Ginggvaq baez doxlwnh he, boux boh’au haenx naeuz ndaej bang daxboh guenj buhvaq caeuq diuzrap, daxboh hix mbouj siengj baenzlai, couh duet buhvaq diuq roengz raemx bae lo. Gyau buhvaq hawj boh’au haenx seiz, daxboh lij haenqrengz nyaenj aen daehbuh he, lumh gij cienz haenx, de cij ansim roengz raemx.

Caj de youz gvaq hamqdah baihhaenx cij fatyienh, boh’au haenx caeux couh mbouj raen ngaeuz lo, mboujdan diuzrap mbouj raen lo, buhvaq mbouj miz lo, cienz hix mbouj miz lo.

Ndaek gyaeuj ngaengh baez ndeu, song diuz ga yaep ndeu couh mbouj miz rengz lo, gyad naengh youq gwnz dieg. Muenghyawj seiqhenz dauqcawq ra gij ngaeuz boh’au haenx, hoeng, gijmaz hix yawj mbouj raen lo.

Raemxda mbouj deng gaemhanh dwk myox rim song lwgda de, gij ndangdaej de itcig cungj saenzdeded, seizhaenx, cingq dwg seizhah.

Daxbuz naeuz, haemhhaenx, de dwg youq ndaw dong nywj henzdah ra ndaej raen daxboh, aenvih lau deng moeb, daxboh nyengh dwg nyaenx dungxiek caeuq nyungz haeb, gutgungq youq ndaw rum mbouj gamj baema ranz. Daxbuz yousim, ndigah okdaeuj ra, caemhcaiq yungh caenh daengx ndang goengrengz bae rag de baema. Haemhhaenx, daxbuz couh dawz aen cungmeng haenx, ndaw cung, cang dingzlai cung raemxgoenj.

Raen daxbuz seizhaenx, daxboh nyaenx mbouj ndaej sing hung daejnga’nga, sing daej yied daeuj yied hung, lumj daej sat le, ngaenz couh ndaej dauqma nei. Haemhhaenx, daxboh cibhaj bi haenx daej dwk lumj lwgnyez nei.

Daej sat le, daxboh dawz saehcingz sijsaeq gangj okdaeuj, daxbuz mbouj hongz saek sing, caenh dwg danq gaemz heiq ndeu, yienzhaeuh ndenq aen cung hawj de gwn raemx, gaenlaeng daiq de baema ranz.

Daxboh ndaej geiq gig cingcuj, mwhhaenx daxbuz caeuq de gangj, duz gaeqlwg he, ciengxlwenx fuengz mbouj ndaej duz nyaen iek lumj gukyak haenx. Siengdoiq boux yaeuh vunz, gou engqgya sim’angq mwngz dwg boux gwnvi haenx.

Daxboh siengj mbouj daengz, daxbuz coengz- laiz mbouj doeg gvaq saek ngoenz saw haenx, gangj dauhleix hwnjdaeuj, hix ndaej baenzneix caemlaeg.

Daxboh doeklaeng naeuz, de gig docih daxbuz haemhhaenx mbouj caiq ndaq de, caemhcaiq hawj de rox gijmaz heuhguh lauxlaux saedsaed. Lauheiq de dangseiz lij mbouj rox “gwnvi dwg fuk”coenz vahgeq neix, danhseih, daxmeh de, hix couhdwg daxbuz dou, aeu saedsaeh hengzdoengh son de mbouj ndaej aenvih deng gungzhoj cughaed cix mbeuj le diuz ndoksaen.

Haemhhaenx, ma daengz ranz le, daxboh ninz youq gwnz mbonq, gig vaiq couh ninz ndaek lo, caemhcaiq guh le aen fangzhwnzloq raezrangrang ndeu, ndaw fangzhwnzloq, cienz cungj ndaej dauqma lo, caezgya cungj angq raixcaix, daxbuz riu ndaej bak mbouj rox haep……

Loq singj le, gij simcingz saetbae de caiq nyoengx okdaeuj, daxboh baeznduj dawz aen cung cang buenq cung laeujhaeux, gaemz ndeu ndoet liux, hix mbouj roxnyinh haemz, gwn sat le laebdaeb ngeng gyaeuj couh ninz, daj mwhhaenx hwnj, aen cungmeng haenx couh bienqbaenz aen cunglaeuj caencingq lo. Daj ngoenzhaenx le, de gyaez gwn laeuj lo. Hix dwg daj ngoenzhaenx le, de mieng itdingh aeu guh boux vunz lauxsaed、cingqcig ndeu.

Youq ndaw ndaejgeiq gou, gvendaengz daxboh son’gyauq lwgnyez, ronz daengx aen hungmaj gocwngz cijmiz song cih saw——lauxsaed.

Daxboh maij gwn laeuj, engq haengj yungh aen cung haenx coux laeuj gwn, baez daengz gwn caeuz, de cungj haengj doq gwn haeux doq son’gyauq cej nuengx dou sam vunz. Hoeng daxboh son’gyauq gij neiyungz caeuq cawjdaez haenx, itcig cijmiz aen cungsim swhsiengj ndeu, couhdwg guhvunz aeu lauxlaux saedsaed.

Gangj vahcaen, gou gig mbwq daxboh baenzneix son’gyauq dou, de ngoenznaengz couh saemzsez geij coenz vah neix, gou hix cang nyinhcaen dingq haeuj rwz. Gou mbouj rox de baengh maz rengznyangq cib geij bi cungj ndaej gangj gij vah doxdoengz neix.

Doeklaeng bae baihrog gouz hag、gunghcoz, liz ranz yied daeuj yied gyae le, liz gij sing’yaem daxboh ngoenz beij ngoenz gyae, henz rwz hix mbouj caiq dingqnyi vahraemh daxboh lo.

Vah son’gyauq daxboh daengxyouq le, gou cij fatyienh, gij bi’ndwen gvaqbae neix, naed ceh lauxsaed caeux couh laeglemx youq ndaw sim gou did ngaz hai va.

Seizneix caiq doenq dauq naemjngeix, daxboh caenh doeg gvaq seiq bi saw, de mbouj rox baenzlawz son gij sawda ndaw goqbonj hawj lwgnyez, hoeng, de cix rox son hawj gyoengq lwgnyez baenzlawz bae guh boux vunz cingqsaed ndeu. Lauheiq de mbouj miz naengzlig hawj dou gvaq ndaej engq ndei, hix mbouj ndaej daiq hawj ciuhvunz dou lai saek lai yiengh, danhseih, de dawz dou rex cingq lo, de hawj dou byaijcingq majhung.

Dou daih vunz neix, deng haenh guh daih vunz cuengq ciengx hung ndeu. Bohmeh vihliux goq dou gwn imq daenj raeuj, cijnaengz buekmingh guhhong, hoeng ciengzseiz deng yawjlawq dazyinx caeuq son’gyauq dou, ndigah dou daih vunz neix, boux baenzvunz gig lai, boux mbouj ndaej doeg saw engq lai.

（2）

经过一番交谈，那位阿叔说可以帮父亲看管衣服和担子，父亲也没有多想，就把衣服脱了下来。把衣服交给那位阿叔时，父亲还使劲摁了一下上衣口袋，摸着那个钱，他才安心地下水了。

等他游过对岸才发现，那个所谓的阿叔早就不见踪影了，不仅担子不见了，衣服没了，钱也没了。

脑袋嗡的一下，双腿一下子就没了力气，瘫坐在了地上。四下张望搜寻那个阿叔的身影，然而，什么也看不见了。

眼泪不受控制地模糊了他的双眼，他的身子一直在颤抖，那时候，正值盛夏。

奶奶说，那天晚上，她是在江堤路边的草堆里找到父亲的，因为怕挨打，父亲硬是忍着饥饿和蚊虫的叮咬，蜷缩在草丛里不敢回家。奶奶担心，所以找了出来，并用尽全身力气把他拽回去。那天晚上，奶奶手上就端着那个搪瓷缸子，缸子里，装着大半杯开水。

见到奶奶那一刻，父亲终于忍不住哇哇大哭，哭声越来越大，好像哭完了，钱就能回来了。那天晚上，十五岁的父亲哭得像个小孩儿。

哭完之后，父亲把事情一五一十地说出来，奶奶没有一味责骂，只是叹了口气，然后把缸子递给他，让他喝水，接着带他回家。

父亲记得很清楚，当时奶奶跟他说，一个小鸡，永远防不住一头对它虎视眈眈的饿狼。相对于坑人的，我更庆幸你是吃亏的那个。

令父亲没想到的是，从未读过一天书的奶奶，说起道理来，也可以如此深沉。

父亲后来说，他很感激奶奶那天晚上没有再骂他，并且让他明白什么叫做脚踏实地。也许他当时还不懂得“吃亏是福”这样的老话，但是，他的母亲，也就是我们的奶奶，以实际行动教会他不能因为被贫穷羁绊而歪了脊梁。

那天晚上，回到家之后，父亲躺在床上，很快就睡着了，并且做了一个长长的梦，梦里面，钱都找回来了，大家都很高兴，奶奶笑得合不拢嘴……

梦醒之后，失落的情绪再次翻涌而来，父亲破天荒地拿着那个搪瓷缸子，装了小半缸“土茅台”，一饮而尽，也不觉得苦，喝完了继续倒头大睡，从那以后，那个搪瓷缸子就成了名副其实的酒盅。从那天起，他爱上喝酒。也是从那天起，他发誓一定要做个诚实、正直的人。

在我的记忆里，关于父亲对孩子的教诲，贯穿着整个成长过程的只有两个字——诚实。

父亲喜欢喝酒，更喜欢用那个缸子装酒喝，每到饭点，他都喜欢边吃饭边教育我们姐弟仨儿。而父亲教育我们的内容和主题，始终只有一个中心思想，那就是做人要诚实，要脚踏实地。

说实话，我曾经反感，甚至厌恶过这样的说教，我把这样的絮絮叨叨当成他啰嗦的证据，并且也曾敷衍式地假装认真听。我甚至不知道他何来的毅力坚持着用十几年时间，天天说一样的话。

后来外出求学、工作，离家越来越远之后，父亲的声音随着物理距离的延长，早已听不见了，耳畔也没再响起诸如此类的言辞。

以父亲的教育理念为中心的时钟停摆之后，我才发现，日积月累的，有一颗叫作诚实的种子，早已悄悄在我心里发芽开花。

现在再腾出时间和精力回想，只读了四年书的父亲，其实当时并没有传输给他的孩子们任何与课本有关的知识，然而，他却以最正的价值观在为我们的人生底色打根基。也许他并没有能力为我们提供更好的生活条件，也不能带给我们多彩的人生，但是，他把我们扶正了，他让我们不至于扭曲式地成长。

我们这一代，被称为放养式长大的一代。父母为了顾全我们的温饱，只能拼了命地干活，但往往会忽略对我们精神层面上的引导和教育，所以我们这一代，成才的很多，读不了书的更多。