原文:正说处,后面闪过龙婆、龙女道:“大王,观看此圣,决非小可。我们这海藏中,那一块天河定底的神珍铁,这几日霞光艳艳,瑞气腾腾,敢莫是① 该出现,遇此圣也?”龙王道:“那是大禹治水之时,定江海浅深的一个定子,是一块神铁,能中何用?”龙婆道:“莫管他用不用,且送与他,凭他怎么改造,送出宫门便了。”老龙王依言,尽向悟空说了。悟空道:“拿出来我看。”龙王摇手道:“扛不动!抬不动! 须上仙亲去看看。”悟空道:“在何处?你引我去。”龙王果引导至海藏中间,忽见金光万道。龙王指定道:“那放光的便是。”悟空撩衣上前,摸了一把,乃是一根铁柱子,约有斗来粗,二丈有馀长。他尽力两手挝过道:“忒粗忒长些!再短细些方可用。”说毕,那宝贝就短了几尺,细了一围。悟空又颠一颠道:“再细些更好!”那宝贝真个又细了几分。悟空十分欢喜,拿出海藏看时,原来两头是两个金箍,中间乃一段乌铁;紧挨箍有镌成的一行字,唤做“如意金箍棒”,重一万三千五百斤。心中暗喜道:“想必这宝贝如人意!”一边走,一边心思口念,手颠着道:“再短细些更妙!”拿出外面,只有二丈长短,碗口粗细。
你看他弄神通,丢开解数,打转水晶宫里,唬得老龙王胆战心惊,小龙子魂飞魄散;龟鳖鼋鼍皆缩颈,鱼虾鳌蟹尽藏头。悟空将宝贝执在手中,坐在水晶宫殿上。对龙王笑道:“多谢贤邻厚意。”龙王道:“不敢,不敢。”悟空道:“这块铁虽然好用,还有一说。”龙王道:“上仙还有甚说?”悟空道:“当时若无此铁,倒也罢了;如今手中既拿着他,身上更无衣服相趁,奈何? 你这里若有披挂,索性送我一副,一总奉谢。”龙王道:“这个却是没有。”
①敢莫是——疑问之词。犹莫非是、难道是。
(节选自《西游记》第三回,人民文学出版社,2005年)
译文:
1
Cingq gangj daengz, baihlaeng ndojbienq Yahlungz、Saulungz naeuz:“Daihvuengz, mwngz ngonzyawj boux singq neix, mboujdoengz itbuen bw. Gaiq bauj ngauq diet saenz haem youq lajdaej Dahsaenz, yo youq ndaw haij raeuz haenx, geij ngoenz neix fwjhaet ndongq ronghsagsag, heiq fwifwdfwd, nanzdauh dwg aenvih boux singq neix couh yienh’ok ma?” Goeng Lungzvuengz naeuz:“Mwhhaenx Dayij ceihraemx, aen diuq dinghmaenh dingh diuz dah ndaw haij raemx laeg roxnaeuz raemx feuz, dwg ndaek ngauq saenz diet he, ndaej baenz yungh lwi?” Yahlungz naeuz:“Mboujguenj de yungh mbouj yungh, sien soengq hawj de, caih de baenzlawz gaijcau, soengq ok bakdou goengdienh couh deng lo.” Lauxlungz- vuengz ciuq hengz, caenh doiq Vugungh gangj liux. Vugungh naeuz:“Dawz okdaeuj hawj gou yawj.” Lungzvuengz baed fwngz naeuz:“Gwed mbouj doengh! Ram mbouj doengh! Yaekaeu siencaen bae ndawranz yawjyawj.” Vugungh naeuz:“Youq gizlawz? Mwngz yinx gou bae.” Lungz- vuengz dahraix yinx daengz cungqgyang huq dijbauj ndaw haij, sawqmwh gwnzmbwn ndongq ronghsagsag. Lungzvuengz ceijdingh naeuz:“Giz ronghsagsag haenx couhdwg.” Vugungh biengj buh hwnjdaeuj, baez mo, couhdwg diuz saeu diet ndeu, miz saek daeuj lai co, song ciengh lai raez. De yungh song fwngz caenhrengz ndaek hemq dwk:“Daiq co daiq raez lo, caiq dinj saeq di cijndaej yungh.” Ngamq gangj sat couh raen diuz bauj haenx suk dinj geij cik, saeq baenz hop. Vugungh caemhcaiq byoekgingj mbat ndeu, hemq:“Caiq saeq di engqgya ndei!” Gaiq bauj haenx caen bienq saeq haujlai. Vugungh angq raixcaix, dawz ok haijbauj baez yawj, laizlawz song gyaeuj dwg song aen gyok gim, cungqgyang dwg duenh diet ndaem he; nemdep aen goj deu miz coij saw ndeu, heuhnaeuz “faex gyok gim ngamjeiq”, it fanh sam cien haj bak gaen naek. De ndawsim amqriu dwk:“Liuhsiengj gaiq bauj neix bietdingh ngamjeiq vunz!” De doq byaij doq damzbywdbywd, fan fwngz dwk hemq:“Caiq bienq dinj bienq saeq di engq ndei!” De dawz diuz de ok rog daeuj, coh miz song ciengh baedauq, bak vanj gvangq.
Mwngz ngonzyawj de loengh saenzdoeng, langh bonjsaeh, dwk raemx Suijcinghgungh ndawde fan bae fan dauq. Hwk dwk Laux- lungzvuengz simndum mbeilek, gyoengq Lungzlwg hoenz saetsanq; duzgvi、duzfw hung、duzngieg cungj suk hoz, duzbya、duzgungq、duzbaeu caenh yo gyaeuj liux. Vugungh dawz gaiq bauj youq ndaw fwngz, naengh youq gwnz dienh Suijcinghgungh. De doiq Lungzvuengz riu naeuz:“Docih gekleiz simndei yawjnaek gou.” Lungzvuengz han:“Mbouj gamj dang, mbouj gamj dang.” Vugungh naeuz:“Gaiq diet neix yienznaeuz ndei yungh, lij miz gaiq gangjfap dem.” Lungzvuengz naeuz:“Daihsien lij miz gijmaz gangjfap ne?” Vugungh naeuz:“Mwhhaenx danghnaeuz caengz miz gaiq diet neix hix suenq lo; seizneix ndaw fwngz gaenq dawz de, gwnzndang mbouj miz buh doxboiq, baenzlawz guh ha? Mwngz gizneix danghnaeuz miz diuz buh longz, hixnaengz soengq dauq he hawj gou, caemh caez docih.” Lungzvuengz naeuz:“Diuz buh neix caen mbouj miz.”
(南宁市武鸣区/Banh Banghhan/潘邦汉)
2
Cingq gangj daengz neix, Buzlungz、Mbwk- lungz fwt byaij gvaqdaeuj naeuz:“Daihvuengz, ngonzyawj duz swng neix, itdingh mbouj itbuen, aeu yawjnaek cijndaej. Ndaw Haijcangz raeuz, gaiq dietsaenzcaen Dienhoz dinghdaej haenx, geij ngoenz neix migyanyan, ciudaeuz fwngfwng, nanzdauh dwg bungz daengz duz swng neix couh yienh’ok la?” Lungzvuengz naeuz:“Haenx dwg mwh Dayij ceihleix raemxdah, aen bauj rau dingh raemxdah raemxhaij laegfeuz ndeu, dwg gaiq saenzdiet, miz maz yungh ne?” Buzlungz naeuz: “Mboujguenj de yungh mbouj yungh, soengq hawj de, nyimh de lawz gaijguh, soengqok dougungh couh ndaej.” Lungzvuengzlaux ciuq coenz vah neix gangjlwnh Vugungh nyi. Vugungh naeuz:“Aeu okdaeuj gou yawj.” Lungzvuengz vanghfwngz naeuz:“Gwed mbouj ndaej hwnj! Daix hix mbouj ndaej doengh! Siencaen gag bae yawjyawj cijndaej.” Vugungh naeuz:“Youq gyawz? Daiq gou bae.” Goj Lungzvuengz daiq de bae daengz ndaw gyang Haijcangz, fwt raen gij saek henjgim ndongqmbanmban. Lungzvuengz vix le vix, naeuz:“Yap rongh haenx couhdwg.” Vugungh biengj buh byaij hwnjbae, lumh baez ndeu, neix dwg diuz diet saeu, nanq de miz daeuj lai hung, song ciengh lai raez. De caenhrengz roq le naeuz:“Miz di hung, miz di raez, caiq dinj di, nyaeq di cij yungh ndaej.” Gangj sat aen bauj haenx couh bienq dinj geij cik, nyaeq gien ndeu. Vugungh saenq le youh saenq, naeuz:“Caiq nyaeq di dem engq ndei!” Aen bauj haenx caen bienq nyaeq le geij faen. Vugungh vuenheij dangqmaz, gaem ok Haijcangz ngonzyawj seiz, yienzlaiz song gyaeuj dwg song aen gu gim, cungqgyang dwg duenh diet ndaemndwtndwt ndeu; apgaenj aen gu gaek miz hangz saw ndeu, heuhguh “diuz gu gim habsim”, naek it fanh sam cien haj bak gaen. Ndawsim gag angq naeuz:“Nanq aen bauj neix habsim hab’eiq!” Doq byaij doq naemj doq gag gangj, fwngz saenq dwk naeuz:“Caiq dinj caiq nyaeq di couh engq ndei!” Gaem ok baihrog, raez cij miz song ciengh, hung baenz aen bakvanj nei.
Mwngz yawj de roengh saenzdoeng, cuengq- langh goengfou, youq ndaw Suijcinghgungh baenq bae baenq dauq, hwk ndaej Lungzvuengz- laux simndum mbeilek, Lungziq saenzdedded, duz neix duz haenx cungj lau ndaej ndojdeuz bae. Vugungh gaem aen bauj youq ndaw fwngz, naengh youq gwnz Goengdienh Suijcingh, doiq Lungzvuengz riu naeuz:“Gyo’mbaiq ndenmaenh cingzeiq.” Lungzvuengz naeuz:“Mbouj gamj, mbouj gamj.” Vugungh naeuz:“Gaiq diet neix yienznaeuz ndeiyungh, lij miz coenz vah ndeu aeu gangj.” Lungzvuengz naeuz:“Bouxsien, lij miz maz gangj?” Vugungh naeuz:“Seizhaenx, dangh- naeuz mbouj miz gaiq diet neix, couh suenq lo; seizneix ndaw fwngz gaem de, gwnzndang mbouj miz geu buh ndeu caeuq de dox- daengh, lawz banh? Danghnaeuz mwngz gizneix miz longzvenj, simsoz soengq gou fouq ndeu, itcaez gyo’mbaiq mwngz.” Lungz- vuengz naeuz:“Mbouj miz yiengh doxgaiq neix.”
(上林县/Suh Dazcin/苏达进)