Aen gyaq baihlaeng mozdozceh, doz aen daeh sa geij cib gaen ndeu caeuq song aen sieng rwi. Sa dwg daj henz Dahyejmaj lauz ndaej, seiz lauz sa, Cau Hungzminz mbouj siujsim deng gingq soiq ndaw sa gvej lwgfwngzvix, de coq lwgfwngzvix haeuj ndaw Dahyejmaj bae yubyub, dawz hwnjdaeuj coq haeuj ndaw bak bae hamz, lwed couh daj ndaw bak lae okdaeuj, de riz haujlai nanz lwed cij naeg. Aenvih de dingh ndei seizgan daiq Lij canghraiz bae ra rwicwx, ndigah gienh saeh lwgfwngz deng sieng de mbouj gamj caeuq Lij canghraiz naeuz, lau Lij canghraiz mbouj nyienh caeuq de bae ra rwicwx. De daiq sa dauq mbanj, daengz ranz canghyw ndaw mbanj Cunghgvangh aeu baengzsa cumh ndei, ngoenz daihngeih couh daiq Lij canghraiz bae ra rwicwx lo.

Lij canghraiz gig nanz mbouj ndaej yienghneix soengset gvaq, mozdozceh youq gwnz roensaenq- daenh, de laep song lwgda, num gij rienghaeux homfwdfwd haenx, gij naiqbaeg geij ngoenz neix daeuj haenx yaepyet siusaet caez. Henz rwz de cijmiz sing yiengj mozdozceh. Mozdozceh yiengj duzduz, de boemz youq gwnz mbaq Cau Hungzminz, lumjdwg ninz ndaek lo.

De cix mbouj ninz ndaek, de dauqnaemj ngoenzde de youq ranz Cau Hungzminz, dingq de gangj gij goj haenx.

Seiq

Neix dwg Lij canghraiz cunzfangj ranz gungzhoj doxdaeuj, mbat seizgan ceiq nanz ndeu. Ciuq gingniemh gaxgonq, liujgaij gij cingzgvang ranz Cau Hungzminz liux le, couh baenz bae cunzfangj ranz moq lo. Couh youq seiz Lij canghraiz hwnjdin yaek bae, Cau Hungzminz sawqmwh naeuz, danghnaeuz mwngz ngoenzneix caeuq gou gwn saek cenj laeuj, gou couh caeuq mwngz gangjgangj gij gojgaeq gou.

Lij canghraiz fwt couh miz yinxdaeuz lo.

Aiqnaeuz cujciz gvidingh mbouj cinj youq ranz bouxgungzhoj gwn haeux, hoeng Lij canghraiz daeuj daengz Mbanjbazdu le, raen cungj gvidingh neix mizseiz mbouj miz yungh, miz mbangj ranzgungzhoj, vanj haeuxcuk ndeu cenj laeuj ndeu, mwngz danghnaeuz mbouj gwn, mbat moq daeuj de couh ce mwngz youq rog dou ranz.

Lij canghraiz nyienh ce roengzdaeuj gwnhaeux, mbouj daengz cib faencung seizgan, byaek couh hwnj daiz lo.

Duenh seizgan neix, mbanjranz henz saehbeg saehhoengz haemq lai, gij byaek duk dauq ranz haenx coq rim ndaw binghsiengh——Seiz cunzfangj, Lij canghraiz raen ca mbouj lai gij ranz boux- gungzhoj, cungj miz binghsiengh caeuq veizbohluz, neix caeuq de gaxgonq siengj daeuj mbouj doengz, seizdaih baenaj, binghsiengh caeuq veizbohluz youq ranz vunz lajmbanj gaenq bienqbaenz gij doxgaiq ciengzyungh lumj vanj caeuq dawh nei——Doenghgij daj gwnz daiz saehhoengz roxnaeuz saehbeg daiq dauq haenx, daj ndaw binghsiengh dawz okdaeuj, ginggvaq veizbohluz gya ndat le, gij heiq laeuj noengznwd biufwtfwt, num gij feih laeuj neix, mwngz ndaej num ok gij vuenheij caeuq siengsim aen mbanj ndeu.

Boux mehmbwk ndeu seizneix byaij haeujdaeuj.

Neix dwg bouxbaz gaxgonq gou. Cau Hungz- minz riu naeuz.

Lij canghraiz baez ngawh.

Mehmbwk riuhehe, lingjdauj ndei, neix dwg bouxgvan gaxgonq gou. De naeuz, neix suenq dwg “han laex” Cau Hungzminz, doiq gvanbaz neix, bouxbaz gaxgonq bouxgvan gaxgonq baenzneix doxheuh, caen dwg miz simgei guhcaemz.

Dandan cungj doxheuh “bouxgvan gaxgonq” caeuq “bouxbaz gaxgonq” neix, Lij canghraiz yawj ok doiq gvanbaz neix gig mbouj bingzciengz, caeuq gyoengq gvanbaz wnq Mbanjbazdu mbouj doengz, gvanbaz wnq Mbanjbazdu, Lij canghraiz bae cunzfangj, itbuen dwg boux vunz ndeu gangjvah, mbouj dwg bouxsai gangj, couh dwg mehmbwk gangj, boux ndeu gangj, boux ndeu couh youq henz dingh ngoekngoek.

Sam boux vunz caemh naengh youq, laeuj caengz dauj ndei, ndaw vanj Lij canghraiz byaek moj baenz bo, cungj dwg “bouxbaz gaxgonq” nip haeuj.

Song cenj laeuj liux le, Cau Hungzminz naeuz, ngoenzneix gou yaek gangj hawj mwngz ne, couh dwg de baenzlawz haq hawj gou song baez aen gojgaeq neix. Cau Hungzminz yawj dwk “bouxbaz gaxgonq”, gig miz saenqsim.

Yienzlaiz dwg yienghneix, doengz doiq mbwk sai, gietvaen song mbat, gangj gij bouxbaz gaxgonq caeuq bouxgvan gaxgonq, gizsaed doxlumj. Lij canghraiz coengzlaiz mbouj raen boux vunz Mbanjbazdu baenzneix rox guhriu.

Cau Hungzminz naeuz, dou caen dwg doiq roegyaemyieng Mbanjbazdu cek mbouj sanq ndeu.

“Bouxbaz gaxgonq” naeuz, gou couh dwg huk, haq de song mbat, couh lumj deng goengqrin laeuz din song mbat.

Youq doengz diuz dah ndeu doek roengz raemx song mbat. Cau Hungzminz naeuz.

Deng doengz diuz faex ndeu moeb song mbat. “Bouxbaz gaxgonq” naeuz.

Youq doengz aen congz ndeu……Miz fuk de gag miz. Cau Hungzminz naeuz.

Lij canghraiz naeuz, sou song boux gig vuenyungz ma.

“Bouxbaz gaxgonq” hahaha hahaha riu hwnjdaeuj. Vuenyungz, vuenyungz. Lwgda de lued gvaq saek di simfwz, deng boux lingzsingj Lij canghraiz yawjraen lo.

“Bouxbaz gaxgonq” heuhguh Cau Dauzvah.

Haj

Bide seizcin song boux de mbat daih’it gietvaen, fwn cingq doh.

Daj ndaw fwngz Yejmaj Cin minzcwng culij Cau Cinnwngz coux ndaej mbaw cingqgietvaen, song boux vunz couh cung haeuj gyang fwn bae. Ciuq gangj vunz Yejmaj Cin wnggai mbouj langhmanh baezneix, fwn hung baenzneix haenq, couh wnggai ndoj youq lajroq, caj fwn dingz. Couh dwg lingx cingqgietvaen, hix mbouj yungh muengz bae ranz. Cau Hungzminz caeuq Cau Dauzvah, song boux vunz muengzfwdfwd ganj roen, cix dwg aenvih duz moumeh ndaw ranz yaek roengz lwg lo.

Aen danci song diuz ganj ndeu, gwnz ganj ci doz hajcib gaen liuhcing, diegnaengh baihlaeng naengh Cau Dauzvah. Faj liengj ndaem ndeu, deng Cau Dauzvah gang hwnj sangset, fwn ngengfaetfaet, moeb youq gwnz ndang gyoengqde, ronghmiegmieg.

（3）

李约热 著 韦运益 译

摩托车的后架，驮着一袋几十斤的沙子和两个蜂箱。沙子是到镇上的野马河边捞的，捞沙子的时候，赵洪民不小心被沙子中的玻璃划破食指，他把食指放到野马河里晃了晃，拿起来放到嘴里含，血就从嘴巴里流出来，他舔了好久才把血止住。因为他定好时间带李作家去找野蜜蜂，所以手指受伤的事他不敢跟李作家说，怕李作家取消这次行动。他把沙子带回屯里，到村医忠光家拿纱布包扎，第二天就带李作家找野蜜蜂去了。

李作家好久没有这样放松过，摩托车在山路上颠簸，他闭着双眼，闻到浓浓的稻花香，这些天来的疲劳一扫而光。他耳边只有摩托车的轰鸣。在摩托车的轰鸣声中，他伏在赵洪民的肩上，好像睡着了。

他并没有睡着，他在回味那天他在赵洪民家，听他讲的故事。

四

这是李作家遍访贫困户以来，时间最长的一次。按照以往的经验，在了解完赵洪民家的基本情况之后，就可以到下一户走访。就在李作家起身要告辞的时候，赵洪民突然说，如果你今天跟我喝杯酒，我就跟你说说我的故事。

李作家一下子来了兴趣。

虽然组织上规定不准在贫困户家吃饭，但是李作家来到八度屯之后，发现这样的规定有时行不通，有些贫困户，一碗粥一杯酒，你如果拒绝，下次再来他就把你关在门外。

李作家答应留下来吃饭，不到十分钟的时间，菜就上桌了。

这段时间，附近村屯的红白喜事比较多，打包回来的剩菜塞满冰箱——在遍访的时候，李作家发现几乎所有的贫困户家里，都有冰箱和微波炉，这跟他之前想象的不一样，时代在进步，冰箱和微波炉已经变成乡下人家和碗筷一样平常的必需品——这些从红事或者白事餐桌上带回来的菜品，从冰箱里拿出来，经过微波炉加热后，散发着浓浓的酒味，闻着这些酒味，你能闻出一个村庄的喜悦和伤悲。

一个女人这个时候走进来。

这是我的前妻。赵洪民笑着说。

李作家一怔。

女人笑了起来，领导你好，这是我的前夫。她说，算是对赵洪民的“回敬”，这对夫妻，前妻、前夫地称呼对方，很有娱乐精神。

光凭这“前夫”和“前妻”的称谓，李作家看出这对夫妇的关系很不一般，跟八度屯的其他夫妻都不一样，八度屯的其他夫妻，李作家去遍访，一般都是一个人说话，不是男的说，就是女的说，一个说话，一个就在旁边，神情淡漠。

三个人坐在一起，酒还没斟上，李作家碗里的菜小山一样，都是“前妻”夹的。

两杯酒后，赵洪民说，今天我要给你讲的，就是她怎么嫁给我两回的故事。赵洪民看着“前妻”，胜券在握。

原来是这样，同一对男女，结两回婚，所谓前妻和前夫，其实是一回事。李作家从来没见到八度屯的人如此幽默。

赵洪民说，我们真是一对打不散的八度鸳鸯。

“前妻”说，我就是笨，嫁他两回，相当于被同一颗石头绊倒两回。

在同一条河上淹两回。赵洪民说。

挨同一根木棒打两回。“前妻”说。

在同一张床上……有福自然在。赵洪民说。

李作家说，你们两个很欢乐嘛。

“前妻”哈哈哈哈哈哈笑了起来。欢乐，欢乐。她的眼睛掠过一丝落寞，被敏感的李作家看到了。

“前妻”名叫赵桃花。

五

那年春天他们第一次结婚，雨水正盛。

从野马镇民政助理赵俊能手中接过结婚证，两个人就冲进雨里。按说野马镇的人应该没有这么浪漫，这么大的雨，就应该躲在屋檐下，等雨停。就是领了结婚证，也不要急着回家。赵洪民和赵桃花，两个人急匆匆赶路，是因为家里的母猪就要生产。

一辆双杠自行车，车杠上驮着五十斤精料，后座上坐着赵桃花。一把黑伞，被赵桃花高高举起，斜飞的雨，打在他们身上，闪亮闪亮。