原文:正说处,后面闪过龙婆、龙女道:“大王,观看此圣,决非小可。我们这海藏中,那一块天河定底的神珍铁,这几日霞光艳艳,瑞气腾腾,敢莫是①该出现,遇此圣也?”龙王道:“那是大禹治水之时,定江海浅深的一个定子,是一块神铁,能中何用?”龙婆道:“莫管他用不用,且送与他,凭他怎么改造,送出宫门便了。”老龙王依言,尽向悟空说了。悟空道:“拿出来我看。”龙王摇手道:“扛不动!抬不动! 须上仙亲去看看。”悟空道:“在何处?你引我去。”龙王果引导至海藏中间,忽见金光万道。龙王指定道:“那放光的便是。”悟空撩衣上前,摸了一把,乃是一根铁柱子,约有斗来粗,二丈有馀长。他尽力两手挝过道:“忒粗忒长些!再短细些方可用。”说毕,那宝贝就短了几尺,细了一围。悟空又颠一颠道:“再细些更好!”那宝贝真个又细了几分。悟空十分欢喜,拿出海藏看时,原来两头是两个金箍,中间乃一段乌铁;紧挨箍有镌成的一行字,唤做“如意金箍棒”,重一万三千五百斤。心中暗喜道:“想必这宝贝如人意!”一边走,一边心思口念,手颠着道:“再短细些更妙!”拿出外面,只有二丈长短,碗口粗细。
你看他弄神通,丢开解数,打转水晶宫里,唬得老龙王胆战心惊,小龙子魂飞魄散;龟鳖鼋鼍皆缩颈,鱼虾鳌蟹尽藏头。悟空将宝贝执在手中,坐在水晶宫殿上。对龙王笑道:“多谢贤邻厚意。”龙王道:“不敢,不敢。”悟空道:“这块铁虽然好用,还有一说。”龙王道:“上仙还有甚说?”悟空道:“当时若无此铁,倒也罢了;如今手中既拿着他,身上更无衣服相趁,奈何? 你这里若有披挂,索性送我一副,一总奉谢。”龙王道:“这个却是没有。”
①敢莫是——疑问之词。犹莫非是、难道是。
(节选自《西游记》第三回,人民文学出版社,2005年)
译文:
1
Cingq gangj seiz, Lungzmeh、Lungzmbwk myab saet ok baihlaeng daeuj naeuz:“Daihvuengz, yawj boux swng neix, itdingh mbouj iq bw. Geij ngoenz neix, diuz diet dingh daej Dahsaenz de, ndongqmbapmbap, heiq hwnj fwdfwd, dwg mbouj dwg bungz daengz boux swng neix (couh miz lo)?” Lungzvuengz naeuz:“Neix dwg aen dinghswj mwh Dayij dingj raemxrongz raemxhung haenx, dingh ga dah aen haij laegfeuh ndeu, dwg gaiq dietsaenz ndeu, baenz gijmaz yungh ne?” Lungzmeh naeuz:“Gaej guenj de miz yungh mbouj miz, caemhcaiq soengq hawj de gonq, caih de baenzlawz gaijcau, soengq ok bakdou couh ndaej lo.” Lungzvuengz laux dingq raen dwg eiq, gangj coh Sunh Vugungh rox caez lo. Vugungh cam:“Dawz okdaeuj hawj gou yawj. ” Lungzvuengz vad fwngz naeuz:“Gwed mbouj doengh! Ram mbouj doengh! Aeu daihsien mwngz caenndang bae yawjyawj cijndaej.” Vugungh cam:“Youq gizlawz? Mwngz daiq gou bae.” Lungzvuengz daiq Vugungh daengz gyanghaij giz yo dijbauj haenx, yaep raen ronghgim ndongqsagsag. Lungzvuengz vixdingh naeuz:“Gij rongh haenx couhdwg lo.” Vugungh vad buh byaij bae lumh baez ndeu, raen dwg diuz saeudiet ndeu, aiq miz aen bakdaeuj hung, song ciengh lai raez. De song fwngz caenhrengz bae got, naeuz:“Hung lai raez lai! Caiq dinj di saeq di cij ndaej yungh.” Gangj sat, gij huqbauj couh dinj geij cik, saeq noix humx ndeu. Vugungh youh naeuz:“Caiq saeq di engq ndei!” Aen bauj haenx youh caen saeq le geij faen. Vugungh cibfaen angqfaengz, dawz okdaeuj yawj seiz, laxlawz song gyaeuj dwg song aen gyokgim, cungqgyang cij miz duenh diet fonx ndeu. Deb henzgyok deu miz hangz saw ndeu, sij dwg “Diuz Gyok Gim Hab’eiq”, naek it fanh sam cien haj bak gaen. Ndawsim caegcaeg angq naemj:“Yiengh bauj neix dingh dwg rox gijeiq boux vunz! ” Doq byaij doq sim niemh bak damz naeuz:“Caiq dinj saeq di engq ndei! ” Dawz ok rog daeuj, cij miz song ciengh raez, hung lumj bakduix.
Mwngz yawj de loengh goengfou, hai geij baez vaciu, youq ndaw Suijcinghgungh de hoenx baenq, Lungzvuengz mbeilek, Lungziq hoenz yaek mbinsanq; duzfw duzbeh cungj suk hoz, bya gungq baeu nyauh yo gyaeuj caez. Vugungh dawz baujboiq gaem youq ndaw fwngz, naengh youq gwnz Suijcinghgungh. Doiq Lungzvuengz riu naeuz:“Docih ranznden sim’eiq hung.” Lungz- vuengz naeuz:“Mbouj gamj, mbouj gamj.” Vugungh naeuz:“Gaiq diet neix yienznaeuz ndei yungh, hoeng, gou lij miz coenz hauq ndeu dem. ” Lungzvuengz naeuz:“Daihsien lij miz gijmaz vah dem?” Vugungh naeuz:“Seizhaenx dangh- naeuz mbouj miz gij diet neix, fanjdauq suenq lo; seizneix ndaw fwngz gawq gaemdawz de, hoeng, gwnz ndang mbouj miz buh daeuj boiq, yienghlawz baenz? Gizneix danghnaeuz miz, hixnaengz soengq gou fouq ndeu, doengzcaez docih.” Lungzvuengz naeuz:“Yienghneix cix mbouj miz lo.”
(平果市/Dwngz Dwngz/滕 腾)
2
Cingq gangj seiz, baihlaeng Lungzbuz Lungzdahniq rub gvaqdaeuj, naeuz:“Daihvuengz, yawj boux daihsingq neix mbouj bingzciengz. Ndaw haij raeuz gaiq dietsaenzcaw Dah- gwnzmbwn dinghceij neix, geij ngoenz neix ronghndikndik, heiqhom biufodfod, nanzdauh dwg aenvih boux daihsingq neix daeuj?” Lungz- vuengz naeuz:“Haenx dwg Dayij ceihraemx seiz, aen dinghceij aeu dingh haij laegfeuh ndeu, dwg gaiq dietsaenz, miz maz yungh?” Lungzbuz naeuz:“Mbouj guenj de yungh mbouj yungh, soengq hawj de, youz de bae gaijcau, soengq de ok bakdou Ranzvuengz bae ndaej lo.” Laux- lungzvuengz eiq gij vah, couh bae doiq Sunh Vugungh gangj. Vugungh naeuz:“Dawz okdaeuj gou yawjyawj.” Lungzvuengz naeuz:“Gwed ndi ndaej, ram mbouj doengh, mwngz itdingh caenndang bae yawj.” Vugungh naeuz:“Youq gizlawz, mwngz yinx gou bae.” Lungzvuengz yinx Vugungh daengz cungqgyang haij, rub raen ronghgim sagsag. Lungzvuengz vix naeuz:“Giz rongh haenx couhdwg.” Vugungh lauz genbuh byaij hwnjbae lumh baez ndeu, dwg gyaengh saeudiet ndeu, daih’iek doengz aen daeuj hung, miz song ciengh lai raez. De song fwngz yungh lig roq geij mbat, naeuz:“Mbwk lai raez lai, iq di cij ndei yungh.” De baez gangj sat, gyaengh baujboiq haenx couh dinj geij cik, hix saeq gien ndeu lo. Vugungh youh nam naeuz:“Caiq iq di engq ndei.” Dietgyaengh youh saeq geij gien lo. Vugungh cibfaen vuenheij, dawz ok baez yawj, yienzlaiz song gyaeuj miz giengim bau dwk, cungqgyang dwg dietndaem, baihgwnz gaek miz coij cih “Hab’eiq Ginhguhbang” ndeu, naek it fanh sam cien haj bak gaen. De sim gig angq, riu naeuz:“Baujboiq neix itdingh sawj vunz hab’ eiq.” De mienh byaij mienh ngeix, bak nam:“Lai dinj lai iq di engq ndei.” De dawz ok rog daeuj, cij miz song ciengh raez, mbwk iq ngamq hab fwngz gaem.
Mwngz yawj de loengh saenzdoeng, saj bonjsaeh, cienq baedauq ndaw Suijcinghgungh, haep ndaej Lauxlungzvuengz simdiuq mbeilek, Lungziq hoenz sanq liux, byagab duzdaeuh duznyauh daengjdaengj cungj suk hoz, bya hung duzgvi cungj ndoj gyaeuj. Vugungh ndaw fwngz gaem baujboiq, naengh youq gwnz gungdiemh Suijcinghgungh, doiq Lungzvuengz riu naeuz:“Docih laexnaek daihvuengz!” Lungzvuengz naeuz:“Mbouj yungh mbouj yungh docih.” Vu- gungh naeuz:“Diuz diet neix yienznaeuz ndei yungh, lij miz vah gangj dem.” Lungzvuengz naeuz:“Mwngz lij siengj aeu gijmaz dem?” Vugungh naeuz:“Gaxgonq naengh ndi miz diuz diet neix hix ndaej, seizneix ndaw fwngz dawz de, doxgaiq gwnz ndang gou caeuq de ha mbouj ndaej hwnj bw. Baenzlawz yiengh? Mwngz gizneix naengh miz bauzlungz ndei soengq dauq ndeu hawj gou, caemh docih mwngz!” Lungzvuengz naeuz:“Gijneix dauq mbouj miz.”
(来宾市兴宾区/
Hoz Cunghliuj/何宗柳)