原文：却说行者伏侍唐僧西进， 行经数日， 正是那腊月寒天， 朔风凛凛， 滑冻凌凌；去的是些悬崖峭壁崎岖路， 迭岭层峦险峻山。三藏在马上， 遥闻唿喇喇水声聒耳， 回头叫：“悟空， 是那里水响？”行者道：“我记得此处叫做蛇盘山鹰愁涧， 想必是涧里水响。”说不了， 马到涧边， 三藏勒缰观看。但见：

涓涓寒脉穿云过， 湛湛清波映日红。

声摇夜雨闻幽谷， 彩发朝霞眩太空。

千仞浪飞喷碎玉， 一泓水响吼清风。

流归万顷烟波去， 鸥鹭相忘没钓逢。

师徒两个正然看处， 只见那涧当中响一声， 钻出一条龙来， 推波掀浪， 撺出崖山， 就抢长老。慌得个行者丢了行李， 把师父抱下马来， 回头便走。那条龙就赶不上， 把他的白马连鞍辔一口吞下肚去， 依然伏水潜踪。行者把师父送在那高阜上坐了， 却来牵马挑担， 止存得一担行李，不见了马匹。他将行李担送到师父面前道：“师父， 那孽龙也不见踪影，只是惊走我的马了。三藏道：“徒弟啊， 却怎生寻得马着么？”行者道：“放心，放心，等我去看来。”

他打个唿哨， 跳在空中。火眼金睛， 用手搭凉篷， 四下里观看， 更不见马的踪迹。按落云头， 报道：“师父， 我们的马断乎是那龙吃了， 四下里再看不见。”三藏道：“徒弟呀， 那厮能有多大口， 却将那匹大马连鞍辔都吃了？想是惊张溜缰， 走在那山凹之中。你再仔细看看。”行者道：“你也不知我的本事。我这双眼， 白日里常看一千里路的吉凶。像那千里之内， 蜻蜓儿展翅， 我也看见， 何期那匹大马， 我就不见！”三藏道：“既是他吃了， 我如何前进！可怜啊！这万水千山， 怎生走得！”说着话，泪如雨落。行者见他哭将起来，他那里忍得住暴燥，发声喊道：“师父莫要这等脓包形么！你坐着！坐着！ 等老孙去寻着那厮，教他还我马匹便了！”

（节选自《西游记》第十五回，人民文学出版社，2005年）

译文：

1

Baezgonq gangj daengz Sunh Vugungh hohsoengq Dangzswngh laebdaeb yiengq baihsae bae, byaij le geij ngoenz loh, seizhaenx ngamj dwg ndwenlab ngoenznit, rumzbaek nityaujyauj, youh nit youh gyoet; diuz lohbya aeu byaij de youh dwg datdaengj soemsang、gumzgumz gamxgamx, bin hwnj bin roengz. Sanhcang gwih youq gwnz max, dingqraen giz gyae’gyanggyang miz singraemx, nyeuxgyaeuj heuh：“Vugungh, singraemx dwg daj gizlawz cienz daeuj?” Vugungh naeuz：“Gou ndaejgeiq gizneix heuhguh Bya’ngwzbuenz Rij- yiuhnyap, gojnaengz dwg ndawrij raemx yiengj.” Caengz gangj liux, couh daengz henzrij lo, Sanhcang beng cag dingz max daeuj yawj. Raen daengz：

Raemxnit ronz gvaq fwj, raemxsaw ingj ronghndit.

Fwnhwnz ndik lueg yiengj, fwjcaeux rongh doh mbwn.

Raemxlangh sinz lumj nyawh, singraemx rongx rumzliengz.

Lae yiengq dah huz bae, ouh loh hix haeujyinx.

Goengsae lwgsae song boux neix cingq yawj haeujyinx, fwtfat miz singgok daj rij daeuj, con ok duzlungz daeuj, ci raemx fan langh, ndonj hwnj byadat, siengj ciengj Dangzswngh. Vugungh vuengmuengz vut hingzlij bae, umj bohsae roengz max, riengjvaiq deuz bae. Duz lungz haenx gyaep mbouj hwnj, nyeuxgyaeuj lienz max daiq an ndwnj roengz dungx bae, yienzhaeuh ndaem raemx ndoj ndei. Vugungh soengq bohsae daengz gwnz ndoi sang bae naengh, yaek yien max dawzrap, caenh raen gij doxgaiq lij youq, duzmax mbouj raen liux. Vugungh dawzrap daengz baihnaj bohsae, naeuz：“Bohsae, ndaek lungz yak haenx mbouj youq lo, hoeng duzmax hix lek deuz lo.” Sanhcang naeuz:“Lwgsae ha, max deuz le lij ra ndaej raen lwi?” Vugungh naeuz：“Bohsae mbouj yungh yousim, gou seizneix couh bae ra.”

De doq ciseuq doq diuq hwnj mbwn bae. Yungh fajfwngz cuengq youq gwnz bwnda, aeu daraeh muengh yawj seiqhenz, cix mbouj raen duzmax. Vugungh daj gwnzfwj diuq roengz deih daeuj, naeuz：“Bohsae, duzmax raeuz gojnaengz ngaiz duz lungz haenx gwn lo, seiqhenz cungj ra mbouj raen.” Sanhcang naeuz：“Lwgsae ha, aen bak ndaek haenx hung daengz lawz bae, ndaej lienz max daiq an cungj gwn roengzbae? Gou naemj wnggai dwg lek deuz lo, byaij haeuj gumzbya lawz. Mwngz caiq saeqsim rara.” Vugungh naeuz：“Mwngz mbouj rox bonjsaeh gou, doiq daraeh gou youq gyangngoenz ndaej yawjraen cien leix loh gyae ancienz mbouj ancienz. Youq ndaw cien leix, lienz duzbiengzbeih mbe fwed, gou hix yawj ndaej raen, duzmax baenzneix hung, engqgya mbouj yungh gangj lo!” Sanhcang naeuz：“Couh dangq dwg de gwn lo, baenzneix gou baenzlawz baenaj ha! Siliengz lai lo, itloh cungj dwg dah caeuq bya, baenzlawz byaij ndaej!” Sanhcang doq gangj doq doek raemxda. Vugungh raen de daejfwtfwt, nyaenx mbouj ndaej hix heiqgaenj, hemq：“Bohsae gaej lumj ndaek vunz mbouj miz yungh ityiengh ndaej mbouj ndaej! Mwngz naengh youq! Naengh youq! Caj gou bae ra ndaek lungz yak haenx, baenzbaenz cungj hawj de boiz duzmax raeuz! ”

（北京市海淀区/Cau Fungh/赵 锋）

2

Vah naeuz Sunh Vugungh fugsaeh Dangz- swngh coh baihsae bae, geij ngoenz gvaqbae, cingq daengz ndwenlab mbwn nit, rumzbaek boqfofo, nae gaeklinlin; byaij gvaq roenbya lohdat, utut eujeuj, byasang goengq aemq goengq dox sonx youq, dat hau bo youh lingq. Dangzswngh naengh youq gwnzmax, daj gyae’gyae couh dingqnyi raemx laecaca, gig coeg rwz, baenq- gyaeuj dauqlaeng heuh: “Vugungh, dwg gizlawz miz raemx lae?” Sunh Vugungh naeuz: “Gou ndaejgeiq gizneix heuhguh Byasezbanzsanh, Rijyinghcaeuzgen, aiq dwg gij raemx ndawrij lae.” Vah gangj sat, max couh daengz bien rij, Dangzswngh naeg cagmax dingz roengzdaeuj yawj, raen daengz:

Raemxgyoet con fwj laefiegfieg,

Raemx sawliekliek daengngoenz hoengz.

Haemhlwenz fwndoek yiengj gyangndoeng,

Haetromh fwjhoengz nyumx mbwn doh.

Langh sang lumj nyawh sinzfaenfaen,

Da raen raemxdah hat rumz daeuj.

Dauqcawq mbouj raen oenqmok youq,

Duzduz roeg iek lumz aeu bya.

Saedoz song boux yawj cingq meih, fwt dingqnyi ndawrij yiengj sing ndeu, duz lungz ndeu bongh okdaeuj, con raemx fan langh, yat daengz lajdat, couh yaek ciengj aeu Dangzswngh. Sunh Vugungh doeksaet dwk vut gij doxgaiq gwnz mbaq bae, umj bohsae roengz max daeuj, fan ndang couh buet deuz. Duz lungz haenx gyaep mbouj ndaej hwnj, amq ndeu dawz duzmax caeuq aen’an gyan roengz dungx bae, dauq ndaem roengz raemx bae mbouj raen liux. Sunh Vugungh dawz bohsae soengq daengz giz diegsang bae naengh, dauqlaeng aeu duzmax caeuq garap, cij raen garap youq, mbouj raen duzmax. De dawz rap doxgaiq soengq daengz doiqnaj bohsae naeuz: “Lwg lungz ndai haenx mbouj raen ngaeuz gvaq, duzmax hix doeksaet buet daengz gizlawz bae lo.” Dangzswngh naeuz: “Lwgsae a, baenzlawz cij ra ndaej duzmax dauq ni?” Sunh Vugungh naeuz:“Cuengqsim, cuengq- sim, caj gou bae yawj gonq.”

De ci baez siuqrumz, diuq daengz gyang- mbwn, song da ok feiz rongh gim, gingz fwngz cw gwnz najbyak, seiqlengq yawjyawj, lij mbouj raen ngaeuz duzmax. Gaemh fwj roengzdaeuj, bauq naeuz: “Bohsae, duzmax raeuz aiq deng duz lungz haenx gwn gvaq, dauqcawq caiq yawj mbouj raen.” Dangzswngh naeuz: “Lwgsae a, aen bak lwg de miz geijlai hung, ndaej amq ndeu dawz duzmax caeuq aen’an gwn liux bae? Lauheiq duzmax doeksaet luenh buet, bae daengz gungxbya dieggumh gizlawz lo, mwngz caiq bae sijsaeq yawjyawj.” Sunh Vugungh naeuz: “Mwngz hix mbouj rox gij bonjsaeh gou. Doiq lwgda gou neix, banngoenz ciengz ndaej yawjraen gij ndeirwix youq cien leix loh gyae haenx. Lumj youq cien leix ndawde, duzbeih mbe fwed, gou hix yawjraen, duzmax baenzneix hung, gou lawz couh yawj mbouj raen?” Dangzswngh naeuz: “Deng de gwn lo, gou baenzlawz baenaj dem! Hojlienz a! Neix bae cien bya fanh raemx, baenzlawz byaij ndaej!” Gangj le, raemxda loenqbyoegbyoeg. Sunh Vugungh raen Dangzswngh daej, de baenzlawz nyaenx ndaej ndatheiq, hemq naeuz: “Bohsae, gaej baenzneix okcouj ndei mbouj ndei, mwngz naengh youq! Mwngz naengh! Caj Lauxsunh bae ra duz lwg ndai haenx, heuh de boiz duzmax dauq hawj raeuz couh baenz!”

（平果市/Yiz Ciz/余 执）