原文:正说处,后面闪过龙婆、龙女道:“大王,观看此圣,决非小可。我们这海藏中,那一块天河定底的神珍铁,这几日霞光艳艳,瑞气腾腾,敢莫是①该出现,遇此圣也?”龙王道:“那是大禹治水之时,定江海浅深的一个定子,是一块神铁,能中何用?”龙婆道:“莫管他用不用,且送与他,凭他怎么改造,送出宫门便了。”老龙王依言,尽向悟空说了。悟空道:“拿出来我看。”龙王摇手道:“扛不动!抬不动! 须上仙亲去看看。”悟空道:“在何处?你引我去。”龙王果引导至海藏中间,忽见金光万道。龙王指定道:“那放光的便是。”悟空撩衣上前,摸了一把,乃是一根铁柱子,约有斗来粗,二丈有馀长。他尽力两手挝过道:“忒粗忒长些!再短细些方可用。”说毕,那宝贝就短了几尺,细了一围。悟空又颠一颠道:“再细些更好!”那宝贝真个又细了几分。悟空十分欢喜,拿出海藏看时,原来两头是两个金箍,中间乃一段乌铁;紧挨箍有镌成的一行字,唤做“如意金箍棒”,重一万三千五百斤。心中暗喜道:“想必这宝贝如人意!”一边走,一边心思口念,手颠着道:“再短细些更妙!”拿出外面,只有二丈长短,碗口粗细。
你看他弄神通,丢开解数,打转水晶宫里,唬得老龙王胆战心惊,小龙子魂飞魄散;龟鳖鼋鼍皆缩颈,鱼虾鳌蟹尽藏头。悟空将宝贝执在手中,坐在水晶宫殿上。对龙王笑道:“多谢贤邻厚意。”龙王道:“不敢,不敢。”悟空道:“这块铁虽然好用,还有一说。”龙王道:“上仙还有甚说?”悟空道:“当时若无此铁,倒也罢了;如今手中既拿着他,身上更无衣服相趁,奈何? 你这里若有披挂,索性送我一副,一总奉谢。”龙王道:“这个却是没有。”
①敢莫是——疑问之词。犹莫非是、难道是。
(节选自《西游记》第三回,人民文学出版社,2005年)
译文:
1
Cingq gangj dwk, Lungzbuz、Lungznij daj baihlaeng gvaqdaeuj naeuz: “Daihvuengz, yawj ndaek saenz neix, dingh mbouj dwg doengh boux saenz iq ne. Youq ndaw baujcangz lajhaij raeuz, ndaek saenz dietnyawh dingh lajdaej dah Dienhoz, geij ngoenz neix fwjmbwn hoengzgywggywg, heiq gitleih mbinngaungau, nanzdauh dwg wnggai okyienh, aeu nyangzraen ndaek saenzsien neix?” Lungzvuengz naeuz:“Haenx couhdwg seiz Dayij ceihraemx, aen lwgdingh dietsaenz, aeu daeuj raudingh raemxdah raemxhaij miz geijlai laeg, miz gijmaz yungh ne?” Lungzbuz naeuz: “Gaej guenj de yungh mbouj yungh, soengq hawj de gonq, caih de baenzlawz gaijcauh, ndaej soengq de ok bakdou couh baenz lo.” Lungzvuengz geq ei Lungzbuz yienghhaenx gangj bae guh, caenh caeuq Vugungh bae gangj lo. Vugungh naeuz:“Dawz okdaeuj hawj gou yawjyawj.” Lungzvuengz baetbaet fwngz naeuz: “Gwed mbouj hwnj! Rom mbouj hwnj! Aeu mwngz bouxsien caenndang bae yawjyawj.” Vugungh naeuz:“Youq gizlawz ha? Mwngz daiq gou bae.” Lungzvuengz caenndang yinx de bae giz baujcangz ndawgyang daejhaij, sawqmwh raen ronghgim set okdaeuj ronghribrib. Lungzvuengz yeix coh gij ronghgim bae naeuz:“Giz set rongh okdaeuj haenx couhdwg.” Vugungh biengj buh sikhaek byaij hwnjbae, lumh le lumh, raen dwg diuz saeudiet, daih’iek miz aen daeuj baenz hung, song ciengh lai raez. De caenhrengz aeu song fwngz bae vax dawz naeuz: “Daih hung daih raez di lo! Langh caiq dinj caiq iq di couh habyungh lo.” Gangj sat, aen baujboiq haenx couh dinj le geij cik, iq le gien ndeu. Vugungh youh daenh le daenh naeuz: “Caiq bienq iq di engq ndei ne!” Aen baujboiq haenx caen youh iq le geij faen. Vugungh cibfaen vuenheij, dawz ok rog haijcangz yawj seiz, yienzlaiz song gyaeuj dwg song aen gyokgim, cungqgyang dwg duenh dietdoengz; gyawj henz aen’gyok gaek miz rangh cih, heuhguh “Hab’eiq Ginhguhbang”, naek it fanh sam cien haj bak gaen. Vugungh ndawsim amqamq vuenheij naeuz:“Lauheiq aen baujboiq neix caen rox hab vunz sim’eiq!” De itmienh diemdin byaij, itmienh sim ngeix bak nam, fwngz daenh diuz ginhguhbang naeuz:“Caiq dinj di saeq di engq ndei!” Dawz daengz baihrog, ginhguhbang cijmiz song ciengh raez, aen bak vanj baenzhaenx hung lo.
Mwngz yawj de loengh saenz guh gvaiq, hai gij bonjsaeh bae, baenqdoengh Suijcinghgungh, haep ndaej Lungzvuengz geq mbeilek simdiuq, Lungzlwg hoenz mbin saenz sinz; duzfw duzdaeuh caenh rox sukhoz, bya nyauh gvi baeu caenh aeu caeu gyaeuj. Vugungh dawz aen baujboiq gaem youq ndawfwngz, naengh youq gwnz Suij- cinghgungh. Doiq Lungzvuengz riu naeuz:“Docih ranzrik sim’eiq naek ndei.” Lungzvuengz naeuz:“Mbouj gamj! Mbouj gamj!” Vugungh naeuz:“Ndaek diet neix yienznaeuz ndeiyungh, lij miz yiengh ndeu aeu gangjgangj.” Lungzvuengz naeuz:“Bouxsien hung lij miz maz aeu gangj?” Vugungh naeuz: “Dangseiz langhnaeuz mbouj miz ndaek diet neix, hix couh suenq lo; seizneix ndawfwngz dawz miz ndaek diet de, gwnzndang couh mbouj miz buhvaq daeuj doxboiq, baenzlawz guh ndei ne? Langh mwngz gizneix miz buhgyaep, hixnaengz soengq fouq ndeu hawj gou, gou couh itheij docih mwngz couh baenz luba.” Lungzvuengz hannaeuz:“Neix gou caen dwg mbouj miz ne.”
(来宾市兴宾区: Cinz Lisinh/覃丽新)
2
Cingq gangjvah, baihlaeng fwt bongh ok Yahlungz、Saulungz daeuj naeuz:“Daihvuengz, yawj ndaek vuengz neix, itdingh mbouj iq. Youq ndaw haijbauj raeuz, diuz dietsaenz dingh Dahmbwn de, geij ngoenz neix ronghsagsag, saenzheiq bonghfoedfoed, aiq dwg yaek okdaeuj lo, dwg mbouj dwg roeb dawz ndaek vuengz neix?” Lungzvuengz naeuz:“Haenx dwg mwh Dayij ceihraemx, aendingh dingh dah haij feuz laeg ndeu, dwg ngauq saenzdiet ndeu, ndaej miz maz yungh?” Yahlungz naeuz:“Gaej guenj de yungh mbouj yungh, soengqsag hawj de, caih de baenz- lawz guh cungj ndaej, soengq ok bakdou goeng- dienh couh ndaej lo. ” Lungzvuengz laux ciuq vah de bae guh, cungj naeuz Vugungh nyi caez. Vugungh naeuz:“Dawz okdaeuj gou yawj.” Lungz- vuengz vad fwngz naeuz:“Gwed mbouj hwnj! Rom mbouj hwnj! Aeu saenzsien mwngz caensaen bae yawjyawj.” Vugungh naeuz:“Youq gizlawz? Mwngz daiq gou bae.” Lungzvuengz cingqcaen dazyinx daengz dong haijbauj ndawde, sawqmwh raen ronghgim migmyanmyan ndongqbyumbyum. Lungzvuengz ceijdingh naeuz:“Gij migrongh haenx couhdwg lo.” Vugungh biengj buh hwnjbae, lumh baez ndeu le, couh dwg diuz saeudiet ndeu, aiq hung lumj aenlaz, song ciengh lai raez. De caenhrengz song fwngz ndaekgvanggvang naeuz:“Daih hung daih raez lai! Caiq dinj di iq di cij ndaejyungh.” Gangj sat, gij huqbauj haenx couh dinj geij cik, saeq gvaengx ndeu. Vugungh couh doq saenqsaenq naeuz:“Caiq saeq di engq ndei!” Gij bauj haenx cingqcaen couh lai iq di. Vugungh angqfwngfwng, dawzok haijbauj baez yawj, laxlawz song gyaeuj dwg song aen gyokgim, cungqgyang cix dwg duenh diet ndaem ndeu; dep giz gyok de dik miz coij saw ndeu, heuhguh “Yuzyi Ginhguhbang”, naek it fanh sam cien haj bak gaen. Ndawsim caeg angq naeuz:“Gaiq bauj neix aiq dwg rox sim vunz!”Doq byaij doq sim ngeix bak damz: “Caiq dinj di iq di engq baenz!”Dawz ok rog daeuj, cij miz song ciengh raez, bakvanj hung.
Mwngz yawj de loengh saenzdoeng, cuengq fwngz sawjok bonjsaeh de, youq ndaw Suij- cinghgungh baenqloetloet, hwk dwk Lungzvuengz laux dungxmbouq mbeilek, Lungzlwg iq hoenz- saenq ndanglinj; gvi fw biet ngieg cungj yup hoz, bya gungq baeuloet cungj yo gyaeuj liux. Vugungh gaem gijbauj youq ndawfwngz, naengh youq gwnz Suijcinghgunghden. Doiq Lungzvuengz naeuz: “Docih ranznden eiq naek.”Lungzvuengz naeuz: “Mbouj gamj, mbouj gamj.”Vugungh naeuz:“Gaiq diet neix yienznaeuz baenzyungh, lij miz vah gangj.” Lungzvuengz naeuz:“Saenzsien mwngz lij miz maz gangj?”Vugungh naeuz:“Dangseiz danghnaeuz mbouj miz gaiq diet neix, dauq ciq- bah lo; seizneix ndawfwngz gawqyienz dawz de, gwnzndang cix mbouj miz buh doxboiq, baenz ha? Mwngz gizneix danghnaeuz miz fanbangj, hixnaengz soengq fouq ndeu hawj gou, docih mwngz mbat dog.” Lungzvuengz naeuz:“Gijneix cingqcaen mbouj miz.”
(南宁市武鸣区: Vangz Ginjyen/黄锦艳)