“Mbouj ndaej aeu nazreih daeuj ndaem faex!”
“Doiq faex dauq reih, baujcingq guek raeuz gag miz haeux gaeuq gwn!”
Lengqlengq cungj venj doengh gij byauhyij neix, angjda raixcaix.
Goengnazmaex gag cit ien bab- bab, ci dam ci, gwnz dieg gyaeujien luenhlab, ndawranz hoenzien goenj- geuj. De danq gaemz heiq raezrangh, gag nam naeuz:“Cwngfuj fatbag lo, guh gij saeh caeuq beksingq doiqlaeb, mbouj siengj hawj vunzlai gvaq ngoenz ndei lo.”
Goengnazmaex daj Nazmaex baih Cibfanh Daihsan haenx coemq daeuj Mbanjluegndaij. De gyaeuj soem naj byom, lwgda iqet, gwnz fwijbak geij diuz mumh mbe betset, bouxvunz vang, mwh gaijfang cogeiz youq ndoeng Cibfanh Daihsan camgya caegbang gvaq, ndigah seizneix vunzmbanj lij youq laeblaeng heuh de guh . Yienznaeuz gaenq dwg goenglaux betcib daihgeij lo, hoeng de rwz caengz nuk, uk lij lingz, baez hozhwnj sing lumj byaj maenj, aiq dwg doenghbaez guh caeggeq ndaej dingq goj lizsij Cungguek lai, rox aen dauhleix “hingz ndaej baenz vuengz, baih cix baenz caeg”, soqlaiz mbouj lau saek boux, gyoengq vunzmbanj cungj mbouj gamj nyex de.
Laengmbanj benq faexnganqciq cien geij go gwnz bo’ndoi haenx, Goengnazmaex ngamq ndaem song bi lingz sam ndwen, caengz gaeuq hung, gai caengz ndaej gyaqcienz, dangh- naeuz deng raemj bae caen saivaih lo.
Lumj geij bi gonq dajleix haeuxyangz ityiengh, Goengnazmaex ngoenzngoenz gwed faggvak bae benq faex de. Gij faexnganqciq de mboengqneix cingq donq naeng, yawj bae gogo hausak byaumbup, baenz coij baenz hangz, lumj gyoengq bouxbing baizdoih nei. Lajgoek faex ndai ndaej seuqsat mbouj miz saek go rum.
Benq dieg neix namh biz, ndaem maz baenz maz, bihaenx swnghcanjdui ceksanq baen nazreih daengz gak ranz, gyoengq vunzmbanj lau Goeng- nazmaex couh nyiengh naz ndei caeuq benq dieg neix hawj de. Geij cib bi gvaqdaeuj, ranz de ndaem gva ndaem haeuxyangz, yienghyiengh ndaej lai, ndaej soengyungz guh gwn、ciengx lwg. Seizneix gyoengq lwg cungj majhung baenzgya, bouxboux cix yiemz guh nazreih dwgrengz lai souhaeuj noix, doxcanj okrog dajgoeng ra ngaenzlaux. Mehyah de geij bi gonq baenz bingh dai gvaq, Goengnazmaex couh soengq gij naz de hawj goenglan ranznden ndaem, bonjfaenh gag ganq cien lai go faex neix. Bouxgeq lajmbanj mbouj lumj boux gwn haeuxgoenggya miz “ngaenz duiyouh”, naemj naeuz gek geij bi gai mbat faex ndaej saek cib lingz fanh maenz, caemh dangq “ngaenz duiyouh” lo. Byawz youh ngeix daengz miz raq rumz “beuj faexnganqciq hengz- doengh” neix daeuj laengz mbouj hawj de Goengnazmaex bigeq gvaq ngoenz ndei! Goengnazmaex heiqhwnj daengz byaibyoem bae, gag naemj ndawhoz:Danghnaeuz gwnz fwngz gou lumj doenghbaez miz cungq, yawj byawz gamj daeuj doengh?
Goengnazmaex neix, gyoengq vunzmbanj heuh de guh “caeggeq”, cwngfuj cix nyinh de guh boux “goengcaenz guekgya”, dwg “youhfuz duisieng”. Bihaenx bingdoih gaij- fangginh haeuj Cibfanh Daihsan bae dwk caeg, gyoengq caeggeq mboenj- gyu fatnon, gag biek baenz song bang, bang Goengnazmaex de rox yawj hingzseiq baenq fuengyiengq, douzyangz gaijfangginh, caemhcaiq yinx gaijfangginh bae dwk lingh bang caeggeq, daiq coih laebgoeng. Goeng- nazmaex fwt ndaej bienqbaenz boux “dwk caeg yinghyungz”.
Cunhveij boux Couh fucujyin fucwz guenj Mbanjluegndaij haenx youh daiq gyoengq gunghcozdui roengz mbanj daeuj siencienz gij cwngcwz “doiq faex dauq reih” lo. Goengnazmaex soengz youq bakdou, fwngz dawz fag caxfwnz ndongq- myanmyan ndeu, haeb faenz haeb heuj maenj naeuz:“Gij reih duh gou, gou ndaem gijmaz gven sou viz saeh ha? Byawz gamj daeuj doengh, gou raemj aen gyaeuj de doek roengzdaeuj bae.”
Gangj naeuz liux bae, gyoengq cunh ganbu seizneix, cawz le Veiz cihsuh, Goengnazmaex caen mbouj yawj bouxlawz hwnjda. De ciengzseiz naeuz:“Sou suenq lauxgeij ha, doenghbaez gou camgya gwzming mwhhaenx sou caengz rox youq gizlawz.” Hoeng boux Veiz cihsuh neix caeuq boux cihsuh wnq liggaiq mbouj doxdoengz, de doeg daihhag gvaq, haeuj singz guhhong gvaq, miz caizhag, miz damdang, guh ndaej saeh. Geij bi gonq yah Goengnazmaex baenz binghnaek yw bae cib geij fanh maenz ngaenz cij dai, couh dwg Veiz cihsuh bang dawz caizliuh bae sinhcingj minzcwng “banggouq”, ndaej bauqsiu dingzlai ngaenzyw, sawj ranz Goengnazmaex ndaej anyienz dingj gvaq mwh ceiq hojnanz.
Gyoengq gunghcozdui cunhveij youq Mbanjluegndaij baez ranz baez ranz bae damzvah, gienq doengh boux dawz reih daeuj ndaem faex haenx raemj bae dauqcungz guh reih ndaem doenghgo loegcak, danghnaeuz miz gunnanz cwngfuj hix ndaej baij vunzhong daeuj bang raemj、bang vet goenqfaex、bang cae reih dem. Haidaeuz gyoengqvunz cungj caemrwg mbouj guhsing, deng gienq lai le couh miz mbangj sim’unq lo, ciemhciemh hanbak naeuz raemj cix raemj ba.
Mbanjluegndaij gij faex ndaem ciemq reih haenx boux daengz boux hawj raemj bae dauqfuk guh reih, doeklaeng dandan lw benq faex Goengnazmaex caengz raemj lo.
Caemh nanzgvaiq Goengnazmaex mbouj haengj, de daj mwhcoz coemq daeuj Mbanjluegndaij le, aenvih saenfaenh daegbied, vujcanghbu couh nyaemhmingh de dang minzbingh baizcangj, ciengzseiz ndaej bae daduibu dawz cungq hen gij vunz famh loek, soqlaiz cij miz de bae guenj vunz haep vunz, caengz miz vunz daeuj ha de hangz de gvaq, seizneix gij ganbu oiq neix yaek daeuj “gezse”(hangz) de, de baenzlawz fug?
Couh fucujyin naeuz:“Goeng’au, daj gij doz veisingh veh sienqhoengz yawjok, benq faexnganqciq mwngz dwg ndaem youq reih gaeuq, ciuq cwngcwz, yaek deng raemj bae dauqfuk guh reih bw.”
“Mbouj hawj vunz guh gwn la? Byawz hawj sou gij gienzlig nyaenx hung?” Goengnazmaex rongx naeuz.
“‘Doiq faex dauq reih’ cwngcwz dwg Cunghyangh guh dingh, gak gaep cwngfuj caengzcaengz lozsiz, dou cij mboujgvaq dwg daeuj siencienz lwnh mwngz rox gienh saeh neix.”
“Gou mbouj saenq Cunghyangh rox guh gij saeh sonjhaih leih’ik beksingq, haengjdingh dwg sou youq baihlaj gag luenh gauj.”
“Neix, mbouj dwg sonjhaih leih- ik beksingq, dwg heuh caezgya guh nazreih wnggai ndaem doenghgo haeux, gaej dawz daeuj ndaem faex, gaej hawj faex ciengjciemq gij dieg nazreih.” Couh fucujyin gej naeuz.
Goengnazmaex hemq naeuz:“Geij bi gonq vunz doiq reih ndaem faex guekgya lij hawj ngaenz boujdiep, guhlawz daengz gou ndaem mbouj ndaej boujdiep cixbah, dauqfanj heuh gou raemj bae?”
“Guek raeuz vunz lai nazreih noix, danghnaeuz bouxboux cungj aeu nazreih daeuj ndaem faex mbouj ndaem doengh gohaeux, cibseiq ik vunz daengzcog yaek gwn gijmaz? Ndigah guekgya cix gaengawq guek- cingz dingh ok cwngcwz moq……”
“Hw, gaej dawz gij dauhleix haex neix daeuj luk gou, gou mbouj dwg lwgnyez sam haet lo!”
“Aeya, bouxlaux ha, boux rox hingzseiq cij ak, liglaiz cungj mbouj miz bouxlawz dingj ndaej gvaq cwngfuj!”
“Yaeuh viz gou.” Goengnazmaex gikdoengh dangqmaz, de naj nding naj gyaemx, geij diuz nyinzhoz beng ndaej yienhsag. “Sou sawq daeuj raemj yawj, gou caeuq sou buekmingh, gou nyaenx geq dai hix ndaej seiq ndeu lo, danghnaeuz sou dai, yah sou lij baenz maiq lwg sou lij baenz gyax, yawj bouxlawz lai dij.”
“Danghnaeuz mwngz mbouj nyienh raemj, boux lauxgoengcaenz ndeu lij dingjfamh cwngcwz, neix cienz okbae mbouj ndeidingq bw.”
“Yaek raemj gag bae raemj gij ranz sou, gaej daeuj raemj gij gou! Gangj byot bae gou mbouj dwg doiqdingj Cunghyangh, gou dwg raen gij ganbu baihlaj luenh guh sam ciengz sou neix yawj mbouj gvaqda!” Goengnazmaex yied gangj yied hozgaek, doq raex doq fwngz yeix Couh fucujyin caeuq geij boux gunghcozdui, caen lumj bouxak ndawsaw《Suijhuj Cuenh》gag naeuz fanj guenfouj mbouj fanj ciuzdingz.
……
Raemh ndaej bak cungj roz, damz ndaej hoz cungj ndangj, bungz deng bouxvunz nyangq, nyaemh gangj cungj mbouj doeng. Couh fucujyin cij ndei dauqbae bauq cingzgvang hawj cunhveij.
Ngoenz singgeiz roek, Veiz cihsuh gwih dienhci ok haw cawx geij gaen byaek song gaen laeuj, miz vunz dongx de:“Cihsuh, singgeiz roek gya byaek ha?”
Veiz cihsuh han naeuz:“Mbouj, gou yaek bae Luegndaij yawj laux- goengcaenz ndeu.”
Aen lahbah venj gyangmbanj haenx haethaemh cungzcungz fukfuk gwq boq geij hot fwen vwnzyidui cunhbu eu haenx, vunzlai dingq ndaej rwz cungj yaek hwnj daw. Mbangj boux maij dingq, mbangj boux yiemz laeglaeh.
“Hah ndaej nazreih youq,
Ciuhciuh daeuj guh gwn,
Bouxvunz youq lajmbwn,
Haeuxgwn ceiq youqgaenj.
Cungguek miz vunz lai,
Mbouj hawj sai diegdeih,
Nazreih couh nazreih,
Mbouj ndaej guh caux ndoeng.
Dingh cwngcwz okdaeuj,
Baujcingq haeux ancienz,
Yaek hwng guek hwng biengz,
Raeuz aeu riengz Dangj byaij.
……”
Gvaq song ngoenz, miz bang vunzhong ndeu daeuj raemj gij faex Goengnazmaex. Vunzmbanj raen le cam Goengnazmaex:“Faex mwngz baenz gai la?”
Goengnazmaex han naeuz:“Gaigak bae, nienzgeij geq lo mbouj miz rengz dajleix, gyoengq lwg gou naeuz gij dieg neix riuzcienj bau hawj vunz ndaem lo.”
“Caeggeq Nazmaex”