原文:那赤脚大仙觌面撞见大圣,大圣低头定计,赚哄真仙,他要暗去赴会,却问:“老道何往?”大仙道:“蒙王母见招,去赴蟠桃嘉会。”大圣道:“老道不知,玉帝因老孙筋斗云疾,着老孙五路邀请列位,先至通明殿下演礼,后方去赴宴。”大仙是个光明正大之人,就以他的诳语作真。道:“常年就在瑶池演礼谢恩,如何先去通明殿演礼,方去瑶池赴会?”无奈,只得拨转祥云,径往通明殿去了。
大圣驾着云,念声咒语,摇身一变,就变做赤脚大仙模样,前奔瑶池。不多时,直至宝阁,按住云头,轻轻移步,走入里面。只见那里:
琼香缭绕,瑞霭缤纷。瑶台铺彩结,宝阁散氤氲。凤翥鸾翔形缥缈,金花玉萼影浮沉。上排着九凤丹霞扆,八宝紫霓墩。五彩描金桌,千花碧玉盆。桌上有龙肝和凤髓,熊掌与猩唇。珍馐百味般般美,异果嘉肴色色新。
那里铺设得齐齐整整,却还未有仙来。这大圣点看不尽,忽闻得一阵酒香扑鼻;忽转头,见右壁厢长廊之下,有几个造酒的仙官,盘糟的力士,领几个运水的道人,烧火的童子,在那里洗缸刷瓮,已造成了玉液琼浆,香醪佳酿。大圣止不住口角流涎,就要去吃,奈何那些人都在这里。他就弄个神通,把毫毛拔下几根,丢入口中嚼碎,喷将出去,念声咒语,叫“变!”即变做几个瞌睡虫,奔在众人脸上。你看那伙人,手软头低,闭眉合眼,丢了执事,都去盹睡。大圣却拿了些百味八珍,佳肴异品,走入长廊里面,就着缸,挨着瓮,放开量,痛饮一番。吃勾了多时, 酕醄①醉了。自揣自摸道:“不好!不好!再过会,请的客来,却不怪我?一时拿住,怎生是好?不如早回府中睡去也。”
①酕(máo)醄(táo)——大醉的神态。
(节选自《西游记》第五回,人民文学出版社,2005年)
译文:
1
Daswng myab raen Bouxsien Duetdin cingq daj doiqnaj byaij daeuj, couh ngaemgyaeuj siengj geiqmaeuz, yaeuh Bouxsien Duetdin bae gizwnq, de cij caeg bae doxcomz, maek cam: “Goengsien mwngz bae gizlawz?” Bouxsien Duet- din hoiz naeuz: “Ndaej daengz Mehvuengz heuh gou bae camgya Banzdauz Yenvei.” Daswng naeuz:“Goengsien mwngz mbouj rox ha, Yawhdaeq rox gou boek daengjndiengq vaiq. Baij gou bae heuh bouxsien sou sien daengz Dunghmingzden baiq de, gvaqlaeng cij bae Banzdauz gwndonq.” Bouxsien Duetdin aen sim de cingq gvaiq, mbouj rox Daswng gangjvah daeuj yaeuh, naeuz: “Bibi couh youq Yauzciz baiq Yawhdaeq, bineix baenzlawz sien bae Dunghmingzden baiq de, gvaqlaeng caiq bae Yauzciz doxcomz?” Fouznaih, cijndaej baenq fan dujfwj cigsoh mbin bae Dunghmingzden.
Daswng ndwn youq gwnzfwj, mo coenz fap ndeu, ngauzndang couh bienqbaenz yienghceij Bouxsien Duetdin, buetbae Yauzciz. Gvaq mbouj nanz, couh daengz Yauzciz Baujgwz, Daswng nyaenx fwj roengzdaeuj, yaengyaeng byaij haeuj ndaw bae, cijraen gizhaenx:
Heiqlaeuj heiqva heiqmak meihndei rimranz rangfwdfwd. Aeu rinnyawh caep guh daiz, caet saek couzduenh venj gvaq gwnz, lab rongh nyawh ndongq ciuqhaeuj gijcouz gijmok bae, gig gyaeundei. Duz funghvuengz mbin gvaq gwnz, loq raen loq mbouj raen, gij ngaeuz govagim ingj roengz ndawraemx yaepyet fouz yaepyet caem. Gij saek aen daengqing yungh bet cungj bauj guh baenz de gyaemq youh hau, daengqing baihlaeng baiz miz doudangq, gij doudangq veh miz gouj duz funghvuengz, saek hoengzfwgfwg. Gij congz aeu gim guh de veh miz haj cungj saek, cien bat va, aen vabuenz dwg yungh nyawhheu daeuj cauh. Gwnzdaiz baij miz daep duzlungz、ngviz duzfungh、nyaujmui caeuq fwijbak duzyahvaiz guhbyaek. Lwgyungz haij cinh yienghyiengh ndei, gij mak geizheih aen’aen moq.
Ndaw Baujgwz cang dwk caezcupcup, hoeng mbouj miz bouxsien daengz. Doxgaiq lailai, Daswng yawj lij caengz liux, sawqmwh mup raen heiqlaeuj rangfwtfwt, yawj gvaqbae raen baihgvaz lajswjranz, raen miz geij boux sien cingq ngauzlaeuj, bouxrengzhung buen ailaeuj, geij boux sien rapraemx, bouxcoz dwkfeiz, youq gizde swiqgang catboemh, ngauz baenz laeuj, heiq biufwdfwd. Daswng mup dwk myaiz yawh lo, de couh siengj bae gwn, hoeng miz boux sien youq de mboujgamj bae. De couh loengh aen bonjsaeh ndeu, youq ndang de loek geij geu bwn, vit haeuj ndawbak bae nyaijsoiq, byoq okbae, doengzseiz mo fapswt heuh sing ndeu “bienq!” Bienqbaenz geij duz nonraninz, biu haeuj naj boux sien ngauzlaeuj bae. Gij sien couh ngaemgyaeuj laepda ninz, fwngzunq mbouj guhhong. Daswng couh dawz gijgwn haeuj ndaw roqranz bae, riuj aen gang, dep aenboemh, haibak ndoet, gaemz laeuj caiq gaemz noh, simsangj raixcaix. Gwn haujlai nanz, de gwn dwk mezsez lo. De gag gangj naeuz: “Vaih lo! Vaih lo! Caiq gvaq yaep dem gij sien daeuj daengz, raen gou caeg gwn haeux gwn laeuj gaemh gou hwnj baenzlawz ndei? Vaiqdi bae ranz ninz.”
(平果市:Liengz Ginhhaij/梁金海)
2
Goeng Saenzsien Bamga dangnaj bungzraen Daswng, Daswng ngaemgyaeuj naemj geiq, yaek yaeuh goeng Saenzsien Bamga, laeglemx bae gwncingj, couh cam:“Lauxsae yaek bae gizlawz?” Goeng Saenzsien Bamga han:“Naecaih Vangzmuj cingj, banneix bae caeuq gyoengq saenzsien gwn Makbanzdauz.” Daswng gangj:“Lauxsae mbouj rox. Yidi raen Laujsunh rox ginhdoujyinz youh mbin ndaej vaiq, baij Laujsunh bae haj loh cingj gak boux, aeu bae Dunghmingzden guh yienjlaex gonq, liuxle menh bae gwncingj.” Goeng Saenzsien Bamga dwg boux vunz lauxsaed simndei ndeu, couh dang Daswng gangj vah caen. Naeuz:“Youq Yauzciz guh yienjlaex gyo’mbaiq Yidi daengz- nauq, baenzlawz aeu bae Dunghmingzden guh yienjlaex gonq ne?” Mbouj miz banhfap, youh baenq fwj doxdauq, cig bae daengz Dungh- mingzden lo.
Daswng naengh gwnzfwj, bak nam mo, mbat bienq ndang, couh bienqbaenz Goeng Saenzsien Bamga, cig bae Yauzciz. Mbouj geijlai nanz, daengz Baujdienh le, gaemh gyaeujfwj, byaij- yumyum, haeuj ndaw bae. Yawjraen gizde:
Mok hausak naekgywg. Gwnzdaiz bu va, Baujdienh mok naek. Funghvuengz mbin bae mbin dauq, yaep raen yaep mbouj raen, vagim mbawnyawh, ingj youq gwnzraemx biuyub biuyeb. Baihgwnz baiz doudangq gouj fungh danhyaz, eij bet bauj gimgigi lengjlili. Daiz haj saek dienz gim, batnyawh heusau va hoengzyan. Daep duzlungz、ngviz duzfungh、 nyaujmui、 bak yah- vaiz. Laeujlaeuj nohnoh, makmak byaekbyaek, yienghyiengh van.
Gizde baij ndaej caezcubcub, hoeng caengz miz bouxsien daeujdaengz. Daswng cungj ngonz mbouj liux, sawqmwh raen hom laeuj; mbat cienqgyaeuj, raen baihgvaz cangzlangz miz geij boux haksien siulaeuj, boux daeh ndwqlaeuj, daiq geij boux vunzdauh daeh raemx, nyez byaeufeiz, youq gizde swiq gang cat boemh, gaenq siu ndaej laeujvan. Daswng myaiz doekdaddad, yaek bae gwn, mboujgvaq gyoengqde cungj youq gizneix liux. De couh guh aen fap, ciemz geij diuz bwn gwnzndang roengzdaeuj, vut haeuj bak geux soiq, byoq okbae, nam mo sing ndeu, heuh “bienq!” Couh bienqbaenz geij duz nonraninz, diuq hwnj naj gyoengqvunz bae. Gyoengq vunz neix, fwngz unq gyaeuj ngaem, laepda ngwdngwd, cungj mbouj bae guhsaeh, ninzsoso. Daswng gaem di noh di byaek, bae daengz ndaw cangzlangz, baenz gang baenz boemh ndoet laeuj. Gwn le haujlai nanz, gwn daengz laeujmaeuh bae. Gag lumh gag mo naeuz:“Dai lo! Dai lo! Gvaq yaep dem, hek daeuj, mbouj gvaiq gou ma? Deng gaemh bae, baenzlawz guh cijndaej? Caeuxdi baema ndawfouj ninz ndei gvaq.”
(青秀区 Yangz Yenlinz/杨燕琳)