Gou diemj saenj iencaij ndeu cuengq youq gwnz yangzdaiz, daxboh youq ndaw yaem, de itdingh roxndeq.
Seizneix aen sim gou riengz gij hoenzien mbinfiegfieg, hoenzien bae geijlai gyae, aen sim gou couh mbin bae geijlai gyae.
Daxboh dwg boux vunz ceiq yinx ien ndeu, gou 8 bi seizhaenx, daxboh couh hainduj citien lo. Daxboh hag gwn ien, dwg seizhaenx nyienghfwngz de baenzndiet, doeklaeng menhmenh oknong, mbouj geijlai nanz, hohfwngz daxboh couh goenq lo. Couh youq daxboh mboujmiz hohfwngz seiz, bohlungz bae haw youh doek roengz dah bae dai, daxboh fwngz in sim engq in, daej daengz raemxda mboujmiz. Daj seizde hwnj, daxboh couh gwn ien gwn laeuj siuheiq, haujlai nanz cungj byaij mboujok ndaw laep daeuj.
Ien dwg gij cingsaenz haeuxgwn daxboh noix mboujndaej, gou doeg cuhcungh seizhaenx, daxboh gwn ien lai raeuh. Aenvih seizhaenx ndaw ranz gungz, bi daengz ndwen gwn donq ra donq, daxboh sim couh luenh lo. Aenvih mboujmiz haeux roengz rek, lij soengq haj beixnuengx dou bae doegsaw, ndigah, youq mwh byonghhwnz vunz caem mbwn fwz, hoenzien mbin haeuj ndaw rug dou daeuj, dou couh rox daxboh hwnq gwn ien lo.
Daxboh dwg boux canghfaex ndeu, mbwn caengz rongh, de couh hwnqdaeuj bauz faex、gawq faex、siuq conghfaex, guh daengq、daiz、 doengj、bat doengh gij doxgaiq faex neix dawz bae haw gai, banhaemh cawx haeux caeuq mienhdiuz dauq hawj dou cawj gwn, de couh naengh youq bangxhenz cit ien, yawj dou haj beixnuengx doxciengj gwn, yienzhaeuh riu lo.
Seizhaenx gungzhoj, daxboh aeu ciengx caet boux vunz, aen mbaq naeketet, de cijndaej aeu laeuj daeuj gej heiq mwnhndang, gwn ien daeuj siuheiq. Miz bi ndeu, daxmeh baenzbingh naek lo, ndaw ranz youh mbouj miz haeuxgwn, daxboh lienz hab ien “cinghcuz” it gak ngaenz cungj cawx mbouj hwnj. Daxboh aeu mbaw faexbu daeuj dak roz, yienzhaeuh aeu cax cab baenz iensei, cang roengz aen daehbaengz bae, aeu gij bonj saw cozyez dou sij gvaq haenx sik baenz mbaw baenz mbaw, dawz mbawfaex guh baenz “iensei” aeu ceij gienj hwnjdaeuj, amq beij amq hung dwk cit mbouj dingz. Seizhaenx, raen daxboh roengz hoz geij amq, daengz byonghhwnz lij ndaejnyi de ae mbouj dingz.
Ien buenx daxboh bi gvaq bi, ngoenz gvaq ngoenz, caj dou geij beixnuengx majhung baenz- vunz, daxboh byoemgyaeuj gaenq hau liux lo. Daxboh 60 bi bihaenx, dou geij beixnuengx raen daxboh ae lai, couh gienq daxboh gaiq ien. Daxboh cibfaen damhdingh dwk naeuz:“Hawj gou gaiq ien caeuq gaiq laeuj, liz gyoengqsou bae hix mbouj geijlai nanz lo.” Dingq daengz neix, dou caiq mbouj gamhanh daxboh gaiq laeuj gaiq ien lo.
Ngoenzndei cungj suenq muengh daengz lo, dou haj beixnuengx bouxboux baenzgya baenz- dangq, hoeng “faex yaek dingz rumz lij boq, lwg ciengx boh boh mboujyouq.” Daxboh youq bi 1997 nienz liggaeuq ndwencaet byag dou bae lo, bihaenx daxboh ngamq ndaej 67 bi.
Daxboh gvaqseiq le, bi daengz ciet cingmingz, dou geij beixnuengx cungj cawx ien ndei soengq daengz henzmoh diemj hawj daxboh, youq henzmoh gangj gij ginglig daxboh gaxgonq hawj lwgnyez dingq, gangj de baenzlawz guhvunz. Hoeng hoenzien rang, laeuj rim henzmoh, mbouj raen daxboh gwn, mbouj raen daxboh gangj. Dauq daengz ranz, gou couh sij souj sei ndeu:
Gyanghaemh youq dieg wnq
Gou couh ngeix daengz daxboh
Daxboh dwg gofaex ndawndang gou
Deng rumz roek nyied boq de bibi buengq-
buengq
Gou got ngefaex de byaij youq diegvunz
Youq ndaw siengjmuengh fangzhwnz
Gou gip ndaej haujlai mbawfaex
Cungj nyinhnaeuz goengqbya dwg ceiq sang
Gij ingjngaeuz daxboh beij goengqbya lij sang
Daxboh lumj diuz gaeuheu ndawbya
Menhmenh bienq geq
Seizneix byaij youq gwnz garoen sugseg
Caiq mboujraen ndangngaeuz daxboh haeuj-
bya bae
Doengh bi, daxmeh maij mboendamz
Mboendamz daxboh youh soh youh bwnh
Daxboh mbaet dwk mbouj gangj
Ndaq cwz okbae caereih rauqnaz
Daxboh gvaqseiq, gou hix bae youzlangh
Youq rogsingz dajgoeng
Mwh mbwnlaep yaekdaengz
Menhmenh daeuj gyawj gou
Gou couh raen cien bya fanh rungh
Caeuq aen mbanj ndeu caemrwgrwg
Daxboh couh youq aen dieg neix sengmaj
Sei raiz sat, raemxda gou hix lae daengz rog. Dwg daxboh hawj gou sengmingh, dwg daxboh son gou guhvunz, dwg daxboh guh buengjyiengh gou, gou cij rox son lwg gou, seizneix lwg gou cij rox dauhleix, cij gauj ndaej okbae.
Gyanghwnz vunz ninz mbwn caem, gou dwk dienhnauj raiz faenzcieng, raiz mbouj roengzbae seiz, gou couh gwn ien saenj ciep saenj. Seizde geijlai lumj daxboh gwqnduj buenqhwnz hwnq gwn ien nei.
Miz vah naeuz:“Ciuhlwg damq ciuhboh.”Ranz gou sam beixnuengx sai couh miz song boux ciepban daxboh gwn ien. Godaih ien mbouj ndaej noix, doeg cuhcungh couh hainduj gwn ien lo. Lij iq geiq ndaej, godaih gwn ien deng daxboh raen, daxboh hozunq naeuz:“Lwg ha, ien mbouj hab gwn, gou gwn le ienqhoij mbouj gib.”Godaih mbouj dingq, lij guhcaeg gwn daengz geq. Geij bi gonq, godaih fat ae, ngoenzhwnz cungj ae mbouj dingz, ae daengz rueglwed bae, doeklaeng bae yihyen genjcaz, aen bwt godaih gaenq fonx bae dingzlai. Doeksat, godaih yienqlaeng mbouj dingq daxboh gienq gangj.
Bi’gvaq, miz haemh ndeu, gou raiz faenz- cieng daengz gyanghwnz, cit ien le vut gyaeujien daengz aen doengjlabsab bae, mbouj geijlai nanz, doengjlabsab ok oenq lo, seizhaenx, gou cingq baiqlaeujninz, singj daeuj seiz feiz cingq remj hwnjdaeuj, gou baez yawj: Dai lo! Feiz remj daengz aen siengceij lo. Gou ganjgip aeu raemx daeuj ndaep feiz, caeklaiq gou raen vaiq, ndaep ndaej gibseiz, cij mienxbae ciengz feizremj ndeu.
Gou vaiq bae fan aen siengceij, gij cwnggen ndaw siengceij cungj deng feiz remj caez lo. Daegbied dwg mbawsiengq daxboh ce roengzdaeuj haenx, remj ndaej mbouj lw saekdi. Gou bom youq gwnz daiz, cuengqsing daej lumj fwn doek raq nei. Aenvih, daj baezneix doxbae, gou caiq mboujmiz mbawsiengq daxboh lo, caiq mboujndaej caeuq daxboh gangjvah lo……Ginggvaq gienh saeh neix, gou mieng caiq mbouj gwn ien.
“Hanh mwngz doek youq ndawdoengh / sinhoj guhhong cij dwg vih ciengx gou hung / mwngz ged gwn ged yungh soengq gou bae hagdangz / hawj gou rox saw rox sa baenz aekgvangq / mwngz gag dawz mbaqrap naek ndwenngoenz youq gwnzmbaq / vih daengx ranz bouxlaux bouxiq mbouj dingz nyaengq hong / mwngz cungj cengjdingj ndoksaen sohnoengnoeng / son gou guhvunz sim soh mbouj gungj / daxboh ndeigyaez gou daxboh gingqgyaez gou/ ciuhvunz diuz roen neix mwngz buenx gou byaijroen / bungz rumz bungz fwn mwngz bang lanzdangj / vih gou mwngz cimz doh le haemzhoj……”Gou byaij gvaq gwnzhaw, mboujrox ranz lawz hai soujgo《Daxbohlaux Gingqgyaez》, gou mwnh youq mbouj byaij, cigdaengz singgo ciengq sat cij doengh din.
Bi neix sam nyied sam, aenvih Mbanjnazlauz youq Gunghbaujfuj guh aen hozdung ndeu daeuj angqhoh sam nyied sam, gou dwg boux vunz cujciz ndaw mbanj, ndigah liz mbouj ok ndang, mboujndaej dauqbae ranzcoj sauqmoh lo, cibfaen nanzgvaq, gou youq baihrog raen daengz bauq- ciengh yiengj bizbiz bazbaz, ceijcienz venjrim gwnz moh, raemxda gou couh lae roengz naj daeuj. Gou cijndaej diemj swnj ien ndeu cuengq youq gwnz yangzdaiz, ndawsim niemh naeuz:“Cojcoeng, dax- boh daxmeh, cingj yienzliengh gou mbouj hauqswnh ba!”