原文:正说处,后面闪过龙婆、龙女道:“大王,观看此圣,决非小可。我们这海藏中,那一块天河定底的神珍铁,这几日霞光艳艳,瑞气腾腾,敢莫是①该出现,遇此圣也?”龙王道:“那是大禹治水之时,定江海浅深的一个定子,是一块神铁,能中何用?”龙婆道:“莫管他用不用,且送与他,凭他怎么改造,送出宫门便了。”老龙王依言,尽向悟空说了。悟空道:“拿出来我看。”龙王摇手道:“扛不动!抬不动! 须上仙亲去看看。”悟空道:“在何处?你引我去。”龙王果引导至海藏中间,忽见金光万道。龙王指定道:“那放光的便是。”悟空撩衣上前,摸了一把,乃是一根铁柱子,约有斗来粗,二丈有馀长。他尽力两手挝过道:“忒粗忒长些!再短细些方可用。”说毕,那宝贝就短了几尺,细了一围。悟空又颠一颠道:“再细些更好!”那宝贝真个又细了几分。悟空十分欢喜,拿出海藏看时,原来两头是两个金箍,中间乃一段乌铁;紧挨箍有镌成的一行字,唤做“如意金箍棒”,重一万三千五百斤。心中暗喜道:“想必这宝贝如人意!”一边走,一边心思口念,手颠着道:“再短细些更妙!”拿出外面,只有二丈长短,碗口粗细。
你看他弄神通,丢开解数,打转水晶宫里,唬得老龙王胆战心惊,小龙子魂飞魄散;龟鳖鼋鼍皆缩颈,鱼虾鳌蟹尽藏头。悟空将宝贝执在手中,坐在水晶宫殿上。对龙王笑道:“多谢贤邻厚意。”龙王道:“不敢,不敢。”悟空道:“这块铁虽然好用,还有一说。”龙王道:“上仙还有甚说?”悟空道:“当时若无此铁,倒也罢了;如今手中既拿着他,身上更无衣服相趁,奈何? 你这里若有披挂,索性送我一副,一总奉谢。”龙王道:“这个却是没有。”
①敢莫是——疑问之词。犹莫非是、难道是。
(节选自《西游记》第三回,人民文学出版社,2005年)
译文:
1
Cingq gangj daengz gizhaenx, baihlaeng lumjnaeuz fwt nyi Yahlungzvuengz、Dah- lwglungz naeuz:“Daihvuengz, yawj yiengh bouxswng neix, itdingh mbouj genjdanh. Youq ndaw benq haij neix, gaiq saenzcinhdiet dingh daej Dahmbwn haenx, geij ngoenz neix daeuj ndit lwenq sienyen, yuigi bongh hwnjdaeuj, nanzdauh dwg wnggai okyienh bungz daengz boux swng neix?” Lungzvuengz naeuz:“Neix dwg mwh Dayij ceih raemx, aen ding aeu daeuj dingh feuhlaeg gyanghaij ndeu, dwg gaiq saenzdiet he, ndaej baenz gijmaz yungh?” Yahlungzvuengz naeuz:“Mbouj guenj de yungh mbouj yungh, caemhcaiq soengq hawj de, caih de baenzlawz gaijcau, soengq ok aen dou gungdienh couh ndaej lo.” Lauxlungzvuengz ei yah gangj, couh yiengq Vugungh gangj lo. Vugungh naeuz:“Dawz okdaeuj hawj gou yawjyawj.” Lungzvuengz vad fwngz:“Gwed mbouj doengh! Ram mbouj hwnj! Aeu Daihswng caenndang bae yawjyawj.” Vugungh gangj:“Youq gizlawz? Mwngz yinx gou bae.” Lungzvuengz dazyinx de daengz gyanghaij, yaep raen rongh gim fanh loh. Lungzvuengz ceijdingh naeuz:“Gij cuengq rongh haenx couhdwg lo.” Vugungh yaek buh baenaj, lumh le mbat ndeu, haenx dwg diuz saeudiet ndeu, daihgaiq miz daeuj lai co, miz song ciengh lai raez. De caenhrengz song fwngz vad gvaq naeuz:“Neix daiq co daiq raez! Caiq dinj di cij ndaej yungh. ” Gangj sat, gij huqbauj haenx couh dinj geij cik, saeq bae humx ndeu. Vugungh youh it loh gangj naeuz:“Caiq saeq di engq ndei!” Aen baujboiq haenx caen dwg saeq geij faen. Vugungh dingq le engq angq, dawz ok ndaw haij daeuj yawj, yienzlaiz song gyaeuj dwg song aen gyokgim, cungqgyang cix dwg duenh dietndaem ndeu; gaenj dep aen gyok dik miz hangz cih ndeu, heuh guh “Faex Gim Gyok Hab’eiq”, naek miz it fanh sam cien haj bak gaen. Ndawsim de caegcaeg angq naeuz:“Huq dijbauj neix bietdingh hab vunz eiq!” Doq byaij doq naemj doq bak damz vad fwngz naeuz:“Caiq dinj di engq ndei!” Dawz okrog daeuj, cij miz song ciengh raez, lumj bakduix co.
Mwngz yawj de loengh gij saenzdoeng, vut hai gejsoq, dajcienq Suijcinghgungh ndawde, haep dwk Lauxlungzvuengz simndum mbeilek, duz lungz iq hoenz hix mbinsanq; duzfw duzgvi caenh sukhoz, bya gungq auz baeu cungj ndojgyaeuj. Vugungh gaem baujboiq youq ndaw fwngz, naengh youq gwnz Suijcinghgungh de. Doiq Lungzvuengz riu naeuz:“Docih ranznden sim’eiq naek.” Lungzvuengz han naeuz:“Mbouj gamj, mbouj gamj.” Vugungh naeuz:“Gaiq diet neix yienznaeuz ndeiyungh, hoeng gou lij miz coenz ndeu cam dem.” Lungzvuengz naeuz:“Daihsien lij miz maz gangj?” Vugungh naeuz:“Seizhaenx dangh- naeuz mbouj miz gij diet neix, dauq suenq lo; seizneix ndaw fwngz gaem dawz de, gwnz ndang youh mbouj miz buh daeuj doxboiq, baenzlawz cij ndei? Gizneix danghnaeuz miz longzbuh, hixnaengz soengq gou geu ndeu, gou cungj caemhcaez docih.” Lungzvuengz naeuz:“Gijneix cix dwg mbouj miz. ”
(凤山县:Bwz Haij/白 海)
2
Cingq gangj daengz, Yahvuengz caeuq dahlwg daj baihlaeng fwt gvaqdaeuj naeuz:“Daihvuengz, mwngz yawj goeng neix, itdingh dwg boux leixhaih ndeu. Youq ndaw daejhaij raeuz, yo miz gaiq diet dag daejdah ndeu, geij ngoenz neix cungj ndongqmebmeb, lwenq da raixcaix, dwg mbouj dwg yaek ok saeh ne, ngoenzneix couh bungz daengz goeng neix ne?” Lungzvuengz naeuz:“Gij dwg mwh Dayij ceih raemx, aen dinghswj dawz daeuj dag ndaw dah ndaw haij feuhlaeg ndeu, dwg gaiq dietsaenz ndeu, miz gijmaz yungh ne?” Yahvuengz naeuz:“Mbouj guenj de baenz mbouj baenz yungh, soengq hawj de couh ndaej lo, caih de baenzlawz uq (yungh), soengq de ok gung bae couh ndaej lo.” Daihvuengz dingq de gangj le, doiq Vugungh naeuz le. Vugungh naeuz:“Dawz okdaeuj gou yawj.” Lungzvuengz vad fwngz naeuz:“Gwed mbouj ndaej ne! Ram mbouj ndaej ne! Daihsien mwngz gag hwnjbae yawj ba.” Vugungh naeuz:“Youq gizlawz ne? Mwngz daiq gou bae yawj.” Lungzvuengz caen dwg daiq de bae yawj lo, yawjraen gizhaenx yaep rongh yaep rongh. Lungzvuengz ceij naeuz:“Gij ronghmeb de couh deng lo.” Vugungh biengj buh byaij gvaqbae, lumh de mbat ndeu, mbouj couhdwg diuz saeudiet ndeu, daih’iek miz humx ndeu laux, miz song ciengh lai raez. De song fwngz humx gvaqbae, naeuz:“Raez gvaq it ndeu laux gvaq it ndeu la! Caiq dinj di caiq iq di dem couh yungh ndaej lo.” Gangj sat, gij huqbauj haenx couh dinj bae geij cik, iq bae hop ndeu. Vugungh youh yaeujyaeuj naeuz:“Caiq iq di dem engq ndei lo! ” Aen baujboiq haenx caen dwg youh iq bae haujlai. Vugungh raen le sim’angq raixcaix, dawz de okdaeuj yawj, yienzlaiz diuz de song gyaeuj miz song aen gyokgim, cungqgyang dwg duenh diet ndeu; youq laj aen gyokgim deu miz hangz saw ndeu, heuhguh “Gyaengh Gyokgim Hab’eiq”, miz it fanh sam cien haj bak gaen naek. Ndawsim de angq naeuz:“Gij dijbauj neix dwg yienghneix riengz sim vunz gangj!” Doq byaij ndaw hoz doq naemj, fwngz yaeujyaeuj de naeuz:“Caiq dinj di iq di engq ndei lo!” Dawz okrog daeuj, cij miz song ciengh raez, miz bakvanj yienghneix laux.
Mwngz yawj de loengh bae loengh dauq, mbouj lau saekdi, youq ndaw Suij- cinghgungh baenqcienq, haep ndaej Baeuq- lungzvuengz mbei lek sim diuq, duz lwg de hoenz mbinsanq; duzfw duzbiet lau dwk ndonj deuz, bya nyiuz auz baeu cungj ndoj deuz. Vugungh ndaw fwngz gaem gyaengh gyokgim, naengh youq ndaw Suijcinghgungh. Doiq Lungzvuengz riu naeuz:“Docih daihvuengz sim ndei.” Lungzvuengz naeuz:“Mbouj gamj, mbouj gamj.” Vugungh naeuz:“Gaiq diet neix yienz- naeuz ndeiyungh, gou lij miz coenz vah ndeu doiq mwngz naeuz.” Lungzvuengz naeuz:“Daihsien lij miz maz gangj dem?” Vugungh naeuz:“Seizhaenx danghnaeuz mbouj miz gaiq diet neix lij ndei; seizneix ndaw fwngz gawq gaemdawz de, gwnz ndang mbouj miz gyoeng buh daeuj hab de, yienghlawz baenz ne? Gizneix mwngz lij miz saek gyoeng le, hixnaengz soengq gou gyoeng ndeu, daengz seiz itheij docih mwngz.” Lungzvuengz naeuz:“Gijneix cix mbouj miz lo”.
(西林县:Veiz Haijgen/韦海健)