq raemx cung congh haex baez ndeu cij hainduj ok haex ok nyouh, ok liux youh cung baez raemx ndeu. Gij vunz lau guhhoj haenx, lienz veiswnghgenh cungj mbouj bae, cigciep youq ndaw fuengz mbouj guhhong henzgyawj, ce dwk dong haex ndaemhenj ndeu, daengngoenz baez ndit daengz couh haeuhwthwt.

Dieghong miz mbangj vunz dwg gvanbaz laemzseiz, doxgap gvaq ndwenngoenz, song boux gvan roxnaeuz baz mbouj youq henzndang, camhcej guh youx caez gwnhoj. Gyoengqde caez gwnhaeux, boux gonq boux laeng byaij haeuj ndaw aen bungz ndeu gvan dou haeuj, yaepyet ndawde couh cienz ok sing geizgvaiq, dwg sing cabluenh okdaeuj gonq, roengzdaeuj dwg sing saenqdaenh miz gvilwd, mbangj seiz lij miz sing lumj gaj mou nei cienz okdaeuj. Bouxsai youq rog dingqnyi le couh ndaq: “Ma ej!” Mehmbwk dingqnyi couh “beih” coenz ndeu. Da gyoengqde cix lumjnaeuz cingqcaih gangj gyoengqde hix siengj haeuj ndaw aen ranz haenx bae. Hawj gou geiqndaej ceiq nanz dwg boux mehmbwk daenj buhnding haenx. De lamh diuz mengq riengmax ndeu, gou geiqndaej hix dwg yungh gyaugien nding, gokda gvaz caeuq gokbak swix cungj miz naed maindaem hung lumj naed duh nei. Seiz bouxwnq youq ndaw bungz “guhhong”, de couh naengh youq gwnz gaiq cien ndeu citien. De cit mbat ndeu, gyaeuj ien couh rongh mbat ndeu, lwgda youq ndaw hoenzien myoxmoet. De fat ngawh le, couh yungh gyaepfwngz miz suijniz danz baez daeuh’ien ndeu, nyumq daeuh’ien fat rongh haenx couh doek roengz gwnz gaijfanghaiz de bae. Seiz lwgda de yawj coh daxboh gou, mbangj seiz rox sawqmwh rongh yaep ndeu, mbangj seiz cix dwg cungj rongh hoenz heiqraemx lailai ndeu. Gij ronghda de lumjnaeuz cingqcaih gangjvah. “Ndaek bouxsai neix!” Gou doeg rox coenz vah neix, mbouj yungh gangj, dou couh bienqbaenz boux vunzdig ndojndang doiqfueng lo. De daegdaengq naeuz gou maj ndaej yak yawj, gou cix ndaq de dwg duziu nyaenma. Daxboh yawj ok mbouj ok diemj neix gou mbouj rox. Haujlai bi gvaqlaeng, gou daeuj Sanghaij doegsaw, de laeuj fiz le dwk denva hawj gou, naeuz de caengz doiq mbouj hwnj daxmeh gvaq. Gou caengz ngeiz de gvaq, daxmeh hix caengz caeuq de vih gij saeh ciengx lwg cawxvaih doxndaq gvaq, de vih gijmaz doiq gou baenzneix gangj? Dou cungj mbouj rox gangj geijlai, couh mbouj caiq gangj gij saeh neix lo, de gangj sat couh sat lo, gou dan dwg damhdamh “o” sing ndeu.

Aen yiengh de youq dieghong, gou dan geiqndaej aen mauh’ancienz naekgywg ndeu. De daemq, mbouj daengz mij caet, byom, mbouj daengz bak ngeih gaen, hoz raez, lumj hozhanq, aen mauh- ancienz daenj youq gwnz gyaeuj yawj hwnjbae geizgvaiq dangqmaz, lumj diuzganj haeuxyangz gingz aen gvehoengz hung ndeu nei. Aen hoz gou lumj aen de, youh saeq youh raez, daenj aen mauh- ancienz hwnj gou couh diem mbouj ndaej heiq. De gingqyienz daenj ndaej de, lingzvued benz hwnj aen gyaqfaexcuk, fwngz gvaz lingzvued yungh fagdaz daz suijniz, fwngz swix lingzvued caep cien. Gizsaed, gou mbouj haeujsim fwngz de, gou dan haeujsim ga de. Gou cimyawj aen ga de, cinj di ndeu gangj dwg cimyawj gouh gaijfanghaiz vaih gwnz ga de, yawj de dwg baenzlawz youq gwnz gyaqfaexcuk nod bae nod dauq. Sim gou gig gaenjcieng, lau gouhhaiz gyad, lau gyoengqde byaij hoengq. Yienghneix gaenjcieng sam ngoenz le, gou raen gou gaenjcieng dwg doyawz, couh doiq de mbouj miz yinxdaeuz, mbouj caiq yawj de lo.

Mbangj seiz, gou gag youq ndaw caz rum henz dieghong guhcaemz ngoenz ndeu le, vihliux bouj- dauq de mbouj haeujsim gou, de umj gou hwnj faj ciengzsang bae, rex gou dwk, hawj gou yawj laj laeuz ci bongh bae bongh dauq. Aen ndang gou yungh rengz ndonj haeuj ndaw rungj de bae, lwgda cix seiqcawq muengh yawj. Gij rumz dumzsaeb bongj gvaq aen hoz gou, buhvaq deng bongj dwk bongz hwnj liux, seizseiz miz yungyiemj deng bongj hwnj gyangmbwn bae. De heuh gou gaej lau, fwngz cix gaem gou dwk engq maenh. Youq ndaw faj fwngz youh hung youh miz rengz de, gou caemdingh roengzdaeuj, sojmiz gij laeuz ndaw singz nyeng coh gou, gij ronghdaeng henjamq riengz goengloh comzgyonj baenz diuzdah.（5）

那时的楼，无论多高，都是靠人工砌砖，一块一块码，或红砖，或水泥砖。量准不用标尺，而是用一个铁陀螺绑着一根细线，绷直了拉开，从墙的这头伸到那头，再凭眼力判断，将砖头码得跟白线持平。墙长高后，他们就用胳膊粗的长竹子搭支架，一根竹子搭着另一根，用麻绳绑紧，一层一层往上，楼有多高，竹架就有多高。大半个柳州城就是这样盖起来的，鱼峰区、柳石区、高新区……农民工们比谁都清楚这个城市的布局和建筑结构，他们会在任何地方迷路，但在这儿不会。农民工们的气味比谁都先粘上建筑的肌理。工程告竣之前，他们每天都在这儿挥汗、拉屎、撒尿，直到他们身体的一部分与建筑融为一体。

那些屎尿中有我一份。我很小的时候，父亲就带我去工地。我一放响屁，他就让我往建筑物那个叫卫生间的位置钻。建筑没封顶，地面到处是碎砖头，那个叫卫生间的阁子没有装门窗和冲水设施，只有一个蹲坑和拳头大的洞。拉屎的时候，屁眼对准那个洞眼，哧溜一声，香蕉状的屎就从洞眼落下去，连回声都没有。有些讲究的人，拉屎时会拎上半桶水，先给蹲坑冲一次水再解决屎尿，拉完又冲一遍水。有些怕麻烦的人，连卫生间都不愿去，直接就近找个不施工的房间，留下一坨黑黄的泄物，太阳一晒就臭气冲天。

工地会有些临时夫妻，搭伙过日子的，双方配偶都不在身边，暂且做患难情人。他们会一起吃饭，一前一后走进一个棚屋把门关上，不久里边传出奇怪的声音，先是杂乱的扰动，接着是有节律的震动，有时还会发出杀猪式的惨叫。屋外的男人听到后就骂：“操！”女的听到就啐一口：“呸！”他们的眼神却像在说，他们也想走进那间屋子。我印象最深的是一个穿红衣服的女人。她扎一个马尾辫，记得也是红发圈，右眼角和左嘴角各有一颗豆粒大的黑痣。别人在屋里干事时，她就坐在一块水泥砖上抽烟。她吸一下，烟头就亮一下，眼神在烟雾中很迷离。她愣神之后，会用带水泥星子的指甲盖弹一下烟灰，那朵发光的灰烬就落在她的解放鞋背上。她的眼睛看向我父亲时，有时会突然亮一下，有时则是一种水汽过多的幽微目光。她的目光像说话。“这个男人啊！”我读懂了这句，自然而然我们成了彼此隐形的敌人。她会故意说我长得丑，我则骂她狐狸精。父亲有没有发现这点我不知道。多年以后，我到上海上学，他醉酒后给我打电话，说他从未对不起母亲。我没有怀疑过他，母亲也没有和他为养育儿女之外的事情吵过架，他为何突然向我解释？不擅于交流的我们没有继续深入话题，他说完就完了，我只是淡淡地“哦”了一声。

他工地上的形象，我只记得一个笨重的头盔。他矮，不到一米七，瘦，没有一百二十斤，脖子长，像鹅颈，头盔套在头上显得特别别扭，仿佛玉米秆子举着一个突兀的大西瓜。我的脖子像他，又细又长，罩上头盔我就喘不过气来。他居然能戴着它，灵便地爬上竹子支架，右手自如地以瓦刀抹水泥，左手熟练地码砖。其实，我不关心他的手，我只关心他的脚。我盯着他的脚，更确切地说是盯着他脚上破洞的解放鞋，看它们如何在竹架上挪来挪去。我心悬着，怕鞋子打滑，怕它们踩空。这样紧张三天之后，我发现担心是多余的，就对他失去了兴趣，不再看他。

有时，我独自在工地旁的草丛中玩耍一天后，为了弥补对我的冷落，他把我抱到高墙上，扶着我，让我看楼下的车水马龙。我的身体使劲地往他怀里缩，眼睛却在四处张望。潮湿的风刮过我的脖颈，衣服被吹得鼓鼓的，随时有被抛入半空的危险。他叫我不要怕，手却把我抓得更紧。在他有力的大手中，我定下神来，整个城市的楼房开始向我倾斜，昏黄的灯光沿着公路汇聚成河流。