原文:那赤脚大仙觌面撞见大圣,大圣低头定计,赚哄真仙,他要暗去赴会,却问:“老道何往?”大仙道:“蒙王母见招,去赴蟠桃嘉会。”大圣道:“老道不知,玉帝因老孙筋斗云疾,着老孙五路邀请列位,先至通明殿下演礼,后方去赴宴。”大仙是个光明正大之人,就以他的诳语作真。道:“常年就在瑶池演礼谢恩,如何先去通明殿演礼,方去瑶池赴会?”无奈,只得拨转祥云,径往通明殿去了。
大圣驾着云,念声咒语,摇身一变,就变做赤脚大仙模样,前奔瑶池。不多时,直至宝阁,按住云头,轻轻移步,走入里面。只见那里:
琼香缭绕,瑞霭缤纷。瑶台铺彩结,宝阁散氤氲。凤翥鸾翔形缥缈,金花玉萼影浮沉。上排着九凤丹霞扆,八宝紫霓墩。五彩描金桌,千花碧玉盆。桌上有龙肝和凤髓,熊掌与猩唇。珍馐百味般般美,异果嘉肴色色新。
那里铺设得齐齐整整,却还未有仙来。这大圣点看不尽,忽闻得一阵酒香扑鼻;忽转头,见右壁厢长廊之下,有几个造酒的仙官,盘糟的力士,领几个运水的道人,烧火的童子,在那里洗缸刷瓮,已造成了玉液琼浆,香醪佳酿.大圣止不住口角流涎,就要去吃,奈何那些人都在这里。他就弄个神通,把毫毛拔下几根,丢入口中嚼碎,喷将出去,念声咒语,叫“变!”即变做几个瞌睡虫,奔在众人脸上。你看那伙人,手软头低,闭眉合眼,丢了执事,都去盹睡。大圣却拿了些百味八珍,佳肴异品,走入长廊里面,就着缸,挨着瓮,放开量,痛饮一番。吃勾了多时, 酕醄①醉了。自揣自摸道:“不好!不好!再过会,请的客来,却不怪我?一时拿住,怎生是好?不如早回府中睡去也。”
① 酕(máo)醄(táo)——大醉的神态。
(节选自《西游记》第五回,人民文学出版社,2005年)
译文:
1
Boux Saenzsienlohdin bungqraen Daswng, Daswng ngaem gyaeuj naemj geiqmaeuz, aeu yaeuhyah de cijndaej, cihgeij aeu caegcaeg bae gwn makdauz sien, cam naeuz:“Bouxgeq, mwngz yaek bae gyawz?” Saenzsienlohdin naeuz:“Ndaej Mehvuengz iucingj, gou bae gwn makdauz sien.” Daswng naeuz:“Bouxgeq mwngz mbouj rox. Nyawhdaeq rox gou fandingqdaeuj ndaej vaiq, heuh gou itloh bae cingj gak boux saenzsien, heuh sou gak boux daengz Ranzdunghmingz gvihbaiq gonq, yienzhaeuh caiq bae gwn makdauz sien.” Boux Saenzsienlohdin soqlaiz lauxsaed simsoh, laihnaeuz gij vahyaeuh Daswng dwg caen. Boux Saenzsienlohdin naeuz:“Bibi cungj youq Yauzciz gizhaenx gvihbaiq, baenzlawz bineix sien bae Ranzdunghmingz gvihbaiq ndaej le, caiq bae Yauzciz gwn makdauz?” Mbouj miz banhfap, boux Saenzsienlohdin cijndei cienqdauq benq fwj lajdin, mbin coh aen Ranzdunghmingz lo.
Daswng gwih benq fwj he, nam sing he, baenqndang couh bienq, bienq baenz gij yiengh boux Saenzsienlohdin, mbin bae coh Yauzciz. Yaep ndeu, Daswng couh mbin daengz Yauzciz gizhaenx lo, de dingh dawz benq fwj lajdin, yaeng’yaeng yamq roengzdaeuj, byaij haeuj ndawde bae. Cijraen gizhaenx:
Hoenzyieng geujneuneu, fwjgyaeu mbinfefe. Gwnz daiz Yauzciz hoij rim couzduenh, gyaeundei raixcaix. Gyangmbwn miz funghvuengz mbin bae mbin dauq loq raen loq fouz, gij va aeu gim aeu nyawh guhbaenz haenx, youq ndaw Yauzciz fouz hwnjdaeuj youh caem roengzbae. Gaiq liemz saekhoengz baenz baiz baenz baiz, gwnzde veh miz funghvuengz, baenz baiz baenz baiz cik daengq saekaeuj baij youq gizhaenx. Gij cik daiz aeu gim daeuj gop bien, gij batnyawh gwnzde veh miz haujlai duj va. Gwnz daiz baij miz gij daep duzlungz caeuq gij ngviz duzfungh. Lij miz nyauj mui caeuq ndaengmbwnj yahvaiz. Yienghyiengh doxgaiq cungj ndeigwn, gijmak caeuq gijgwn cungj dwg miz feih youh singjsien.
Raen gizhaenx cungj baij ndaej caezcingj liux, lij caengz raen boux saenzsien lawz daeuj daengz. Daswng yawj gij doxgaiq gwnz daiz cungj geq mbouj caenh, seizneix de sawqmwh nyouq daengz raq heiq laeuj hom he ci haeuj ndaeng daeuj; cijraen fa ciengz baihgvaz giz diegbyaij aen ranzvang, miz geij boux saenzsien ngauzlaeuj, boux mizrengz he, daiq geij boux goengdauh daeuj daeh raemx, geij boux lwgnyez dwkfeiz youq gizhaenx swiq bat swiq gang, yaek aeu daeuj coux gij laeuj gaenq ngauz ndaej homfwtfwt haenx. Daswng myaiz rihnengneng, gig siengj gvaqbae ndoetlaeuj, hoeng gyoengqvunz cungj youq gizde. Daswng couh loenghfap, daj gwnz ndang ciemz geij diuz bwn daeuj, gveng haeuj bak bae nyaij soiq, byoq okbae, heuh sing “bienq”, couh bienqbaenz geij duz nonbaiqninz, mbin bae coh gwnz naj gyoengqvunz. Mwngz yawj gyoengqvunz, fwngz unq ngaem gyaeuj, laepda hwnjdaeuj, lumz bae guh faenh hong cihgeij, cungj ninzndaek bae lo. Daswng nyaeb aeu di doenghyiengh ndeigwn haenx, byaij haeuj lajroq, doq youq henzgang henzbat gwn hwnjdaeuj, langh dungx gaemzhung ndoetlaeuj. Daswng ndoetlaeuj haujlai nanz, couh fizfwdfwd lo. De gag naemj naeuz: “Cuet lo! Cuet lo! Caj yaep ndeu dem, bouxhek daeuj daengz, mbouj gvaiq gou luma? Daengz seiz deng gaemhdawz, heuh gou baenzlawz guh? Gou caeux di dauq ranz ninz cij baenz.”
(平果市: Danz Hijvah/谭喜花)
2
Bouxsien Lohdin raen Daswng le, sim hai vekvek, Daswng cingq ngaem gyaeuj naemj saeh, baenzlawz cij yaeuh gvaq bouxsien ne? Aenvih de yaek gag caeg bae, couh riu bahnyez gaeufwngz nyetnyet diuqyetyet canglox cam Bouxsien Lohdin naeuz:“Bouxsien ha, mwngz yaek bae gizlawz le?” Bouxsien Lohdin rubmub yawj de, sing unq naeuz de:“Vangzmuj niengzniengz heuh gou bae hai Hoih Banhdauz go.” Daswng diuqyedyed gaeufwngz riu naeuz:“Laujdauh mbouj rox, Yidi aenvih Laujsunh fan aen gwnhdoujyinz ndeu, heuh Laujsunh gou bae gak ciuq iucingj gak boux sien, sien daengz Dunghmingzden yietnaiq yienjlaex gonq, caiq bae camgya yenvei.” Bouxsien Lohdin dwg boux raen ndaej vunz le, couh saenq gij vah de. Hoeng, de hix ngawzlawh baez naeuz:“Binaengz cungj youq Yauzciz, bineix baenzlawz bae Dunghmingzden gonq, coh bae Yauzciz camgya yenvei? Gou ngeix mbouj doeng bw.”Fouznaih, de ngawhngawh lawhlawh cijndei cienq aen fwjndei bae coh Dunghmingzden lo.
Daswng caij gwnz fwj, aenhoz de niemh gawq vahmieng ndeu, cienqndang baez bienq, couh bienqbaenz bouxsien lumj Bouxsien Lohdin nei, buet bae coh Yauzciz. Baez yaepda, couh daengz gwnz Baujgwz le, baez ndaep fwjgyaeuj, de couh yaeng’yaeng byaij bae, yamq haeuj ndaw Baujgwz bae, cijraen gizhaenx dwg: Nyawhgyaeu rang- fwdfwd, gitleih lumjyenyen, gwnz Yauzdaiz youh cang daeng youh cap va, Baujgwz hwk dwk, fungh- vuengz mbinmyiegmyieg, vagim ndongqyenyen、luemjyaebyaeb, baihgwnz daiz lumjnaeuz miz gouj lwg fungh daenj buh lumj nditfwj nei, bet aen bauj gyaemqngwtngwt nei, gwnz daiz gim haenx, va rang nyawh wenj, daep lungz ngviz fungh baij rimriq, nyauj mui caeuq swnz duzgaeng daengj- daengj, gak cungj gak yiengh ndeigwn saek sien, lwgda ndomq cungj mbouj gvaqdaeuj.
Gizhaenx bu dwk caezcingj baenzmaz, gak boux sien caengz daeuj daengz. Daswng diemj mbouj liux, lwgfwg nyouq ndaej gij heiq laeuj rang hom; de baez gaeufwngz cienqgyaeuj. Raen yiemhranz baihgvaz, miz geij bouxsien ngauzlaeuj, rengz hung lumj vaiz nei, daiq geij boux vunz byaijsaebsaeb bae yinh raemx, lwgnyez naengh youq baksaeuq ndaengjfeiz. Youq gizhaenx gung- laeng ietfwngz cat ganglaeuj. Miz mbangj laeuj rangfwdfwd haenx ngauz ndaej gvaq, couh cang coq ndawgang le. Daswng myaiz rihdik, couh yaek bae gwn, naihhoz gyoengqvunz haenx cungj youq gizneix mbouj deuz nauq, de couh loengh aen goengfou ak ndeu, yut geij geu bwndauz vut haeuj ndawbak bae nyaijnyaij geij baez, dwkfi byoq okbae, lij damz geij gawq vahmieng dem, heuh“bienq”, sikhaek bienqbaenz duz nonbaiqninz, mbinfifi bae comz gwnz naj gyoengqvunz. Mwngz yawj bang vunz haenx, fwngz unq gyaeuj daemq, laepda daemjdeih, ndek hong bae ninz lo, Daswng riuhehe yat gvaqbae lax ge gwn ge yiengh, byaij gvaq laj roqranz bae, daengz henz gang laeuj le, de couh got ganglaeuj ngaem gyaeuj bae ndoet- gyotgyot lo. Yaep he, de gwnraeng laeujfiz le, gag lwd aen dungx de gag gangj naeuz:“Mbouj ndei, mbouj ndei! Yaep he bouxhek daeuj daengz le, couh mbouj gvaiq gou luma? Mbouj gwn hix goj gwn gvaq, guhlawz cijndei ne? Nienz goq mbouj seiqgyaiq, mauh vaih sad byaeu ndu dem. Gou dawz gyaeuj dawz rwz deuz gonq.” Gangj liux le de couh diuqyetyet buet bae ranz lo.
(都安瑶族自治县:Dangz Gijfungh/唐启烽)