Seizhah seizcou, daxboh mbouj youq ranz nonsei couh youq suen gonengznuengx guhhong. Dajleix gonengznuengx hix yawj dinfwngz, doenggvaq mbaet nyod、saej ngemh daengj fuengfap haednaenx mbangj mbaw nyod nengznuengx maj, coisawj go de maj ndaej cingjcaez mwn ndei, demlai mbaw nengznuengx. Aenvih daxboh aen ndang bizbwd ga mbouj bienh, de ciengzseiz ga ndeu gvih youq laj faex nengznuengx, cib lwgfwngz miz rengz de youq ndaw ngemh faex mbaet nyod、saej ngemh seuqset. Baez yaek noddoengh daxboh couh gyad aeu, roxnaeuz ciq rengz mbonq faex nengznuengx aeu. Daxboh haengj dingq gij sing rumz ci ndoeng gonengznuengx, haengj mbaw nengznuengx dek gwnz naj miz heiq singjsien, ndoeng gonengz- nuengx menhmenh mbouj raen bouxvunz nyaengq de, daengz seiz raemxraiz ndaek mbaeq genbuh, daxboh cij daj benq heuswd haenx byaij saemxsax okdaeuj.

Daxboh daj cisamloek dawz geij daeh mbaw nengznunegx roengzma, youh hwnj cimozdoz, bongh bae cunhbu. Ngoenzneix, ndaw mbanj “song veij” heuh vunzmbanj yawj aen gih youqgaenj nonsei Bingzvaiz Cunh, ngonz aen ranz nonsei hung gyoebgyonj byauhcunjva ndawde, aen de hwnq sam doengh sam caengz ngeihcib seiq gan, ancang cienz dauq sezbei, ciengx nonsei mbouj yungh bae rengz geijlai lo. Cunh cihsuh naeuz, gij reh youq aen ranz nonsei byauhcunjva yienghneix ciengx okdaeuj, canjliengh sang gvaq ranz nonsei itbuen haenx, ndoengj reh ndeu gaxgonq ceiq sang dwg goujcib gaen, seizneix sauz daengz it bak it cib gaen, lai baenz ngeihcib gaen.

Daxboh lumj laeq lwgnyez ceuqleuz ndeu, ndwn youq gwnz gihgai vazgveij, sawq yawj youq gwnzde bu mbaw nengznuengx gueng nonsei, gihgai vazgveij rod daengz gizlawz, mbaw nengznuengx couh bu daengz gizlawz, yaep ndeu couh bu rim aen ranzreh. Gwnz dingj gyaeuj, aen’gyaq nonsei baenz baiz baenz baiz cingjcaez dangqmaz, yungh yauzgung bae dingh nonsei ok sei gonq laeng, ndaej doenggvaq yauzgung dawz aen’gyaq nonsei hwnj roengz daengz dieg daegdingh ndeu. Daxboh danq naeuz:“Ya! Neix couh dwg ciengx nonsei byauhcunjva ha, neix couh dwg ciengx nonsei gihgaiva ha? Ndei lo ndei lo, miz yienghneix, ciengx nonsei couh mbouj heuh baeg lo, heuh guhcaemz ndaej lo.” Coenzvah daxboh gangj dwk hawj vunz riu liux. Mbouj miz byawz rox, seizhaenx daxboh couh gag naemj guhlawz gaijcauh ranz nonsei ndaw ranz lo.

Youq Bingz- vaiz, lumj daxboh yienghneix, boux ciengx nonsei bingz- ciengz haenx cungj dwg youq ranz bonjfaenh caiq hwnq gan ranz nonsei ndeu, doengh gan ranz nonsei gag hwnq haenx miz cwngfuj bangbouj. Daxboh miz sam gan ranz nonsei, youh gvangq rongh youh doeng rumz. De baiz aen mbonqgyaq baenz seiqcingq, laj daej saj caengz hoi siudoeg ndeu, baihgwnz caiq demh caengz mbaw nengznuengx singjsien ndeu. Baez gueng nonsei, de caeuq daxmeh gaeuz hwet, menhmenh saj mbaw nengznuengx hawj duznonsei, gyoengq nonsei haubieg haenx couh ngiengx gyaeuj ngaux gwn ngaux gwn. Baez gueng nonsei, daxboh raen diuzhwet naet yaek dai, daxmeh caemh gaeuz hwet dwk, ga sang ga daemq riengz roen henz mbonqgyaq gaebgeb haenx nod doengh. Daxboh naemqsim daengz buek nonsei neix ok sei le couh gaijcauh ranz nonsei.

Daxboh saenq gij dinfwngz bonjfaenh, de ra ndei faex, gawq raez lumj ranz nonsei, nda youq roen gaeb henz mbonqgyaq haenx, gwnzde bu bingz caengz benj hajcib lizmij ndeu, aeu gangding ding ndei, lumj diuz giuz ndeu, caiq yungh geij cib maenz ngaenz cawx ma aen cicengj bingzbanj loekgingj ndeu, bingzmienh gaijcauh suenq guh ndaej lo. Daxmeh cuengq aen’gyaw hwnj gwnz cicengj loekgingj bae, youq gwnz giuzfaexbenj baedauq cengj rag, haenh naeuz, gij dinfwngz canghfaex laux mwngz lij ndaej bw, fuengbienh lai lo, laj benj caiq ndaej bu nonsei, mbouj ciemq dieg, hix mbouj lau duznonsei deng at deng daemh.

Daxboh engq miznaj lo, de ndaengmoj dwk naeuz, lij miz giz ak dem bw. De raen aen dabgyaq ok sei haenx baez nda、hwnjroengz mbouj bienh, hix dwgrengz, gag song laux aeu fwngz rag hwnj roengz bae rengz lai, daegbied dwg daxmeh, baezbaez swng hwnj aen’gyaq cungj lumj buekmingh nei. Daxboh longh gij gangguenj、loekgingj gwnz fwngz, youq gwnz dingj ranz nonsei hanh aen gyaqgak, cang haeuj loekgingj, cang hwnj aen’gyaq hwnjroengz hanh ndei haenx, dawz baenz baiz dabgyaq venj yinz. De yuq daxmeh daeuj, song vunz gag ndwn mbiengj ndeu, lumj gaxgonq nei rag diuzcag gyaqhwnjroengz, miz loekgingj, gyaqhwnjroengz hwnjbae roengzma gig yungzheih. Daxmeh riuvauvau, lumj lwgnyez dam youz nei, baebae dauqdauq rag diuzcag, gyaqhwnjroengz youq baihnaj de hwnj caiq roengz, roengz caiq hwnj vaiqriri.

（4）

夏秋季节，父亲不在蚕房的时候通常都是在桑园里忙活。桑树的护理是一门技术活，需要通过疏芽、整枝等方法来抑制部分桑芽的生长，促使树形整齐、长势旺健，增加桑叶产量。因为上身肥胖，下肢又不太灵活，父亲通常是单膝跪在桑枝下，粗大的十指娴熟地在桑树间疏芽、整枝。移动的时候他双手撑地，或是借力较粗的桑杆，半爬式地往前挪动。父亲喜欢风吹过桑林的声音，喜欢桑叶贴过脸庞的清新，他忙碌的身影被桑林吞没，直到露水打湿袖口，才从一大片绿荫中蹒跚着走出来。

父亲把几袋桑叶从三马仔上卸下来，又跨上摩托车，往村部赶。这一天，村“两委”组织村民参观平怀村桑蚕核心区建设的标准化集中大蚕房，三栋三层二十四间标准化集中大蚕房都安装了全套省力化养蚕设备。村支书介绍说，在这样的标准化蚕房里养殖的鲜茧，产量要比普通蚕房高，一般一张蚕可达一百一十斤，比以往最高的九十斤多出了二十斤。

父亲像个好奇心重的孩童，站到机械滑轨上，尝试着在上面铺撒桑叶喂食蚕宝宝，随着机械滑轨的移动，桑叶很快铺满整个蚕房。头顶上方，是一排排整齐的蚕虫吐丝方格蔟架子，遥控设置，蚕虫吐丝前后，可以通过遥控将方格蔟架子上下升降到指定的位置。父亲惊叹：“这就是标准化养蚕呀，这就是机械化养蚕呀？这个真好，有了这个，那养蚕就不是累活了，那叫休闲。”父亲的话惹得大家一阵笑。谁也不知道，那时候父亲心里就在琢磨改造自家蚕房的事了。

在平怀村，像父亲这样的普通蚕农都是在自家房屋的基础上附属性地再建一间蚕房，这些自建蚕房是有政府补贴的。父亲有三间自建蚕房，空间敞亮，通风性好。他将蚕床排列成整齐的方块，底层撒着厚厚的消毒石灰，上面再垫一层新鲜的桑叶。喂食的时候，他和母亲弯着腰，轻轻地将桑叶铺撒到蚕宝宝身上，无数只乳白色的蚕虫便仰起脑袋，大口大口咀嚼着桑叶。每次喂蚕，父亲都觉得腰特别酸，母亲更是半佝偻着身子，一深一浅艰难地沿着蚕床留出的窄小空间移动。父亲决定等这批蚕出茧就改造蚕房。

父亲对自己的木工手艺很自信，他找来木头，锯成和蚕房一样长度，横在蚕床留出的窄道里，上面平铺一层五十厘米的木板，用钢钉固定好，形成桥状，再花几十块钱买来滑轮平板推车，平面的改造算是完成了。母亲把背篼放在滑轮推车上，在木板桥上前后推拉，不禁赞道，你这个老木匠的手艺还没丢呀，真的方便很多，板下还可以铺蚕，不占空间，也不担心蚕虫被压到踩到。

父亲更得意起来，毫不谦虚地说，还有更牛的咧。他觉得蚕虫吐丝方格安放、上下升降的时候太麻烦，劳动强度也大，就老两口凭手力升降实在是费劲，特别是母亲，每次升架都像是拼了老命。父亲摆弄着手里的钢管、滑轮，在蚕房顶上焊接了支撑架，装上滑轮，装上焊接好的升降架，把整排的方格蔟均匀地挂上。他叫来母亲，两人各站在一头，像之前那样拉扯升降架的绳子，在滑轮的作用下，升降架很轻易就被拉升或是降下。母亲笑咧了嘴，像贪玩的孩童，反复拉着绳索，升降架在她眼前快速地上升又下降、上升又下降。