(ciep daih 3587 geiz)
Mingz Cingh seizdaih bouxbing Bouxcuengh Guengjsae heuh “binglangz”. Binglangz soqlaiz cungj dwg maenh’ak ndangrengz, youq seiz dujswh Mingzdaih, ranz Bouxcuengh baih Gviqsae seng daeglwg ne, couh dawz de dangq dwg binglangz bae lienh. Lwgsai seng okdaeuj, bohmeh couh caengh ngauqfaz caeuq daeglwg naek doxdoengz ndeu, venj youq gyaeujmbonq daeglwg. Daengz daeglwg ndaej cib bi le, couh aeu ngauq faz neix daj baenz fagmid, venj gwnzhwet de, ciengzseiz son de foux mid lienh gienz. Aenvih daj iq couh lienh goengfou, doengh gij lwgsai neix gaj caeg gig ak, cungj fungsug neix lienzdaemh daengz seiz Minzguek. “Sam ngauq dietyangz daj fagcax, venj gvaq gwnzhwet bi mbouj dingz; byawz gamj laengz roen hoenx gwzming, hoz mbouj deng gat hwet dingh gat”. Doengh gij fwen youq dieg Bouxcuengh daihhengz neix couhdwg cingqmingz.
Bi 1555, 6800 lai boux binglangz Gvangjsih Denzcouh、Gveihsun Couh、Nanzdanh Couh、Nazdi Couh、Dunghlanz Couh daengj gak couh haenx, youz Vajsi Fuhyinz daiqlingx, foedfoed nanghnangh bae baihnaj Gyanghcez, byaij baenz geij ndwen, geij cien leix roen. Gyoengqde youq ngoenz sam nyied cibsam bae daengz dieg- hoenxciengq Sanghaij Ginhsanhvei. Seiq nyied co, caeggeq Yizbwnj baij 3000 lai bouxbing ciemqhaeuj Ginhsanhvei, Vajsi Fuhyinz daiq bing bae dwk, gaj ndaej gyoengq caeggeq Yizbwnj bonghdeuz satsat, baez daih’it cienjbienq le aen daihbuenz doengnamz hoenx caeggeq Yiz- bwnj neix. Ngoenz seiq nyied ngeihcib, 4000 lai boux caeggeq Yizbwnj daeuj famh Cezgyangh Gyahhingh. Vajsi Fuhyinz lingxdaeuz baegonq, caeuq gyoengq bing youxdoih boiqhab, humx gyoengq caeggeq Yizbwnj youq ranghdieg Vangz- gyanghgingh, gaj bae 3000 lai vunz, gaj dwk gyoengq caeggeq Yizbwnj yaek dai mied, baezneix ndaejhingz le, cienjbienq aen daihbuenz hoenxciengq. Roek nyied, youq Ciengzciengq Gyanghsuh Luzginghba, Vajsi Fuhyinz daiqlingx gyoengq binglangz youh gaj bae 300 lai boux vunzdig, coemh bae 30 lai aen ruz, hawj gyoengq caeggeq Yizbwnj lau dwk mbeicieg bae.
Binglangz doq hoenx doq hingz, ciengzseiz hoenx ok goenglauz hung, hawj vunz henzhaij miz ceiqheiq bae buekguh dahraix. Coenz fwen “va ranz Vaj, nak gaj caeg” neix youq henzhaij Gyanghcez cienz ndaej ceiq lai, vunz dangdieg heuh Vajsi Fuhyinz baenz “bouxciengq baujbin” “bouxciengq sizcu”. Vajsi Fuhyinz daiqlingx binglangz youq ciengzciengq hoenx caeggeq Yizbwnj neix cienjhoenx cien leix, ginggvaq le Ciengzciengq Celinz、Ciengzciengq Swngdunh、Ciengzciengq Gyahmeij Sanghhihgyauz、Ciengz- ciengq Sunghgyangh、Ciengzciengq Gunhsanh、Ciengzciengq Luzginghba、Ciengzciengq Cauz- hozgingh daengj ciengq mizmingz haenx. De gaj dig mbouj dingz, henhoh henzguek baujhoh beksingq, hawj vunz roxnyinh caeggeq Yizbwnj caemh dwk ndaej deuz, goenglauz gig daih. Gyahcing Vuengzdaeq fung de baenz “Ngeih- binj Fuhyinz”.
Vajsi Fuhyinz caeuq gyoengq binglangz hoenxciengq maenh’ak, daengz gyawz cungj ndaej hingz. Yienghneix, de dwg miz maz fuengfap hoenx dig ndaej hingz ni? Gangj hwnjdaeuj miz geij yiengh: Rox yungh bing, gij bingfap geq Bouxcuengh ndawde suenq bingfap Ranzcwnz miz baenzdauq、haemq caezcienz; rox ceih bing, gij doih Vajsi Fuhyinz cujciz laebguh caezcienz, gvigawj yiemz, aenbiu yienhda, ndei couh ciengj, loek couh fad; gyaez bouxbing, Vajsi Fuhyinz dijsik bouxbing raixcaix, daengz seizneix ndawbiengz lij riuz miz gij fwen de gvansim bouxbing dem; rox lienh bing, de aeu cungj fuengfap doengzbouh lienhbing haenx daeuj lienh gyoengq bing, doeklaeng vunzlai Bouxcuengh dawz gaiq hanghmoeg neix guh baenz vueddoengh haizgiek doxdax.
Hoeng, vunz cungj miz gaiq liuh mbouj daengz ndeu. Seiz binglangz Guengjsae caeuq gyoengq doih siujsoq minzcuz gizyawz boiqhab buek hoenx vunzdig, lienzlienz ndaej hingz, cungjduh dacinz Cangh Gingh boux dungjlingj hoenx caeggeq Yizbwnj neix deng hakrwix Yenz Sungh haih dwk naengh lauz, gij doih hoenx caeggeq Yizbwnj noix le bouxdaeuz ak ndeu. Gij ceiqheiq hung guh mbouj ndaej liux, Vajsi Fuhyinz simnyap bingh le, couh yienghneix dauqma ranzmbanj lo, gvaq mbouj nanh youq aen dujswh fujsuj Denzcouh bingh dai, ngamq ndaej 59 bi, gvaqlaeng ciuzdingz boujfung de baenz “Suzyinz”.
Youq seizneix baihdoengbaek Bwzswz Si Denzyangz Gih Denzcouh Cin Lungzbingz Cunh Mbanjnazdou miz gaiq diegmoh Cwnzsi ndeu heuh “Diegnaih”, Vajsi Fuhyinz bingh dai le, gyoengqvunz hoem de youq gizde. Baihnaj moh miz saeu rin、duz ma rin、saeceij rin caeuq beimoh, gwnz sigbei gaek miz “Mingz fung Suzyinz aenmoh Ranzcwnz Vajsi” geij cih saw neix. 460 lai bi gvaqbae lo, gyoengqvunz lij ndaejgeiq gij gojgaeq mehmbwk Bouxcuengh Mingzdaih ak neix buekmingh hoenx caeggeq Yizbwnj. Vunzlai dangdieg, daegbied dwg lwglan Ranzcwnz caeuq vunzlai ranghdieg henzhaij Gyangh、Cez、Minj baihdoengnamz, seiz mbouj seiz youh daeuj neix hwnjyieng hawj mehmbwk minzcuz ak neix. Lizsij baenzbaenz ndaejgeiq, seiz ranghdieg Vazya deng vunzdig guekrog daeuj famh, miz nanh lo, mehmbwk ak neix mboujgoq gij dailix swhgeij, dingjhoenx vunzdig guekrog. Vajsi Fuhyinz hawj Bouxcuengh raeuz gig miznaj, vunz raeuz ciengxlwenx gingyangj gij gamjcingz gyaez guek de.
(sat)