Ranz daxmeh Yanghcauj bakdou dwg aen diegdangz ndeu. Dou roengz ci le, aen lwgda daih’it mbouj doxiek couh yawj haeuj doiqnaj bya bae, gwnzbya dwg makmanghgoj mwncupcup; laj din bya miz song diuz dezgveij, gyaq youq gizsang dwg diuz dezgveij doenghci, gyaq youq gwnznamh dwg diuz dezgveij hojceh; ndaw mbanj daengz laj din bya miz diuz goengloh ndeu, dwg diuz goengloh ndawsengj, goengloh baih ndeu dwg ndoilueg, gwnzndoi miz faex makmanghgoj goemq ndaej laepcitcit, lingh baih dwg doenghnaz, doenghnaz itcig iet raez daengz yienhsingz bae. Youq gizneix ndaej raen yienhsingz ranzlaeuz aen sang aen daemq, aen ing aen, gak aen mbanj lumj sieng youq ndaw gyangdoengh, seizneix ndawnaz venj rim makyungz swngnij hoengz- swgswg, doengh neix gvangqlangh, yawj mbouj raen haenz, gingj gyae gingj gyawj gyoeb baenz fuk gingj- siengq siujgangh ndeu.
Ranz daxmeh Yanghcauj dwg aen ranzlaeuz song hongq song caengz, baihrog mbouj cangcoih, ndawranz cang ndaej gig gyaeundei. Daxboh Yanghcauj naengh bakdou dak ndit, de aenvih baenz binghnaujgwngj, rwznuk lo, gangj vah mbouj cingcuj, hoeng de cix ndwn hwnjdaeuj caeuq gyoengqdou gaemfwngz, de ndwn hwnjdaeuj ndang miz di ngengq, lumj yaek laemx nei, gou gipmuengz fuz de naengh roengzbae.
Dou haeuj ranz bae, miz boux mehlaux ndeu gaemh gaiq faexdwngx daj ndawrug okdaeuj caeuq dou doxdongx, de byaij menh, yawj hwnjdaeuj gig dwgrengz, ga baihgvaz ca mbouj geijlai dwg nod byaij. Yanghcauj naeuz:“Boux neix dwg daxmeh gou, bingzseiz lai ninz ndawmbonq, de dingqnyi naeuz sou daj gizgyae daeuj, aeu okdaeuj caeuq sou gangj song coenz.”
Yawjraen gij cingzgingj neix, gou mbouj youz geiq hwnj Yanghcauj caeuq gou gangj gvaq, baenzgya seiz, song baih bohmeh mbouj miz naengzlig hawj saek yiengh doxgaiq, song gvanbaz de fwngzbyouq danggya, ciuhvunz byaij daeuj laemz hoemj laemz hai, daengz cungnienz cij youq yienhsingz cawx ndaej ranz, cawx ndaej ci, suenq dwg youq yienhsingz ndaej doek din lo. Hoeng seizhaenx, gyabuz bingh nem ndawmbonq, de ciep gyagoeng gyabuz daengz yienhsingz bae itheij gwn youq, gyabuz gwn ndoet haex nyouh cungj youq gwnzmbonq, Yanghcauj doq nyaengq hwnjban, youh doq nyaengq fugsaeh bouxlaux, sinhoj dangqmaz, hoeng de mbouj miz saek coenz vah’ienq. Sam bi gvaqlaeng, gyabuz gvaqseiq lo, yaek dai seiz gyabuz gaem fwngz Yanghcauj naeuz:“Gou doiq mbouj hwnj mwngz, gaxgonq mwngz haq haeuj ranz gou daeuj, gou mbouj miz maz soengq laex hawj mwngz, geq le lij hawj mwngz dem baenzlai mazfanz, dwg gou mbouj ndei lo!” Yanghcauj dingq le, raemxda menhmenh lae okdaeuj, sojmiz haemzhoj, sojmiz utheiq cungj yungz youq ndaw raemxda, riengz okdaeuj. Mbouj gvaq geij bi, gyagoeng youh bingh laemx lo, mboujgvaq gyagoeng mbouj hawj Yanghcauj mazfanz daiq lai, bingh geij ndwen couh dai lo. Mbouj geijlai nanz, Yanghcauj duiyouh lo, de gig sim’angq naeuz gou:“Baezneix gou ndaej gvaq gij ndwenngoenz soengset lo!”
Hoeng de lij caengz ganj ndaej gib gvaq gij ndwenngoenz soengset, bohmeh de youh bingh lo, aeu miz vunz youq henz ndang ciuqgoq. Daeggo de hwnjban, beixnangz de daiq lan, gij rap ciuqgoq song bouxlaux youh at youq gwnz mbaq Yanghcauj lo, ndigah de dauqma ranzmeh ciuqgoq song bouxlaux. Aiq dwg ciuhvunz daiq baeg lai ba, miz baez ndeu Yanghcauj caeuq gou gangj:“Gou okciuh lumj ciennieb daeuj ciuqgoq bouxgeq nei.” Yawj ndaej raen, de miz geijlai haemzhoj, cungj haemzhoj neix hawj baengzyoux henz ndang de cungj sim’in.
Ngoenzneix raen de najreuq, byoemgyaeuj saekhau beij saekndaem lij lai, hawj gou nanzgvaq. Youq mwh gou gaem fwngz daxmeh de seiz, gou naeuz:“Mehlaux, mwngz miz boux dahlwg hauqswnh ndeu, caen ndei!” Daxmeh de ngaekngaek gyaeuj.
“Vaiq, vaiq, raeuz vaiq bae mbaet makyungz swngnij, mboujnex ganj mbouj gib lo, sou laj- byonghngoenz lij yaek bae haihoih ne. ” Yanghcauj coi naeuz gyoengqdou.
Song boux baengzyoux Denzyangz ndawsingz Cezyangz caeuq Suhsiu rox dou daeuj ranz daxmeh Yanghcauj mbaet makyungz, hix daj yienhsingz ganj daeuj caeuq dou raennaj. Yanghcauj anbaiz song boux de youq ranz cawj ngaiz, gyoengq vunz gizyawz couh lumj roeg ciuz angqyangz buet bae gyangnaz lo.
“Va——Va——” Daengz doenghnaz hoengz- fwgfwg, gyoengq vunzlai hemq hwnjdaeuj. Baenz roix baenz roix makyungz swngnij lumj daengloengz iq venj youq gwnz gyaq faexcuk, hoengzfwgfwg caen ndeigyaez, fwngz dou nyaengq mbouj dingz mbaet makyungz. Mehsimj Yanghcauj caeuq dou itheij mbaet makyungz, de naeuz:“Seizneix makyungz dwg mwh rieng lo, gyaqcienz gig daemq, cungj gik mbaet lo, mwh gyaqcienz sang, yied mbaet yied daeuj rengz, cungj mbouj rox baeg.” Gou cam:“Benq naz neix itcig cungj ndaem makyungz ha?” Mehsimj naeuz:“Mbouj dwg, haicin dou gaenq ndaem haeuxnaz gvaq, sou haeux cij ndaem makyungz, moux naz bi ndeu souhaeuj song fanh lai maenz.” “A! Souhaeuj mbouj loek!” Gou naeuz, “gizneix lajmbanj gig fouqmiz!” Mehsimj naeuz:“Fouqmiz gangj mbouj daengz, saedceij gvaq ndaej bae, makmanghgoj caeuq makyungz dwg giz dou song aen canjyez hung, fungsou dwg haengjdingh, couhdwg gyaqcienz mbouj dingh, mizmbangj bi gyaqcienz sang, bouxguhnaz riu ndaej bak aj; mizmbangj bi gyaqcienz daemq, bonjcienz cungj mbouj ndaej, daihgya daej cungj mbouj miz raemxda. Ai! Bouxguhnaz gig nanz.”
Deng! Gomak ndaem okdaeuj le cix gai mbouj ndaej gyaq, miz maz beij bouxguhnaz engq dauzheiq ne? Ndawsim gou ngeix.
Caj dou mbaet mak dauqma, daiz byaek rangfwtfwt gaenq baij youq dangqnaj dou lo. Gwn ngaiz seiz, Cezyangz eu fwen hwnjdaeuj:
Hek daengz ranz Yanghcauj,
Gou cauj byaek ciudaih;
Byaek mbouj miz geijlai,
Cingj youxgvai yienzliengh.
Hek ngoenz daengz Denzyangz,
Raen feiz riu gyangsaeuq;
Gou eu fwen hwnjdaeuj,
Caeuq beixnuengx angqyangz.
Gij sing fwen de rwenz hawj caezgya cungj gikdoengh hwnjdaeuj, ndawsim cungj fubfab mbouj dingz. Gou nyaenx ndaej hoiz hot fwen ndeu hawj Cezyangz:
Cezyangz dwg canghfwen,
Dwen daengz gou cix aiq;
De rox fwen lailai,
Bak gvai dungxcaiz leih.
Sing fwen haplangh, raemxcaz hom daeuj, dou humx youq henzdaiz, yienznaeuz dwg seizdoeng, hoeng cix di nit cungj mbouj miz. Makyungz baij youq gwnzdaiz, gij saeknding doxfanj ingj daengz gwnznaj gyoengqvunz, gou mbouj rox dwg mak- yungz doxfanj gij saekhoengz hawj naj nding, roxnaeuz dwg caezgya gikdoengh lai naj cij nding, baenzbaenz cungj lumj gwn laeuj fiz nei. Doeklaeng gyoengqdou youq ndaw riu ndaw angq byaij ok bakdou ranzmeh Yanghcauj lo. “Caiq raen” sing ndeu, couh baenzneix vadfwngz doxbiek lo!
(2 sat)