Sam
Daj gwnzhaw hai ci saek haeuj ien nanz couh daengz Mbanjnazham lo, gou laeglemx gag doiqbeij hwnj gij yienghsiengq baezgonq, aen dingh- gyuekvaiz gyang mbanj mbouj raen lo, bienqbaenz giz bu cienmeng hawj vunz guhcaemz, geij aen “diengzhaex lohdien” henzdaemz mbouj raen lo, bienqbaenz diegdingzci…… Byoz ranz song lad mbouj daengz cib aen ranz cungj gaijcauh gvaq.
Ranz daegnaxbiuj lij dwg youq gizhaenx, cij mbouj gvaq dwg ranzvax bienqbaenz ranzlaeuz moqsaksak lo. Bakgvaengh ranz nem miz fouq doiqlienz ndingfwgfwg ndeu: Saeh moq guh moq byaij haeuj seizdaih moq, vunz ndei ngoenz ndei caux guh gyadingz ndei. Rog naj bakdou dap miz anqbanj laemzseiz, geij boux beixnuengx cingq nyaengq guh dajcawj.
Seizneix youh miz aen vwndiz moq ndeu gitgaz youq ndawhoz gou, doenx mbouj hwnj nwnj mbouj roengz. Mwh lij iq baez daih’it daeuj Mbanjnazham couh raen mbanj de song lad mbouj daengz cib aen ranz, loq hung di; baez daihngeih daeuj Mbanj- nazham hix dwg song lad mbouj daengz cib aen ranz, seizneix gvaq geijcib bi baez daihsam daeuj Mbanjnazham, vihmaz lij dwg song lad mbouj daengz cib aen ranz ne? Nanzdauh caen lumj banlaux gangj yienghhaenx, diegmbanj neix mbouj fat vunzding?
Mwh lwgnyez, lajmbanj caengz miz dienh, gyoengqvunz doengxhaemh gwn caeuz gvaq mbouj miz saeh couh doxcomz dajcauz gangjgoj, cawz- hwngq naengh rog daizhongh youq liengz, cawznit humx gyangranz cauxfeiz byoq. Gyoengq lwgnyez dou haengj fomz gwnz gyaeujhoq bouxlaux dingq gangj saenzsied. Dingq lai le, ndawdungx bouxlawz saej soh saej goz, cungj deng lwgnyez dou rox caez bae. Bouxlaux naeuz, Mbanjnazham “yaem hwng yiengz byaiz, mbwk lai sai noix”, mbouj ndaej vuengh vunzding, mbanj de dwg “dieg cuetgei”, coux mbouj lai, rim cix dauj. Cungj gangjfap neix gou mbouj saenq geijlai, hoeng yienhsaed mbouj ndaej euq. Ranz goengdanax gou caenh miz daeg- naxbiuj gou boux lwgsai neix, cix miz seiq dah naxbiuj lwgmbwk. Caiq yawj geij ranznden, cungj dwg cingzgvang neix. Gizneix mbouj gvenq aeu gwiz daeuj coemq, lwgmbwk hung le couh haq, gyog lwgsai noix couh mbouj fat vunzding.
Seiq
Mbanj iq doengxngoenz caem doengxhaemh cingx. Vunz rog haeujdaeuj mbouj gvenq, roxnyinh mbwqmbatmbat, “mbouj giz ndei guhcaemz, gag naengh baenz ndaek ngangq, mbouj miz boux doengzbangh, gvaq ngoenz dangq gvaq bi”. Doengh bi haenx, doengxhaemh ranzranz cungj diemj daeng’youzhaeu ciuq rongh, mwhde youzhaeu lumj gij doenghyiengh wnq nei, mbouj ndaej cawx lai, youz baihgwnz anqciuq boux ndwen ndaej geijlai dinghliengh fatcuengq “feicawxyouz”, baengh mbawfei cawx youz, danghnaeuz ranz lawz ndwen lawz yungh youz lai gvaqmauh, geij haemh byaindwen couh deng lumhlaep. Vihliux mbaet youz, gyoengqvunz cungj nyaemh dujfeiz daeng’youzhaeu daengz iqiq bae, ndawranz myoxmywd, daengx mbanj laepsaengsaeng. Saekseiz cietheiq ndaw- mbanj cingj caijcaz cij ndaej nauhyied soso saek haemh baj. Mwh gou baez daih’it bae Mbanj- nazham, cingq bungz daengz mbanj de miz caijcaz. Mbwn ra laep, gwnz huzdangz roq gyong roq laz gokhumhum, ngadyienz iioo, geij diuz faexsaux geij benq muqbaengz dap baenz aen “daiz ciengqheiq”, geij aen heiqdaeng ciuq ndaej daengx dieg ronghrwd. Naj “daizheiq” baij daengqgeg daengq- raez rimsad, vunz lai vunz daih cauzhuhu. Haidaeuz gou cungj doeksaet lo, Mbanjnazham guhlawz sawqmwh miz nyaenxlai vunz? Gvaqlaeng cij rox, laxlawz haemhde dwg vunz gwnzhaw caeuq Nazcwz、Nazlaeh、Daemzbamh geij mbanj gyawj neix cungj comz daeuj yawj caijcaz, cij ndaej hawj Mbanjnazham aen mbanj iqetet neix ndaej hoengh baenz neix.
Seizhaenx daegnaxbiuj gaenq dwg lwgmbauq- coz ndeu, de haemhnaengz haengj daiq nyeziq bae diemj goep、diemj roeg、cang byalae. Miz haemh ndeu gou ndaej riengz de caeuq Daegciuz nuengx ranznden de okbae diemj roeg. Baihrog laep- ngaungau, dou geij boux gvaq byoz ndoeng doiqnaj mbanj bae, Daegciuz dawz aen dienhdoengz byaij gonq, daegnazbiuj dawz ci danzgung nem gou riengz laeng. Gizneix roeg lai, doengxngoenz baenz gyoengq heuh cili cetlet, doengxhaemh cix ndoj caemrig, caenh miz duzbid duzdaekgaeuj youq seiqlengq swenj gili gili mbouj dingz, sing setsingj haeuj gyaeuj haeuj rwz bae, seiz mbouj seiz lij nyi gizgyae cienz daeuj geij sing roegguj heuh, lumj sing vunz youheiq simcieg, yakdingq raixcaix. Cumh faexndoek henz rij mizseiz byaifaex bidoengh doxngad yiengjatat, hwk vunz doeksaet yat, engq dwglau dwg, haemhhaenx lij bungz deng “fangz vanq sa”. Dou youq ndawlaep gwq byaij gwq byaij, daemqrwnq “sa——sa——” song sing daj gizgyae yiengj gvaq henz ndang daeuj, lumj miz vunz coh dou baihneix vanq song gaem sa gvaqdaeuj, Daegciuz guhmuengz ciuq dienhdoengz yawjyawj seiqhenz, caenh raen gizgiz nya’nyatnyat mbouj raen miz vunz. Dou ngamq yaek laebdaeb byaij, youh miz “sa——sa——” song sing gvaqdaeuj, Daegciuz youh vad dienhdoengz coh baih sing yiengj ciuq bae, lij mbouj raen miz saek boux vunz. Caen lumj gij cingzgingj ngoenznaengz dingq boux- wnq gangj gojgaeq “fangz vanq sa” haenx, gou youq baihlaeng lau ndaej ndang cungj hwnj naenggaeq liux. Daegnaxbiuj mbeilaux, de ciep Daegciuz aeu dienhdoengz ciuq haeuj giznya baih haxbaenh miz sing yiengj haenx bae saeqsim cazyawj. Daemq- rwnq youh “sa——sa——” song sing yiengj hwnjdaeuj, mbatneix dou yawj cingcuj lo, laxlawz miz gyoengq moedbyuk gyaeujnding baizcomz youq gij hazroz ndawnya seiz mbouj seiz daj gyae daengz gyawj duz riengz duz saenq fwed fat ok sing’yiengj, dwg gyoengq moedbyuk neix “biujyienj fangz vanq sa” hwk vunz. Dou byaij daengz laj go faex hung ndeu, raen laj faex miz di haexroeg biegyeg, Daegciuz yaengx dienhdoengz ciuq hwnj gwnzfaex bae vaehvaeh ra, yaep he couh ciuq daengz yup bwnroeg mongmet ndeu seb youq geh mbaw byai ngefaex, daegnaxbiuj haeuj rin danz gung, gingz coh gwnzfaex, hai rengz beng gung, baez cuengq. “Fut!” Duzroegmauh ndeu fwt doekbug roengz gwnznamh daeuj. Haemhde dou geij boux miz nohroeg yiengjsaz homfwtfwt daeuj guh siuyeh.
Haj
Gou couh byaij haeuj ranz daegnaxbiuj, daegnaxbiuj ndwn youq gyangding couxhek. Gou naeuz:“Angqhoh naxbiuj!” Daegnaxbiuj haengjheiq han naeuz:“Doengzcaez angq!”
“Lan ha, mwngz geiq ndaej gou lwi?” Gou baez yawj, o, dwg dahnaxbiuj nyaeq heuh gou.
“Naxbiuj!” Gou angq heuh hwnjdaeuj.
Dahnaxbiuj nyaeq beng fwngz gou naengh roengzdaeuj caeuq de gangjgoj. Gou baenzlawz ndaej lumz dahnaxbiuj nyaeq gou? Bihaenx daeuj ranz goengdanax, dahnaxbiuj nyaeq ngamq lai beix gou geij bi, lij dwg sau iq ndeu, goengdanax mbouj hawj de bae riengz guh hongnaek, hawj youq ranz daiq gou swnhbienh bang guh saekdi hongmbaeu. Gou ndaej riengz de bae henzrij saeg buh, bae bien- mboq rap raemx, bae ndawsuen rwed byaek, bae doenghnaz boenq bit dauqranz……
Dahnaxbiuj nyaeq naeuz, banneix mbanjmbanj miz swlaizsuij, ndi vunz bae mboq rap raemx bae rij saeg buh, aen mboq vit fwz, raemxrij deng uq. Doengh bi ngamq gaijgwz hailangh haenx, ranghdieg henzhaw neix banh le haujlai gunghcangj, lumjbaenz dangzcangj、denfwnjcangj、sozliucangj、sienggyauh feibinj gyahgunghcangj daengjdaengj, luenh cuengq heiqhaeu caeuq raemxuq, daengx diuz rij raemx haeungaungau, uekuek cuekcuek. Geij bi neix guh ceihleix vanzbauj, haenq ca hong minzswngh, vanzging cij ciemhciemh ndaej gaij ndei di.
Dahnaxbiuj nyaeq lwnh gou nyi, seizneix Mbanjnazham gaenq mbouj miz vunz ndaem oij ndaem gva ndaem duh ndaem maenz gijneix lo. Ranzranz yangjying baihgwnz haucauh “doiq reih ndaem faex”, geij bi neix fatcaiz lo, dingzlai vunz cungj bae gwnzhaw cawx dieg hwnjranz, miz di lij bae Namzningz cawx ranz sanghbinjfangz dem. Daegnaxbiuj gou hix dawz baenz bak moux diegyoij daeuj gaij ndaem faexnganqciq, bi’gvaq gai ndaej ngaenz le hix bang lwg de youq Namzningz cawx ndaej ranz cawx ndaej ci.
Dingq daengz neix sim gou baez saenqdaenh, sawqmwh ngeix daengz, Mbanjnazham geij cib bi daeuj seizseiz cungj ngamq song lad mbouj daengz cib aen ranz, yienzlaiz dwg miz haujlai vunz bae gwnzhaw bae ndawsingz aeu ranz, senj bae baihrog youq. Banlaux gangj maz diegmbanj mbouj vuengh vunzding cungj dwg luenh vab sam ciengz. Doengh boux youq rog haenx ngoenznaengz bae dajgoeng roxnaeuz guh di seng’eiq, nanz mbouj nanz cij dauqma mbanjranz dajleix ndoifaex saek geij ngoenz, cot ywgajnywj, dwk bwh vafeiz, dauqseih gvaq ndaej vuenyungz cwxcaih. Gou naeuz ha, Mbanjnazham mboujdanh ndaej fat vunzding, lij ndaej fatcaiz dem!
Nanznanz mbouj raennaj, gangjvah mbouj rox liux. Dou gwq gangj gwq gangj, yaek ndaej gwn ngaiz lo, geij boux hauxseng nyaengq haeuj nyaengq ok, nda daiz cang byaek, heiq byaek homfwtfwt gyuem doh daengx ranz.
Maqmuengh vunz Mbanjnazham ngoenz beij ngoenz ndaej youq ndei gwn van!(2 sat)