Ywmaz gvaq le, inget camx haeuj ngviz bae, daxboh rongxauau lumj gaj mou nei cienz doh ranzbingh daengx doengh laeuz. Gyanghaemh, daxboh hanh conh fahfiz ndiusingj, inget caiq baez geuj de, daxboh mbouj lumj baezgonq swenj dai swenj lix, swngz daxmeh caeuq cejdaih okdou bae aeu raemx, nyoengx aencueng ranzbingh, bonghyat roengzbae.

Dai mbouj dwg gienh saeh baenzneix yungzheih, cingq lumj senglix baenzneix hojnanz.

Mingh daxboh caen ndongj. Lajlaeuz dwg aen daemzyouzraemx ndeu, gij raemx ndawdaemz rimrwd hawj daxboh caiq baez deuz ok ndawyiemj. Daxmeh caeuq cejdaih mbeidek yaek dai, got daxboh daejww. Yawj dwk daxmeh yieplaux lili caeuq cejdaih ngamq cib ngeih sam bi、byoemgyaeuj nyungqnyat lumj fiengzsauj nei, daxboh han songde gawqyienz dai mbouj ndaej, couh dingh gwn dingh youq. Ngoenzlaeng, daxmeh caeuq cejdaih doxlwnz ganq, mbouj gamj caiq dandog ce daxboh youq ndaw ranzbingh. Youq yihyen baenz geij ndwen, daxboh aenvih dengsieng dauq daengz ranzmbanj, haeuj ndaw gungsiuhse aen sigij gonq 70 nienzdaih ceiq hoenghhwd haenx guhhong.

Gvaq geij bi le, gou daeglwg ceiq iq neix doekseng, daengx ranz caet boux vunz, cungj baengh di cienzhong noix daxboh ciengxbak, ndaej noix yungh lai, nguxvuengz loegheu seiz, gwn donq neix you donq laeng dwg gij saeh gig bingzciengz. Daxmeh dwg boux mehmbwk lajmbanj, ngoenz- naengz ciuqgoq lwgnyez、bae doengh guhhong, dwg sojmiz gij ndwenngoenz de, gij reih genz de maj ok haeuxyangz、maj ok gohaz mbawhung, maj gohaeux, maj govaeng, cix maj mbouj ok baenz mbaw baenz mbaw ngaenz. Gij engq youqgaenj de dwg, mwhhaenx dou daengx ranz vunz lij youq ranznamhcuk daxgoeng faen hawj haenx youq, gwnzranz goemq gohaz caxcadcad yawjraen mbwn rongh, laj gohaz dwg deih namhhenj, baez daengz ngoenz doekfwn dauqcawq roh raemx, raemxhenj lae doh ranz, raemxhoenz fanfoed, daengx ranz vunz cijndaej ndonj haeuj ndaw canghaeux bae ndoj.

Baihgwnz mbouj miz saek gep ngvax dangj ndang, baihlaj mbouj miz saek benq dieg ndwnyouq. Daxboh, bouxbing yejcan budui gaenq yaengx cungq roemx gvaq Dahciuhsuij, boux gozgyah ganbu gungsiuhse, bakdou nauhyied ndaetfoed hawj vunzlai da’nding neix, youq mwh daengx ranz vunz lumj deuznanh nei ndonj haeuj ndaw canghaeux bae, youq mwh byaj myigmyanmyan、byajraez humhum hwk dwk geij boux lwg daejnga’nga, ndawsim dwg baenzlawz ngeix, ngeix le gijmaz, gangj le gijmaz, gou cungj mbouj rox.

Gou cij ndaej geiq, daxboh daj seizde roengzban le, gaenq gvaq Dahyejmaj, byaij hwnj ndoengfaexraeu, bin gvaq Ndoicinghgangh dauq daengz ranz, mbouj geij nanz gaem fag fouj raehrwdrwd lwenqmyanmyan daengz ndaw dieg- gaglouz gwnz Byaniengzswj bae.

Daengz seizneix, youq henz daiz liz ranzmbanj bak lai leix, dinghdingh muengh dauqlaeng, gou ciuqyiengh yawjraen Byaniengzswj gvangqyubyub yawj mbouj raen henz, fag fouj ndeu vadhuhu raemj faexsamoeg hungloet gag ndaem, byasang lueg laeg, caemrikrik mbouj miz vunz, gij sing yiengjgyatgyat cienz bae cienz dauq. Haenx itdingh dwg caeuq gij heiq daxboh buekmingh cuengqok haenx doxhap, haenx dwg gij singhemq daxboh mieng gvaq yaek hawj gyoengqlwg de guh aen ranz moq ndeu. Aen ranz neix ndaej dangj rumz ndoj fwn, ndaej dingj bae vunzmbanj yawjcuij gangjbaeh, ndaej cwng- mingz daxboh youq lajmbwn lij mizyungh.

Daengz ngoenzneix, muenghyawj aenmbwn dangqnaj gvangqlangh, dinghdingh ndwnyouq, gou ciuqyiengh yawjraen Byaniengzswj gofaex mwn- cupcup, fag fouj ndeu daiq rumz vadhuhu caeuq va- nywj rangfwtfwt, bok gij naeng faexgyaengh hungloet go dem go, caep baenz dongfaex ingjok gij ronghgim daengngoenz, baenz caek baenz caek hanh riengz gemjnaj、aenhoz、bakaek、saejndw daxboh lae roengzdaeuj, doek daengz gwnznamh sinz baenz song duj va, duj ndeu ingjciuq fajnaj mbauqndei daxboh, duj ndeu ingjciuq najriu nem dwk nywjsoiq daxmeh.

Aenranz, couxdawz daxboh doiq ngoenzlaeng loqsiengj caeuq maqmuengh. Aenranz, gaenq bienqbaenz giz souyo gij doenghyiengh ndawsim daxboh. Lijmiz gijmaz beij guh aen ranz moq ndeu, hawj mehyah bouxlwg mbouj caiq youq seiz doekfwn mbouj miz dieg ndoj fwn engq youqgaenj ne? Gij siengjmuengh daxboh baenzneix cienh, youh baenzneix gviq.

Ngeih

Daiq dwk gij siengjmuengh neix, daxboh ngoenzngoenz youq ranzgaeuq caeuq gungsiuhse gyangde buet bae buet dauq. Youq Gveisihbwz ndaw byasang faexmwn, youq go’nywj diuzgaeu sang gvaq gyaeujhoq ndawde, daxboh ngoenznaengz bin bya gvaq gemh, byaijfoengfoeng bae coh Byaniengzswj, hwk dwk duzroeg mbinmbang、va- nywj loenqbyoeg. Gwnz Byaniengzswj gij singhap raemj faex yiengjhumhum, bienqbaenz aenhauh daxboh dauqma. Singhauh yiengjcoco, gou youq ranzgaeuq lohdin angqfwngfwng buethuhu, youq gwnz faexmaenj mbaet dujva gaeb duzbid, deng daxmeh hat le ndoj youq ndaw caznywj gak ciengz, seiznyez gou mbouj roxsoq hoeng vuenheij dangqmaz.

Ngoenz dem ngoenz, daxboh angqfwngfwng ganj maranz sim’angq raixcaix, itloh byaij bae itloh ciengq fwenliuz. Fwenliuz dwg gij fwen Bouxcuengh Gveisihbwz, mizseiz lumj Dahyejmaj lae bae sisi, mizseiz lumj raemxdiuqdat dongj rin yiengjcoco, raemx sinzbyanbyan, youh lumj duzroeg henzrij ciuzgitgit, lumjnaeuz cingq hemq gijmaz, caj gijmaz, sing rwenzruru, sing unqswnh hawj vunz simdoengh.

Hoeng miz ngoenz ndeu, gij fwenliuz daxboh lumjnaeuz aen souhyinhgih deng gven dienh nei, gij sing angqyangz de sawqmwh dingzdaengx.

Saehcingz dwg aenvih geij gyaengh faexsamoeg.

(2)

麻药药力消散后，剧痛钻心，父亲的号叫杀猪一般响彻整个病房楼层。夜晚，父亲从大汗淋漓中醒来，剧痛再次来袭，父亲没有再次发出惊天动地的喊叫，趁着母亲和大姐出门打水，推开病房窗户，纵身跳下。

死是一件没有那么容易的事情，正如活着万般艰难。

父亲的命真硬。楼下是一个游泳池，满池的水让父亲再次死里逃生。母亲和大姐吓坏了，抱着父亲痛哭失声。看着惊恐的母亲和年方十二三岁、头发乱成一团草的大姐，父亲答应她们既然死不成，就好好地活下去。接下来的日子，母亲和大姐轮换守护，再也不敢单独留父亲在病房里。住了好几个月的院，父亲因伤回到地方，进入上世纪70年代最红火的供销社工作。

几年以后，我这个最小的儿子出生，一家七口人，全靠父亲微薄的工资过日子，入不敷出，青黄不接的时节吃了上顿愁下顿是常有的事。母亲是个农村妇女，每天照顾儿女、下地干活是她生活的全部，贫瘠的土地长玉米，长宽叶白茅，长水稻，长稗草，长不出白花花的钞票。更要紧的是，当时我们一家人还住在祖父分给的土坯房，房上盖的是稀疏见光的茅草，茅草下是黄泥地，一到雨天屋里四处漏水，黄汤横流，浊水翻涌，一家人只能钻到粮仓里躲避。

上无片瓦遮身，下无立锥之地。父亲，这个曾经托枪泅渡秋水河的野战部队的战士，这个供销社门前人流熙熙攘攘令人眼热的国家干部，在一家人逃难一般钻进粮仓，在闪电照亮大地、雷声震哭几个孩子之时，心里是什么滋味，想了些什么，说了些什么，我无从得知。

我只记得，父亲自此下班后，徒步蹚过野马河，走上枫叶林，翻上青冈岭来到家里，不久拎着一把锋刃闪着寒光的斧头出现在娘子山上的自留地里。

时至今日，在离家乡百里之外的桌案旁，凝神回望，我依然看到莽莽苍苍的娘子山，一把斧头划破空气砍向自种的拦腰环抱的杉木，高山深谷，阒寂无人，尖厉的声音久久回荡。那一定是父亲胸腔之气呼出的同质回响，那是父亲发誓要给儿女们建起一个新家的呐喊。这个家可以遮风避雨，可以抵挡乡邻的冷眼讥讽，可以证明父亲活着的价值。

时至今日，在眸眼拉开的长长视界里，驻足站立，我依然看到林木遮天蔽日的娘子山，一把斧头带着风的呼啸和草木的芳香，把一棵棵壮硕的木头剥了皮，码成的木垛折射太阳的金光，滴滴汗珠沿着父亲的脸颊、脖颈、胸膛、肚脐流下，落地之时摔成花瓣两朵，一朵映照父亲俊朗的面庞，一朵照耀出母亲沾着草屑的笑脸。

家，容纳父亲对未来日子的憧憬和期盼。家，已然成为父亲内心物质的图腾。还有什么比建起一个新家，让妻子儿女不再在雨天里无处安身更重要呢？父亲的梦想如此卑微，又如此高贵。

二

怀揣这样的梦想，父亲天天奔走在老宅与供销社之间。在桂西北的高山深林里，在高过膝盖的野草藤蔓之间，父亲每天爬山过坳，健步如飞直奔娘子山，惊起鸟雀腾飞、花草散落。娘子山上砍树激起的回声，成为父亲归来的号角。号角声声响起，我在老宅泥巴地上赤足撒欢奔跑，在李子树上摘花捉蝉，在母亲的呵斥里躲进墙角草丛，欢乐的声音溢满那段懵懂无知的孩提时光。

每天每天，兴冲冲赶回家的父亲是如此快乐，走下的每一步路，都能抖落一地的僚歌。僚歌是桂西北壮族语调，像野马河时而沉静流淌，时而飞瀑撞石，激起水花无数，又像是山涧鸟鸣，仿佛在呼唤着什么，等待着什么，声声婉转，九曲回肠。

但是有一天，父亲嘴里的僚歌仿佛被掐断电源的收音机，激越之声戛然而止。

事情起因于几根杉木。