It
Lauxcinz menh hai song da, ngiengxgyaeuj, yawj bingz yw venj youq gwnzgyaeuj mbat ndeu, gij yw baenz ndik baenz ndik mbouj gaenj mbouj gip menh ndik roengzdaeuj, sim de hix nyapnyuk hwnjdaeuj. Gij haemzsaep youq conghhoz hix baenz di baenz di iemq hai, dumxdwd ndawsim.
Yah de souj youq henz congz aen singhgiz lai lo, seizneix naengh aen daengqgeg ing youq henz congz, naet- naiq buenx de. De mizseiz ngiengx- gyaeuj muenghyawj gij ywraemx ndaw bingz yw, mizseiz youh ngaemgyaeuj yawjyawj gvan de naj hau mumh raez haenx. Mwh gyoengqde seiq da yaek doxdoiq seiz, Lauxcinz ndwnj gaemz myaiz ndeu, lumj siengj ndoj deuz nei, cang yiengh haeuj ninz.
“Dauqbae gwn haeux, caeuxdi yietnaiq lo. Daeggyangz caeuq Dah- lanz wnggai yaek daeuj lo.” Lauxcinz sawqmwh siengj hwnj yah de iek lo, rag roengz aen camj yangjgi, hai song da, naeuz yah de. De ngamq guh soujsuz, maz hix mbouj ndaej gwn, hoeng de yousim yah de dungx iek.
“Mbouj youqgaenj, gou caengz iek geijlai, caiq buenx mwngz yaep ndeu.” De rox, goeng neix haengj de buenx, youh mbouj nyaenxsim hawj de naetnaiq lai.
Gangj daengz gvan de siengj ndoj maz, yah de cungj rox, songde doxbuenx geijcib bi, caeux couh rox goek rox gaen lo. “Goeng laux neix youh simsaeh lai lo. Lau gou deuz, youh sim’in gou, byawz mbouj rox ne?” Yah de caegcaeg ndeiriu. Songde baenzranz ndaej samcib bi lo, Lauxcinz itcig ungjcungh de. Siengj hwnj gij vuenyungz haenx, sim de lumj gwn dangzrwi nei vansubsub. De aeu fwngz menhmenh lumh gij byoem luenhlab Lauxcinz le, youh bekbek gyaeujmbaq de, heuh de onjsim ninz yaep ndeu.
Ngeih
Ngoenzneix, bang baengzyoux Lauxcinz daeuj yihyen yawj de, de couh nyengh cengj hwnjdaeuj, cang mbouj miz maz saeh, caeuq gyoengqde gangjgoj buenq aen lai cungdaeuz. Gyoengq baengzyoux baema le, de cij rox swhgeij daengx ndang ndok yaek sanq gyaq ne. Giz sieng gwnz dungx hix lai in lo. Ai, ranz vaih youh bungz fwn hung, vunz laux le youh caiq fat bingh, caen dwg mbouj miz yungh lai lo. Seizneix, cij menhmenh dingh sim roengzdaeuj, ciemhciemh haeuj ninz.
Youq moengzloengz ndawde, gyoengq baengzyoux geq cungj lumj cuengq denyingj nei youq ndaw uk de daj gyae daengz gaenh, cugciemh cingcuj yienh okdaeuj.
Gyoengq baengzyoux daj coz couh gaq beixnuengx lo. Cib’it boux beixnuengx ndawde, cawz swhgeij caeuq lingh boux lauxsae ndeu dwg gwn haeux goenggya, gizyawz cungj dwg nungzminz, hoeng daihgya cungj gig gyausim. Youq aen sigij gonq caetcib nienzdaih, gyoengqde cij ngeihcib geij bi, cingq dwg lwgsai ndei. Doxbaiq le, daihgya cungj laebdaeb baenzranz lo, yienznaeuz gij saedceij haemzhoj, hoeng gyoengqde simsaeh doxrox, doengzcaez dajcauh saedceij ndei…… Codaeuz moix bi lwnzlouz daiq yah daengz ranz ndeu doxcomz gwn ngaiz, nauhyied dangqmaz. Lwnz liux le, caezgya hix daengz cungnienz lo, cingq dwg gyoengq lwgnyez doegsaw yungh cienz ceiq lai seiz, gij saeh doxcomz gwn laeuj haenx ciemhciemh noix lo. Cij miz bungz daengz saeh laeujvan roxnaeuz saeh laeujbeg cij doxcomz. Beixnuengx caenhsim doxbang, cingz- ngeih hix ngoenz beij ngoenz laeg.
Ngoenzneix youq gizneix dox- raen, Lauxcinz raen daihgya cungj laux haujlai lo, dauqdaej cungj dwg goenglaux roekcib lai bi, mbouj fug laux mbouj ndaej lo. Mizmbangj aenvih daengx bi guh hong ndang nyieg lai, da raiz rwz nuk, mizmbangj byoemgyaeuj cungj hau liux, lij miz geij boux aenvih fat bingh biek bae lo…… Lauxcinz siengj ndaej simsaeh engq lai lo.
“Lauxcinz, nyaenx di ha, caiq gvaq geij ngoenz couh ndaej dauqranz lo.” Yah de raen de najbyak nyaeuq, laihnaeuz dwg baksieng youh in lo, couh nai de, “Caen boihseiz, couh gvaiq boux canghyw guh saeh lujlaj haenx, soujsuz le mbouj cug ndei gyaeujsaej, haih mwngz youh deng hai dungx baez daihngeih. Danghnaeuz mbouj dwg mwngz lanz dawz, gou caen siengj gauq de!” Yah de hujdengdeng naeuz.
“Suenq lo, de gaenq nyinhloek, yihyen hix mienx di ngaenz lo, byawz cungj mbouj yungzheih, gaej gawlwnh baenzlai, seizneix guh ndei hawj gou couh baenz, caj menhmenh ndei hwnjdaeuj lo.” Siengj daengz daih- ngeih baez yaek bae guh soujsuz seiz, de swhgeij hix youh lau youh ndatheiq. Aenvih baksieng ngamq doxhab di, youh heh cax ndeu, siengjsiengj cungj dwglau dangqmaz. Seizneix gvaqbae le, de dauq yawj ndaej hai lo, neix aiq dwg gij hoj ndaw mingh aeu gvaq haenx ba. De danq gaemz heiq ndeu, youh laep da yietnaiq lo.
Sam
Gvanbaz neix gamjcingz gig ndei. Lauxcinz daj iq mbouj miz bohmeh, dwg boh’au ciengx hung de, gung de doegsaw. Doeklaeng gag haenqrengz doegsaw cij ra ndaej hong, youh aeu ndaej yah. Hoeng, mwh de ndaej samcib lai bi, daeglwg ngamq ndaej bet bi, yahgonq couh fat bingh gvaqseiq lo, de gaeqboux daiq gaeqlwg geij bi, gwn mbouj noix haemzhoj le, cij aeu ndaej yah neix. Ndigah, de gig insik yah youh oiq youh sienh neix.
Gaxgonq youq ranz, de yaep ndeu mbouj raen yah de youq ranz, de cungj cam lwgnyez ra meh bae gizlawz? Gizsaed, mehyah mbouj gvaq dwg bae suenbyaek rwed byaek, roxnaeuz bae haw cawx di doxgaiq ndeu, hoeng de hix aeu dinghcinj baez ndeu cij ndaej, mboujnex cungj mbouj sim’onj. Nyex ndaej yah de ciengzseiz deng gyoengq bajliuz ndaw mbanj gaeb daeuj gangjriu:“Yo, goeng laux yah oiq, ngoenzngoenz ra bw!” Gangj ndaej yah de nyaenq ndaej naj hoengzgywggywg bae.
Lauxcinz mbouj haeujsim dwg gyaj, aenvih caengz aeu ndaej yah neix gaxgonq, songde vanzlij ginglig haujlai gumzgamx cij ndaej baenzgya, gig mbouj yungzheih.
Yah Lauxcinz heuh Lij Gyahfung, oiq de cib’it bi. Gyahfung dwg 1966 nienz seng, baihgwnz miz song boux daeggo, caeuq boux dahcej ndeu, de dwg dah iq. Yienznaeuz seiz de lij iq, saedceij Mbanjcuengh hix gig hoj, hoeng daj iq cungj ndaej bohmeh caeuq gyoengq beixnuengx unj de. Daegbied dwg daxmeh ceiq venjsim de, ngoenznaengz cungj Dahfung raez Dahfung dinj heuh mbouj dingz.
Mwh meh Dahfung rox de youq yienhsingz bang caencik gai va caengz geij nanz, couh caeuq goeng- maiq daiq lwg ndeu gangjyoux, couh siengsim dangqmaz. Vahgaeuq naeuz:“Yahlaeng ndei guh, mehlaeng hoj dang.” Seiqvunz raezrangrang, de yousim dah iq gwn mbouj roengz gij haemzhoj neix, ngoenzngoenz raemx- da laelulu, bak gienq mbouj dingz.
Caen dahraix, Lauxcinz geq Dahfung baenzlai bi, gangj mbouj dingh de dwg mingh geng haek yah dem…… Dahfung hix rox gij simyou daxmeh. Lauxcinz hix vih neix daeg- daengq lizgyae de. Hoeng, Dahfung dauqfanj yied daeuj yied laemxsim caeuq Lauxcinz byaij roengzbae. Mizseiz couhdwg yienghneix, yienz- faenh daeuj lo, ndoj hix ndoj mbouj gvaq.
Seiq
Gyoengqde baenzranz mbouj geij nanz, Dahlanz couh doekseng lo. Youq aen nienzdaih saedhengz giva seng lwg yiemzgek ndawde, yah Lauxcinz vihliux de hotcug. Lauxcinz engq mingzbeg yah de mboujdanh dwg gangj cwngcwz guekgya, engq dwg vihliux gemjmbaeu diuz rap swnghhoz de, ceiq youqgaenj dwg, yah de siengj hawj lwg ciepswnj sim’onj——Yah neix gyaez de, laemxsim caeuq de gvaq saedceij, de gamjdoengh youh sim’in.
Ndwen daihngeih, Lauxcinz couh dawz gij ngaenzhong caeuq ngaenzrom cienzbouh hawj yah de baujguenj. De lij daengq naeuz:“Bouxsai ra cienz ciengx gya, mehmbwk dawz ranz guenj lwg. Mwh lwgnyez yaek yungh cienz, gou couh heuh gyoengqde daeuj ra mwngz aeu, daegbied dwg Daeg- gyangz. Yienghneix, gyoengq lwgnyez couh roxnyinh dwg daxmeh ceiq sim’in gyoengqde, couh yied daeuj yied maij mwngz lo……”
Songde doxgyaez doxbaengh, cigdaengz song lwgnyez majhung、baenzgya、miz lan, gij saedceij yied gvaq yied vuenyungz.
Haj
Hoeng, mboengqneix mbouj swnhhoz lai. Gij ranz swnghhozgih danhvei Lauxcinz gaeuq lai, gyau hawj gaihfazsangh hwnq baenz sangh- binjfangz. Ndaw danhvei gaxgonq miz ranz youq gizneix cawx gij dauqfuengz moq de ndaej noix di cienz, hoeng hix aeu bouj cib lai fanh maenz cij ndaej.
(1)